تأخیر در مسیر پیرشدن با سرعت‌گیری به‌نام ورزش!
کم‌وبیش، فواید ورزش را می‌دانند؛ اما هرکسی نمی‌داند که یک «تمرین سبک منظم» می‌تواند پیری را به‌تأخیر بیندازد. فعالیت بدنی نه‌تنها به‌این‌دلیل مفید است که می‌تواند سلامت قلب و ریه‌ها را بهبود بخشد؛ بلکه چنین فعالیت سبُکی برای بافت استخوانی و ماهیچه‌ای، فعالیت مغز و خلق‌وخو نیز «مفید» است.
طبق مطالعه آزمایشگاه Cold Spring Harbor (فعال در زمینه‌های سرطان‌شناسی، علوم اعصاب، ژنتیک گیاهان، ژنومیک و بیوانفورماتیک که نُه برنده جایزه نوبل در آن، کار کرده‌اند)؛ ورزش می‌تواند پیشرفت حدود ۴۰ بیماری مزمن را کاهش دهد. تمرین سبک به جلوگیری از پیری زودرس، مبارزه با افسردگی، استرس و به‌طورکلی به «افزایش امید به زندگی» کمک می‌کند. ناتان لبراسر؛ استاد طب فیزیکی و توان‌بخشی در کلینیک مایو در روچستر (مینه‌سوتا) گفت: «ورزش بهترین استراتژی دفاعی و بازیابی‌ست که ما برای مبارزه با انواع عوامل پیری داریم. او تأکید می‌کند که ورزش نمی‌تواند پیری را متوقف کند اما شواهد روشنی وجود دارد که ورزش می‌تواند مکانیسم‌های موردنیاز را برای ترمیم DNA فعال کند». به‌گزارش مهرداد میرزایی (ایسنا از ژورنال اسپرت ویک)؛ هرچه‌زودتر ورزش را شروع کنید، بهتر است؛ بااین‌حال فعالیت بدنی در هر سنی مهم است. در مقاله منتشره در مجله انجمن سالمندان آمریکا، بهبود توانایی‌های فیزیکی و شناختی ساکنان خانه‌های سالمندان با ورزش منظم امکان‌پذیر است. دانشمندان همچنین متوجه بهبود وضعیت روانی در افرادی در خانه‌های سالمندان شدند که نسبت به دیگران ورزش می‌کنند. برای مبارزه با پیری نیازی به دوی ماراتن یا حتی رفتن به باشگاه ندارید زیرا حتی فعالیت‌های بدنی متوسط مثل استفاده از پله‌ها به‌جای آسانسور، باغبانی یا پیاده‌روی (اگر به‌طورمنظم انجام شوند) فایده دارند. با افزایش سن افراد، احتمال کاهش توده عضلانی در آن‌ها بیشتر می‌شود. دانشمندان می‌گویند که تمرین با وزنه یکی از بهترین راه‌ها برای کندکردن این‌روند است. این‌نوع ورزش نه‌تنها قدرت عضلانی را حفظ می‌کند؛ بلکه فعالیت‌های روزمره (تمیزکردن یا بالارفتن از پله‌ها و ...) را راحت‌تر می‌کند. تمرین با وزنه همچنین به کاهش حساسیت به بیماری، بهبود سلامت مغز و خلق‌وخو کمک می‌کند. به‌گفته محققان دانشگاه ایالتی آلاباما؛ تمرینات مقاومتی برای افراد مسن، بی‌خطر و مؤثر است زیرا میزان آسیب پایینی دارد اما برای همه سنین به‌یک‌اندازه مؤثر است. برای قوی‌نگه‌داشتن استخوان‌ها، بدن استخوان‌های قدیمی را با جدید‌ها جایگزین می‌کند. درحدود ۳۰سالگی، رشد تراکم استخوانی متوقف می‌شود و از ۴۰ تا ۵۰سالگی به‌تدریج شروع به کاهش می‌کند. ورزش می‌تواند به افزایش تراکم استخوان در اوایل زندگی کمک کند و متعاقباً از پوکی استخوان جلوگیری کند. تقریباً نیمی از افراد بالای۵۰سال درمعرض پوکی استخوان‌اند؛ اما معنایش این‌نیست‌که افراد مسن درمبارزه‌با این بیماری ناتوان‌اند. انجام تمرینات تحمل وزن به افزایش توده و استقامت استخوان کمک می‌کند. ازآنجایی‌که پوکی استخوان، زنان را بیشتر از مردان درگیر می‌کند، فعالیت‌هایی مانند پیاده‌روی یا ایروبیک در دوران یائسگی از اهمیت ویژه برخوردار است. فعالیت بدنی می‌تواند به جلوگیری از تحلیل استخوان کمک کند. تلومرها کلاهک‌هایی در انتهای رشته‌های DNA هستند. طول آن‌ها با افزایش سن کاهش می‌یابد و این به «پیری سلول‌ها» منجر می‌شود یعنی سلول‌ها توانایی خود را برای تقسیم از دست می‌دهند. طول تلومر با برخی شرایط (به‌ویژه فشارخون بالا، سکته مغزی و بیماری‌های قلبی-عروقی) مرتبط است. دانشمندان دریافته‌اند: بین سطح فعالیت بدنی و طول تلومر رابطه وجود دارد؛ هرچه سطح فعالیت بدنی بالاتر باشد طول تلومرها نیز بیشتر می‌شود. این به‌ویژه درمورد افراد مسن صادق است. این‌احتمال وجود دارد که نه یکی؛ بلکه چندین فرآیند هم‌زمان بر طول تلومرها تأثیر بگذارد. بااین‌حال، قبلاً ثابت شده است که تلومرهای طولانی‌تر به‌عنوان یک مزیت برای کاهش خطر بیماری‌های مرتبط با افزایش سن درنظر گرفته می‌شوند. توانایی تطبیق‌پذیری سریع، برنامه‌ریزی برای فعالیت‌ها و نادیده‌گرفتن اطلاعات نامربوط، همگی نشانه عملکرد شناختی خوب است. فعالیت بدنی درحال‌حاضر به‌عنوان یکی از امیدوارکننده‌ترین روش‌ها برای بهبود توانایی شناختی درنظر گرفته می‌شود. اگرچه محققان هنوز نمی‌توانند بااطمینان بگویند ورزش واقعاً می‌تواند از زوال عقل جلوگیری کند یا خیر اما مطالعات نشان داده که فعالیت بدنی بیشتر با کاهش خطر زوال عقل ازجمله بیماری آلزایمر مرتبط است. تابه‌حال، چیزهای زیادی درمورد تأثیر ورزش بر روند پیری شناسایی شدند. تمرین و نظم‌دادن به بدن خود به‌طورمنظم (پنج‌بار در هفته و حداقل ۳۰ دقیقه در روز) و ترکیبی از تمرینات هوازی و قدرتی بیشترین فواید را برای اکثر افراد دارد؛ اما همه تمرینات را یکجا انجام ندهید و البته قبل از شروع کلاس‌ها باید با پزشک مشورت کنید. به‌گزارش آزمایشگاه نوبل اصفهان؛ برخی تغییرات در بدن با افزایش سن اجتناب‌ناپذیر است. بااین‌حال، محققان هنوز درتلاش‌اند تا کاملاً همه تغییراتی را که اتفاق می‌افتد و معنای آن‌ها برای سلامت بزرگ‌سالان مسن را درک کنند. یک مطالعه منتشرشده نشان داد که یک‌نوع چربی خاص با افزایش سن در بافت عضلانی شروع به ایجاد می‌کند. محققان ابتدا لیپید را بااستفاده‌از بافت موش شناسایی کردند و سپس نتایج مشابهی را در عضلات انسان یافتند. آن‌ها سپس دریافتند که سطح این چربی را می‌توان ازطریق ورزش در میان زنان یائسه کاهش داد. نتایج به یکی‌دیگر از مزایای احتمالی ورزش و نیاز به تحقیقات بیشتر درمورد این تجمع چربی اشاره دارد. محققان مطالعه حاضر خاطرنشان می‌کنند که مطالعه لیپیدهای پیچیده (چربی‌ها) ممکن است به درک بیماری‌های مرتبط با افزایش سن و طول عمر کلی کمک کند. برای این‌منظور، آن‌ها ابتدا 10 بافت مختلف را در موش‌های پیر و جوان موردبررسی قرار دادند تا تفاوت‌های مربوط به سن در لیپیدها را درک کنند. آن‌ها دریافتند که لیپیدهای بیشتری با افزایش سن در بیشتر بافت‌هایی که موردبررسی قرار گرفتند شروع به تجمع می‌کنند. لیپیدهای اولیه‌ای که آن‌ها پیدا کردند، بیس (مونوآسیل گلیسررو) فسفات (BMPs) نام داشت. در مرحله بعد، محققان می‌خواستند ببینند که آیا تجمع BMP مشابهی در انسان رخ داده است یا خیر. آن‌ها نمونه‌برداری‌های عضلانی را از مردان و زنان جوان‌تر بین 20 تا 30سال و مردان و زنان مسن‌تر بین 65 تا 80سال را جمع‌آوری کردند. درحالی‌که بین نمونه‌های بافت عضلانی مردان و زنان تفاوت‌هایی وجود داشت، محققان متوجه تجمع BMP در شرکت‌کنندگان مسن‌تر شدند. به‌گفته محققان؛ BMPها در بیماری‌های مختلف ازجمله بیماری مزمن کلیوی، بیماری‌های مربوط به تجمع کلسترول و بیماری‌های عروقی و برخی اختلالات متابولیک ژنتیکی تجمع می‌یابند. ممکن است مشخص شود سطوح BMP به‌عنوان یک نشانگر مرجع برای پیری سالم عمل می‌کند اما برای این‌کار به تحقیقات بیشتری نیاز است. در مرحله بعد، محققان می‌خواستند که ببینند آیا ورزش می‌تواند بر سطح BMP تأثیر بگذارد یا خیر؟ برای این‌بخش از مطالعه، محققان 12 زن یائسه 45 تا 70سال را که اضافه‌وزن داشتند و کمتر از سه‌ساعت در هفته ورزش می‌کردند، بررسی کردند. محققان دریافتند که حتی درطول دوره مداخله کوتاه، سطوح BMP پس از مداخله ورزشی کمتر بود.