• شماره 1592 -
  • ۱۳۹۷ سه شنبه ۲۴ مهر

آیدین آغداشلو:

خط میرعماد را به قلب خود می‌چسبانم

آیدین آغداشلو؛ نقاش و هنرشناس صاحب‌نام در گفت‌وگویی درباره رونق بازار خوشنویسی می‌گوید: «وقتی درباره خوشنویسی صحبت می‌شود؛ باید مشخص شود که منظور خوشنویسی سنتی‌ست یا خوشنویسی مدرن‌شده. خوشنویسانی که نقاشی‌خط کار می‌کنند، قیمت آثارشان بسیار‌بالاست و به کار هر نقاش معاصری پهلو می‌زند. کم نیستند خوشنویسان سنتی که نقاشی‌خط کار کردند و قیمت کارشان بالای صدها‌میلیون‌تومان است». نقاش مجموعه شفاعت فرشتگان افزود: «اما باید بررسی شود چرا هنر سنتی موردِاستقبال شایسته قرار نمی‌گیرد و تا‌حدودِ‌زیادی قیمت‌ها درجا می‌زنند. این موضوع مربوط به جوهره و کیفیت اثر نیست؛ بلکه مرتبط است با افرادی‌که خریدار آثار هنری هستند و رو به هنر معاصر دارند؛ علاقه‌ای به هنر قدیمی ندارند. شاید قیمت یک نقاشی پیشِ‌پاافتاده مدرن، 10برابر قیمت یک تابلو‌خط میرعماد باشد. این رسم زمانه، مد روز و رقابت‌های سلیقه‌ای‌ست. فاصله‌گرفتن جهان مدرن از جهان سنتی‌ست. جهان مدرن نیز قیمت‌گذاری‌های خودش را دارد». آغداشلو با‌این‌توضیح که آثار کلاسیک در حراج‌های بزرگ قیمت‌گذاری‌های بسیار‌بالایی دارند و رکورد هم می‌زنند، گفت: «حراجِ باران که مختص خوشنویسی‌ست؛ اگر به‌درستی انجام شود، می‌تواند قیمت‌های واقعی را آرام‌آرام تثبیت کند اما قیمت‌ها باید واقعی و به‌قیمت باشد؛ نه‌اینکه در ایران اثری را صدها‌میلیون برآورد کنند و نظیر آن‌را مثلاً در کریستیز بتوان چند‌ده‌میلیون خرید. فکر نکنیم که اگر قیمت بالا اعلام شود، حیثیت می‌آورد». او اضافه کرد: «حراجِ باران اگر ادامه پیدا کند و کار خود را بلد باشد، می‌تواند قیمت آثار بسیار گران‌بهای سنتی ایران را به‌جایی برساند که حق آن است و باید این اتفاق بیفتد. البته بیشتر افرادی‌که در‌‌این‌حراج‌ها شرکت می‌کنند، اصلاً نمی‌توانند خط نستعلیق را بخوانند که مایه افسوس است و نشان می‌دهد که جامعه تا‌این‌اندازه از هنر خوشنویسی سنتی فاصله گرفته است». آغداشلو با‌این‌توضیح که درصد زیادی از مجموعه هنر سنتی ایران، واجد ارزش‌های بی‌نظیر شگفت‌انگیز است، ادامه داد: «این موضوع به‌نظرمِ تثبیت شده است؛ اما هنر مدرن صدسالِ‌اخیر ایران این نسبت را ندارد و به‌این‌نسبت تثبیت‌شده نیست». نقاش مجموعه خاطرات انهدام با‌تأکید‌براینکه فرهنگ ما در‌حالِ فاصله‌گرفتن از ارزش‌های کهن است، گفت: «کارهایی شده که هنر گذشته و ارزش‌های آن در‌زمینه فرهنگی جایگزین ارزش‌های معاصر جهانی شود. دهه‌هاست که این‌کار صورت می‌گیرد؛ نشد و به‌زور هم نمی‌شود و ممکن است نتیجه عکس بدهد. همه مانند من نیستند که خط میرعماد را به قلب خود بچسبانند و با آن زندگی کنند؛ بلکه از آن فاصله می‌گیرند؛ چون فکر می‌کنند که یک اثر کهنه است و می‌روند به‌سمتِ یک اثر نو. اغلب مردم می‌خواهند با جهان معاصر همسو شوند. جهان معاصر هم دارد کار خودش را می‌کند. حرکت رو  به جهانِ معاصر داشتن، از دوره قاجار آغاز شد و ادامه دارد؛ حتی تشدید هم شده است». آغداشلو در‌پایان توضیح داد: «متأسفانه جامعه سعی می‌کند از هر‌چیزی‌که به گذشته و به کهن‌بودن ارتباط دارد، فاصله بگیرد. در‌این‌میان فاجعه وقتی‌ست که ارزشمندترین آثار فرهنگی بشر کهنه به‌حساب بیاید. درست است که دنیا نیز به‌سمتِ آینده و جهان معاصر در‌حرکت است و ارزش‌هایی که الان خلق می‌شود، جهانی می‌شود؛ ولی نکته قابلِ‌تأمل اینجاست که در برخی ممالک، به‌شدت از میراث گذشته نیز پاسداری می‌شود. از‌این‌رو، طرح اولیه حراج باران به‌جهتِ اهمیت‌بخشی به آثار کهن شایسته است و باید با‌قدرت و کم‌ترین نقص و ایراد برگزار شود تا مقدمه‌ای بر پاسداری از ارزش‌ها شود».

ارسال دیدگاه شما

روزنامه در یک نگاه
هفته نامه سرافرازان
ویژه نامه
بالای صفحه