اسرائیل این‌روزها می‌کوشد با تسریع در واکسیناسیون کرونا، نام خود را در صدر کارزار واکسیناسیون جهانی ثبت کند. سه‌هفته پس از اولین واکسیناسیون، حدود ۱.۸میلیون‌نفر (حدود ۲۰درصد جمعیت) واکسینه شده‌اند؛ اما این موفقیت نمی‌تواند این حقیقت را پنهان کند که ۷۲سال پس از تأسیس اسرائیل، این رژیم در عمیق‌ترین بحران سیاسی داخلی قرار دارد. به‌گزارش ایرنا؛ برای چهارمین‌بار در دوسال‌گذشته، انتخابات پارلمانی در پایان ماه مارس (اواسط فروردین‌ماه ۱۴۰۰) برگزار می‌شود. یک مطالعه اخیر که در آن اسرائیل با ۱۹ کشور دموکراتیک غربی مقایسه شده، نشان می‌دهد از سال ۱۹۹۶ تاکنون در هیچ‌جای دیگر به‌اندازه اسرائیل رأی داده نشده است. مدت‌هاست که بسیاری‌ازافراد تردید دارند که آیا اسرائیل هنوز دموکراتیک است یا خیر؟! هزاران شهروند ماه‌ها به خیابان‌ها ریخته و از فرسایش ساختارهای دموکراتیک انتقاد کرده‌اند. تمرکز معترضان بیشتر بر بنیامین نتانیاهو؛ نخست‌وزیر است که به‌مدت ۱۴سال زمام امور را به‌دست دارد. این باعث می‌شود که وی «بادوام‌ترین رئیس رژیم در تاریخ اسرائیل» لقب بگیرد و درعین‌حال، اولین گزینه معترضان برای محاکمه به‌دلیل ارتکاب جرائم جنایی، فساد، سلب اعتماد و رشوه باشد.
اسرائیل قانون اساسی ندارد؛ پس از تأسیس، آن‌ها نتوانستند دراین‌مورد به‌توافق برسند؛ به‌‌خصوص نخست‌وزیر وقت «دیوید بن گوریون» مخالف این‌مسئله بود و اعلام کرد تازمانی‌که اکثریت مردم یهود هنوز در دیگر کشورها زندگی می‌کنند، قانون اساسی پایداری تصویب نخواهد شد. درعوض، حقوقی اساسی با وضعیت قانون اساسی ترسیم شد که تا امروز، پایه و اساس حاکمیت این رژیم را تشکیل می‌دهد. این قوانین شامل: حق آزادی مطبوعات، حمایت از اقلیت‌ها و استقلال دادگستری‌ست. دادگاه عالی که مقر آن در بیت‌المقدس است، از این قوانین اساسی مراقبت می‌کند. سکوت این‌مکان با هرگونه غوغای سیاسی و فریادها و شیون‌های معترضان در‌تضاد است. اگر می‌خواهید بدانید که دموکراسی در اسرائیل چگونه کار می‌کند، باید اینجا دنبال پاسخ باشید: دفتر «الیاکیم روبنشتاین» در طبقه دوم است. این پیرمرد ۷۳ساله معاون سابق دیوان عالی کشور و دیپلمات، یکی از طراحان توافق‌نامه‌های صلح با اردن و مصر است و امروز نیز به‌عنوان مشاور فعالیت می‌کند. روبنشتاین در توافق‌نامه جدید با امارات دخیل نبود؛ اما از آن راضی‌ست. او می‌گوید: «احترام به نهادها و دموکراسی روبه‌زوال است». اینکه اسرائیل یک نظام دموکراتیک و یهودی‌ست، نشان‌دهنده تناقضی آشکار است. ادعای یک کشور یهودی، با اصل برخورداری از حق اساسی دموکراتیک در آزادی مذهبی همخوانی ندارد. روبنشتاین یکی از معدود افرادی‌ست که موفق به حفظ تعادل این تقابل‌ها می‌شود. او در کیف پول خود نسخه کوچکی از اعلامیه استقلال اسرائیل را که ورقه‌ورقه شده است، حمل می‌کند. تقریباً در وسط متن آمده: «اسرائیل در برابر مهاجرت یهودیان و بازگشت یهودیان از تبعید باز خواهد بود و خود را وقف توسعه کشور به‌نفع همه ساکنانش؛ صرف‌نظر از مذهب، نژاد یا جنسیت، برابری اجتماعی و سیاسی خواهد کرد»؛ همین‌جا نیز تناقضی آشکار بین یهودیان بازگشته و الزام به نگاه بی‌طرفانه به پیروان دیگر ادیان وجود دارد. وقتی محاکمه بنیامین نتانیاهو در اواسط ماه می (اردیبهشت‌ماه) آغاز شد، وی به دادستان کل کشور و دادگاه منطقه‌ای مسئول حمله کرد و گفت که بازرسان و دادستان‌ها علیه او توطئه کرده‌اند. وی با دامن‌زدن به نظریه توطئه راست‌گرایان فریاد زد: «هدف این‌است‌که یک نخست‌وزیر قدرتمند راست‌گرا برکنار شود؛ پس اردوگاه ملی‌گرایان برای سال‌ها از رهبری کنار گذاشته شود. این فقط یک نمونه از تلاش‌های نتانیاهو و طرفدارانش برای تضعیف حاکمیت قانون است».
در یکی از مناطق خشن تل‌آویو، در خیابانی که مغازه‌ها خالی هستند و خانه‌ها خراب می‌شوند، دفتر «یائر تارچیتسکی» و اتحادیه روزنامه‌نگاران اسرائیل که او تأسیس کرده است، قرار دارد. تارچیتسکی درپاسخ‌به‌این‌سؤال‌که آیا محل دفتر مناسب وضعیت روزنامه‌نگاری در اسرائیل است؟ می‌گوید: «شاید؛ اما همچنین می‌تواند پیشرو باشد. لازم نیست نگران نحوه پرداخت اجاره در زمان همه‌گیری باشیم. هزینه‌های اینجا دراین‌مکان کم است». او به‌عنوان یکی از کارمندان روزنامه «هاآرتص» متوجه شد که روزنامه‌نگاری در اسرائیل از یک مشکل ساختاری رنج می‌برد: این صنعت با کمبود بودجه مواجه و در برابر نفوذ آسیب‌پذیر است. این همیشه بد است؛ اما وقتی نخست‌وزیری مانند بنیامین نتانیاهو روی کار می‌آید و می‌داند چگونه از این ضعف استفاده کند، بدتر می‌شود. تارچیتسکی می‌گوید: «این‌روند در سال ۱۹۹۹ آغاز شد. نتانیاهو تازه در انتخاب مجدد ناکام مانده بود که دلیل اصلی‌اش، گزارش‌های انتقادی رسانه‌ها از وی بود. آن‌زمان همچنین دوره بحران بزرگ رسانه‌ای بود. اینترنت آمده بود و منابع آگهی‌های تبلیغاتی رسانه‌ها کاهش یافته بود. نتانیاهو یکی از اولین سیاستمداران نسل جدید بود که می‌خواست در رسانه‌ها وارد شود؛ چراکه رسانه‌ها میدان نبرد دموکراسی هستند».
اولین روزنامه رایگان اسرائیل (اسرائیل هایوم) از سال ۲۰۰۷ منتشر می‌شود. مالک آن، «شلدون اندرسون» غول کازینوی آمریکایی، میلیاردر و دوست شخصی نتانیاهوست. این روزنامه تقریباً منحصراً درجهت منافع نخست‌وزیر کار می‌کند و نه‌تنها گفتمان را تغییر داده؛ بلکه بیش‌ازهرچیز بازار تبلیغات را از بین برده. دراین‌میان «یدیعوت آحارونوت»؛ بزرگ‌ترین روزنامه روزانه در اسرائیل تابه‌امروز، از این‌مسئله به‌شدت آسیب دیده است. در سال ۲۰۱۷ مکالمه تلفنی بین «آرنون موز» (رئیس گروه یدیعوت آحارونوت) و نتانیاهو علنی شد. آرنون موز، نخست‌وزیر را به ارائه گزارشی دوستانه ترغیب و اقدامات تجاری ناعادلانه اسرائیل هایوم را محکوم می‌کند. تحقیقات درمورد این معامله منجر به پرونده‌ای شد که به‌عنوان «پرونده ۲۰۰۰» شناخته می‌شود؛ یکی از سه پرونده‌ای که نتانیاهو حالا برای آن محاکمه شده. در همه موارد، تأثیر مستقیم یا غیرمستقیم او بر رسانه‌ها مطرح است.
حدود ۲۰درصد از نه‌میلیون اسرائیلی، عرب هستند. بیشتر آن‌ها در اراضی شمالی زندگی می‌کنند. «نزار بکری»؛ یک اسرائیلی عرب که به شغل وکالت مشغول است. او جلوی رایانه‌اش در آشپزخانه خانه، در شهری با جمعیتی حدود ۵۰هزارنفر که عمدتاً اسرائیلی‌های یهودی هستند، نشسته است. پس‌ازآنکه اسرائیل محدودیت‌های جدید را تا ابتدای ژانویه اعمال کرد، گفت‌وگو ازطریق ویدئویی انجام می‌شود. بکری به‌زبان عبری و عربی روان صحبت می‌کند؛ اما فرزندان او و برادرش دیگر قرار نیست عربی یاد بگیرند. حداقل دادگاه منطقه‌ای دراین‌خصوص از حمایت شهروندان عرب امتناع می‌ورزد و برای اولین‌بار قانونی را اعمال می‌کند که از زمان تصویب آن در دوسال‌پیش تاکنون بسیار بحث‌برانگیز بوده است: «قانون دولت-ملت یهود». تا دوسال‌پیش عبری و عربی زبان‌های برابر محسوب می‌شدند؛ اما اکنون زبان عبری به یک جایگاه خاص رسیده است. قوانین مصوب با سایر حقوق اساسی مانند حمایت از اقلیت‌ها رقابت می‌کند. بکری می‌گوید: «ما همیشه تبعیض را تجربه کرده‌ایم؛ اما با این قانون، نژادپرستی یک چهارچوب قانونی یافته و اکنون می‌بینیم وقتی قاضی آن‌را به‌نفع خود تفسیر می‌کند، چه اتفاقی می‌افتد». در سال‌های اخیر، نتانیاهو مدام از طرد علنی دومیلیون شهروند عرب حمایت کرده. حزب حاکم «لیکود» و متحدان راست آن با خوشحالی از تصویب این قانون در کنیست استقبال کرده‌اند. پاراگراف‌های تدوین‌شده در آن انعکاس موضع نتانیاهوست. او تأکید دارد که رژیم اسرائیل به همه ساکنان اراضی اشغالی تعلق ندارد. وی در سال ۲۰۱۹ توئیت کرد: «اینجا متعلق به ملت یهود و تنها آن‌هاست». در اسرائیل، شکایت از قوانین و احکام دادگاه‌ها می‌تواند مستقیماً به دیوان عالی کشور ارائه شود. چند سازمان قبلاً دادخواست مشترکی علیه قانون یادشده داده‌اند و پرونده بکری به‌عنوان مدرکی درباره ماهیت تبعیض‌آمیز قانون به آن پیوست شده. بکری می‌گوید: «دموکراسی در اسرائیل دربهترین‌حالت فقط برای اسرائیلی‌های یهودی وجود دارد». فلسطین اشغالی در سالی که گذشت، شاهد مهم‌ترین تحولات پرچالش؛ به‌ویژه در عرصه سیاسی بود. گستردگی ابعاد این تحولات در سال 2020 تا جایی‌ست که بسیاری از کارشناسان از آن به‌عنوان یکی از پرچالش‌ترین سال‌های سیاسی رژیم صهیونیستی از زمان تأسیس این رژیم در سال ۱۹۴۸ یاد می‌کنند. عادی‌سازی روابط برخی کشورهای عربی با رژیم صهیونیستی، اعتراضات علیه نتانیاهو در سرزمین اشغالی، انحلال کنست و ناکامی در تشکیل کابینه و برگزاری انتخابات برای چهارمین‌بار متوالی ظرف کمتر از دوسال‌اخیر که نشان می‌دهد این رژیم کاملاً به بن‌بست سیاسی رسیده است.