به‌مناسب هفته جهانی مساجد؛
انتظار مردم از مسجد طراز اسلام و ویژگی‌های یک مسجد مردمی
شیخ علی واشقانی
بدیهی‌ست كه مسجد با نگاه جهان‌بینی (فرا‌منطقه‌ای) كاركردی بی‌همتا و بی‌بدیل دارد و همانا مخاطب آن‌سوی منطقه هم خواهد بود ایدئولوژی مسجد تحقق بایدها و نبایدهای مكتب اسلام است كه زمانی مسجد برقرار و در طراز نظام اسلام خواهد بود كه مسجد با رویكرد فعالیت اجتماعی شبانه‌روز به تسهیل و تسریع و تكریم مردم با تعاون و تفاهم (متولیان مسجد و مردم) و با حضور مستمر و بی‌وقفه امام مردمی مسجد باشد، مسجد طراز اسلامی و روح انقلابی با اندیشه امام انقلابی ماندن مسجد مرجع و امید همیشگی جامعه بشریت خواهد بود وقتی كه چنین شد مردم به اسلام و انقلاب و روحانیت توجه داشته و علاقه‌مند خواهند شد و این در روند مسجد امام تجربه شده است. همچنان كه كاركرد مسجد مرز و زمان نمی‌شناسد، كه به تعبیر مقام معظم رهبری پشتیبانی و موانع‌زدایی سخن حكیمانه‌ای‌ست كه با عنایت عمل به رهنمود آن مقام معزز با این منظر، می‌توان مسجد را نهاد جامعه اسلامی اظهار داشت با جهت جهش تولید و مشاركت مردمی از جمله در این مسیر كه مسجد امید ملت باشد، امام مسجد است كه باید شفاف‌سازی و روشن‌گرایی را به اقتضای زمان و مكان تدبر نماید، از مواردی كه مسجد را پویا و امیدبخش می‌كند به تعبیر امام علی(ع) كه فرمود: در میان شما، عالمان، دانشمندان و تجربه‌داران، فقیهان، والا گُهران، فرزانگان، حاملات قرآن، شب‌زنده‌داران و كسانی هستند كه با تلاوت قرآن، مساجد را آباد می‌كنند و همچنین زمامداران و نمایندگان دفتر مراجعات مردمی خویش را مسجد قرار دهند و همانا امام مسجد باید همیشه در دسترس مردم باشد بدون واسطه و حریص به خدمت باشد و مردم‌دار و ساده‌زیست و عالم به‌روز باشد و اینكه بین امام مسجد و مردم باید ارتباط بین پدر و فرزند باشد. با مردم پدرگونه رفتار كند وقتی‌که چنین شد امام مسجد در بین مردم محبوب خواهد بود كه رسول خدا (ص) فرمود: بهترین پیشوایان (امامان) شما كسانی هستند كه آن‌ها را دوست دارید و شما را دوست دارند شما آن‌ها را دعا كنید و آن‌ها نیز شما را دعا كنند، پس بین مردم و امام مسجد آنچه عامل ارادت به همدیگری را ایجاد می‌كند حاكی از خدمت به همدیگر سرچشمه خواهد گرفت و امام مسجد شایسته است معضلات مسجد و محل و منطقه به گوش مسئولین برساند و ازجمله وظیفه امام مسجد این‌است‌که چندین خیابان به مسجد را مدیریت كند. در امور اجتماعی یادآور می‌شود كه زندگی بسیاری از استان‌ها و روستاهای كشور با مسجد امام رضا(ع) پیوند خورده است و مخاطب تلفن امام مسجد اما رضا (ع) كشوری است و زندگی ایشان با مسجد و مدرم محل و منطقه و كشور ممزوج شده است. كه باید گفت امام جماعت مسجد امام رضا(ع) با ملت ایران زندگی می‌كند و مقبولیت اجتماعی را در حوزه عمل به مردم و نمازگزاران مسجد كسب نموده است و مسجد امام رضا(ع) پیشگام و پیشتاز در خدمت شبانه‌روز بی‌دریغ به جامعه اسلامی است و مسافران و بیماران و دانشجویان و سربازان نیز شب‌ها از اسكان مسجد با هماهنگی مؤسس و امام مسجد شیخ واشقانی در هر ساعتی استفاده می‌نمایند و مسافران نیز ابراز می‌دارند ای‌کاش همه مساجد مثل مسجد امام رضا(ع) بودند و امام مسجد همیشه در مسجد حضور می‌داشت و ما اصل مسجد را كه در اسلام از آن تعریف نمودند این مسجد امام رضا(ع) را در عمرمان ندیده بودیم، در تهران دهكده المپیك دیدیم كه انتظار مردم مسجد الگوی برقرار و طراز اسلامی همین مسجد امام رضا(ع) است و این از شجاعت و شهامت و فهیم و مردمی بودن شیخ واشقانی است. آری مسجد سفارتخانه اسلام است و امام مسجد امام امت اسلامی در مسجد است و همانا باید زیرساخت‌های كشور را هم‌اکنون از مسجد ساخت و مدیران انقلابی و متعهد و متخصص باید از مسجد در عرصه خدمت قدم گذارند مسجد مصدر انقلاب اسلامی در نظام اسلامی است كه به‌عبارتی‌دیگر فرهنگ اسلام از مسجد سرچشمه می‌گیرد پس باید در حفظ و قداست مسجد همت گماشت و مسجد نماد فرهنگ اسلامی كه بزرگ‌ترین میراث است قدر آن را دانست كه اسلام و قرآن و انبیاء و اهل‌بیت(ع) با مسجد پیوستگی ناگسستنی دارند، مسجدی برقرار و طراز اسلام است كه دارای موضع‌گیری داشته باشد و از محراب آن جاذبه و دافعه تحقق یابد، امام جماعت در مسجد سخن گوی نظام اسلامی و با بهره‌گیری از بیانات بنیان‌گذار جمهوری اسلامی و استفاده از رهنمود مقام معظم رهبری كه مفسر و مترجم و تبیین‌کننده اهداف سیاست‌های رهبری و نظام است و اما در این رسالت كه كسی در مقام امامت در مسجد اشتغال دارد، امام حسین(ع) فرمود: به جان خودم (سوگند) تنها كسی امام است كه به كتاب (خدا) حكم كند، دادگر باشد، دین حق داشته باشد، خواسته‌های نفسانی خود را برای خدا زیر پا بگذارد، اگرچه امامت در مسجد بسیار گوارا و ارزشمند است پرمسئولیت و تحمل بسیاری از حرف‌وحدیث مردم و مبارزه با نفس خویش و گذشتن از همه شنیدن‌ها از اطراف، امامت در مسجد در مقام عمل معامله باخداست و سنگ صبوری می‌طلبد كه امام مسجد باید هم مسجد را مسجد نگهدارد و آنچه در شأن مسجد نیست خودداری كند و هم حقوق مسجد و مردم را حفظ نماید و مدافع نظام اسلامی با رویكرد انقلابی عمل نماید و انقلابی بماند، هفته جهانی مساجد به پیشنهاد جمهوری اسلامی در سالنامه (تقویم) نظام جمهوری اسلامی 31 مردادماه برابر با 21 آگوست برابر با آتش زدن مسجدالاقصی توسط صهیونیست‌ها انجام گرفت و حال هفته جهانی مساجد یك فرصتی است برای آنچه مساجد را تقویت می‌كند و آنچه اگر مسجد را تضعیف می‌كند باید آسیب‌شناسی نمود و مسجد را در جایگاه ارزشی خودش معرفی كرد كه در قرآن هدف از احداث مسجد تحقق تقوا در جامعه بشریت است و برای نشر و ترویج قرآن مساجد ساخته شده‌اند. فعالیت اجتماعی و مسجد برقرار در مسیر طراز اسلام مسجدی است كه شبانه‌روز پاسخ گوی امور اجتماعی مردم در سطح كشور باشد و این امكان نخواهد بود مگر باوجود امام جماعت مسجد فعال و با شجاعت و شهامت و با اخلاص خود را خادم ملت بداند همچنان‌که مردم خواستار همچون مسجد امام رضا(ع) را در اقصی‌نقاط كشور خواستارند و می‌گویند مسجد از صدر اسلام همین‌گونه بود همیشه مردم در همه‌وقت از فضای معنوی مسجد استفاده می‌كردند و امام مسجد هم در دفتر مسجد پاسخ گوی مردم بود و در عصر معاصر هم ایجاب می‌كند. امام مسجد همیشه در مسجد بی‌وقفه حضور داشته كه امام مسجد میزبان مردم در مسجد است؛ اما چند سخن پایانی: در حوزه‌های علمیه و دانشگاه و مدارس تدریس مدیریت مسجد و تجربه امامت مسجد ضرورت عمل الزامی دارد، مردم از امام مسجد انتظار عمل و تقوا و ساده زیستی دارند كه برای مردم مدرك تحصیلی ضرورتی ندارد، پیوند بین امام مسجد و مردم باید همچون پیوند بین طبیب و بیمار باشد، همچنان‌که پزشك صدای بیمار را از نزدیك می‌شنود اما مسجد هم باید صدای مردم را از نزدیك بشنود و با مردم راست‌گو باشد و مردم را از عمل كرد خود در جریان قرار دهد، همچنان‌که مسجد امام رضا(ع) به مقتضی زمان عمل كرد خود را رسانه‌ای می‌كند مسجد مركز تبلیغ دین مبین اسلام است.
شیخ علی هم مرد دین، هم مرد كار/ افرین بر همت والای او/ همتش بر كار خیر است و ثواب/ چون كه باشد یاد او با كردگار/من یقین دارم كه هست گفتار او/ كم ببیند همچو اویی روزگار/من ندیدم آدمی همتای او/ چون‌که از الله می‌خواهد جواب/بس بماند همت او یادگار/ وحده لا اله الا هو
***
شیخ علی، ای مرد نیك واشقان/ ای وجدت، جمله كار است و هنر/لطف یزدان یاورت بادا جوان/ علم و دین و كار، درهم ریختی/صد سلامم بر تو، جانت شادباد/ تا چراغی روشن ازسوی تو شد/ای تو در ترویج دین، از عاشقان/ کرده‌ای خود وقف كار بوالبشر/كار نیكو، باورت باشد جوان/ ملح و شهدی در عمل آمیختی/هم جهان و جان تو آباد باد/ شوق و مهرم راهی كوی تو شد
*مؤسس و امام جماعت مردمی
مسجد امام رضا(ع) دهكده المپیك