تولید موفقیت‌آمیز کلاف گرم گرید ۴۲ CrMo4 در فولادمبارکه و مجتمع فولاد سبا
رزیتا توکلی
در سال «جهش تولید با مشارکت مردم» برای اولین‌بار گرید جدید، استراتژیک و بسیار پرکاربر ۴۲ CrMo4 باموفقیت در مجتمع فولاد سبا و شرکت فولادمبارکه تولید و کشورمان از واردات این‌محصول نیز بی‌نیاز شد. غلامرضا سلیمی؛ معاون بهره‌برداری فولادمبارکه، ضمن تأیید این خبر گفت: این، یکی از پرکاربردترین گریدهای مورداستفاده در صنایع قطعه‌سازی و صنایع ماشین‌سازی‌ست و به‌نام تجاری Mo40 شناخته می‌شود. این فولاد که در گروه فولادهای عملیات حرارتی‌پذیر قرار می‌گیرد، به‌واسطه طیف وسیعی از خواص مکانیکی که بااستفاده‌از عملیات حرارتی ایجاد می‌شود در قطعات مخصوص انتقال قدرت، ساخت قالب‌های صنعتی، فنرهای تخت، ابزارآلات صنعتی و کشاورزی، سیلندرها و چرخ‌دنده‌ها کاربرد دارد. نیز خاصیت سخت‌کاری سطحی و مقاومت به سایش بالا، استفاده از این گریدها در صفحات سایشی و چرخ زنجیرها را ممکن میسازد. به‌گفته وی؛ یکی از استراتژی‌های پنج‌گانه فولادمبارکه درحدود سه‌سال‌اخیر استفاده حداکثری از ظرفیت‌های تولید با تمرکز بر تولید محصولات ویژه با ارزش‌افزوده بالاتر بوده است و بحمدالله دراین‌مسیر با تولید بسیاری از محصولات که عمدتاً وارداتی بوده‌اند به توفیقات ارزشمندی دست یافته‌ایم. نکته حائزاهمیت دراین‌فرایند این‌است‌که فولادمبارکه با انتقال تجارب خود به سایر تولیدکنندگان داخلی، زمینه را برای حرکت آن‌ها به‌سمت تولید محصولات تجاری فراهم کرده و خود نیز با تمرکز حداکثری برای تولید محصولاتی که ارزش‌افزوده بیشتری برای شرکت و کشور فراهم میسازد، سرمایه‌گذاری، مطالعات و اقدامات گسترده‌ای انجام داده است. وی براین‌باوراست‌که تحقق این استراتژی گامی دیگری در مسیر ارتقای جایگاه فولادمبارکه بوده است. اگرچه پیش‌تر این‌محصول در جهان تولید شده اما به‌دلیل تحریم‌ها امکان واردات آن‌ها فراهم نبوده و با این دستاورد کشور ما نیز به جرگه تولیدکنندگان این‌قبیل محصولات خاص پیوسته است و از واردات آن‌ها بی‌نیاز و طبیعتاً از خروج ارز از کشور جلوگیری خواهد شد. معاون بهره‌برداری فولادمبارکه خاطرنشان کرد: با چنین رویکردی محصول جدید ۴۲CrMo4 که در صنعت بسیار پرکاربرد است، در فولادمبارکه و مجتمع فولاد سبا تولید شده که شایسته است از زحمات همکاران در مجتمع فولاد سبا و فولادمبارکه به‌خاطر همه تلاش‌هایی که برای تحقق اهداف شرکت و توسعه و سربلندی صنعت فولاد کشور متحمل می‌شوند، تشکر و قدردانی نماییم. درپی کسب این موفقیت، برخی از مدیران و متصدیان تولید این‌محصول چنین گفتند:
علیرضا مولوی زاده؛ مدیر متالورژی و روش‌های تولید فولادمبارکه
درراستای هدف استراتژیک توسعه محصولات جدید در فولادمبارکه گرید عملیات حرارتی پذیر ۴۲CrMo4 طراحی و تولید شد؛ که مصارف گسترده‌ای در صنایع به‌ویژه قطعه‌سازی و ماشین‌آلات دارد. دراین‌فرایند، پس از طراحی آنالیز مناسب شیمیایی و تعیین پارامترهای دمایی نورد گرم در واحد متالوژی و روش‌های تولید در فولادسازی، ذوب‌ریزی و ریخته‌گری این گرید انجام و پس از کنترل‌های لازم در مرحله تولید و کنترل کیفی تختال‌ها به نورد گرم ارسال شد و بادرنظرگرفتن شرایط خاص نورد برای چنین محصولاتی، عملیات نورد گرم نیز باموفقیت انجام شد و پس‌ازآن کیفیت محصول موردبررسی قرار گرفت. این فولادها از گروهای عملیاتی حرارتی‌پذیر و مقاوم به سایش بوده و در صنایع خودرویی و کشاورزی کاربرد دارند. باتوجه‌به نیاز مشتریان امکان آنیل این‌محصول نورد گرمی نیز هست تا مراحل تولید در کارخانه مشتری راحت‌تر انجام شود. از همکاری تمام واحدهای تولید، پشتیبانی به‌ویژه نواحی فولادسازی و نورد گرم و همچنین از واحد برنامه‌ریزی فروش، کنترل کیفی و آزمایشگاه که در تمامی مراحل تولید این گرید خاص نیز همکاری لازم را به‌عمل آوردند، تشکر و قدردانی کرده و امیدواریم با اجرای طرح‌های توسعه پیش‌رو، راه تولید محصولات جدید هموارتر شود و شاهد بی‌نیازی کشور از واردات باشیم.
بهمن خلیلی؛ مدیر عملیات مجتمع فولاد سبا
باتوجه‌به اهداف کلان شرکت، همکاران پرتلاش مجتمع فولاد سبا با تدبیر مثال‌زدنی موفق به تولید کلاف گرم گرید ۴۲ CrMo4 شدند؛ که برای اولین‌بار در ضخامت‌های شش، هشت، 10 و 12میلی‌متر تولید شد. این گرید، از جمله فولادهای آلیاژی عملیات حرارتی محسوب شده و از خواص بارز آن می‌توان به استحکام پیچشی و استحکام خستگی بالایش اشاره کرد که موارد استفاده بسیاری در صنایعی مانند قطعه‌سازی و ماشین‌سازی دارد. طی سال‌های اخیر، توسعه سبد محصولات با حمایت مدیریت ارشد سازمان در دستورکار قرار گرفته و هم‌زمان با رشد کمی و کیفی سبد محصولات مجتمع فولاد سبا هم افزوده شده. این موفقیت را به کلیه همکاران و ذی‌نفعان گروه فولادمبارکه تبریک عرض کرده و امیدواریم با تجاری‌سازی و تولید محصولات استراتژیک، ویژه و با ارزش‌افزوده بالا بتوانیم رضایت مشتریان را جلب کنیم و کشور را از واردات این‌گونه محصولات بی‌نیاز سازیم.
آرش حاجی‌پور؛ رئیس برنامه‌ریزی و متالورژی مجتمع فولاد سبا
باتوجه‌به دانش و مهارت کارکنان مجتمع فولاد سبا و نیز احاطه آن‌ها بر تکنولوژی خطوط CSP به‌عنوان یکی از جدیدترین فناوری‌های فولادسازی روز دنیا، استراتژی مجتمع فولاد سبا در حوزه توسعه سبد محصولات، تولید گریدهایی بود که در کشور تولید نشده یا تولید آن‌ها با چالش‌های جدی همراه بود که از جمله آن‌ها می‌توان به گریدهای فولادهای زنگ‌نزن، الکتریکی، دوفازی، کورتن و ... اشاره کرد. سال ۱۴۰۳ استراتژی مجتمع فولاد سبا در حوزه توسعه سبد محصولات، تولید بالاتر از 80درصد گریدهای درحال‌تولید در برترین کارخانه‌های مشابه خارجی قرار گرفت. عمده این گریدها شامل گریدهای عملیات حرارتی‌پذیر، فولادهای فنر، فولادهای مقاوم به سایش، فولادهای زنگ‌نزن مارتنزیتی و ... است؛ بنابراین، نقشه‌راهی دراین‌زمینه تدوین و این گرید نیز درهمین‌راستا تولید شد. کلاف گرم گرید ۴۲ CrMo4 اولین‌بار است در مجتمع فولاد سبا تولید می‌شود. ازآنجایی‌که بیش از 90درصدِ مصرف این گرید در ضخامت‌های بیش از هشت‌میلی‌متر است و تاکنون این ابعاد در کشور تولید نشده بود، برنامه‌ریزی بر تولید این ضخامت‌ها انجام و ضخامت‌های 10، هشت و 12میلی‌متر گرید ۴۲ CrMo4 برای اولین‌بار در کشور تولید شد.
مهدی ناظم‌الرعایا؛ رئیس نورد گرم سبا
باتوجه‌به‌اینکه یکی از اهداف اصلی فولاد سبا افزایش سبد محصولات و درپی‌آن افزایش رضایت مشتریان است، یکی از گریدهای موردنیاز بازار ۴۲ CrMo4 در برنامه تولید قرار گرفت که در ساخت مخازن و قطعات خودرو استفاده می‌شود. نظربه‌اینکه استحکام گرم این گرید بالای20درصد از گریدهای نرمال بیشتر است، توزیع بار در قفسه‌های نورد جهت جلوگیری از پیچیدگی و توقف نورد حائزاهمیت است. باتوجه‌به شرایط متالورژیکی و گریدهای نزدیک، پیش‌بینی‌های لازم و جداول و نیروهای نوردی با هماهنگی کارشناسان مربوطه قبل از نورد به‌صورت‌کامل آماده‌سازی شد؛ ولی در زمان نورد، پیش‌بینی نیروهای نوردی کمتر از مقدار واقعی بود که به‌صورت آنلاین تغییرات اصلاحی اعمال شد و درادامه به شرایط مطلوب و استاندارد رسیدیم. رسیدن به این هدف بزرگ، نتیجه تشکیل کارگروهی کامل و قابل‌تقدیر واحدهای مختلف تولید و برنامه‌ریزی تولید و پشتیبانی‌ست.