اهمیت مشارکت شهروندان در تصمیم‌گیری‌های شهری
آموزش‌های شهروندی و مشارکت اجتماعی از عوامل اصلی و مهم در رونق و پیشرفت یک جامعه محسوب می‌شوند. درواقع، این آموزش‌ها و مشارکت‌ها نقش بسزا در تعیین سرنوشت و راهبردهای اجتماعی و فرهنگی یک شهر ایفا می‌کنند و بیانگر اراده و عزم شهروندان در تحقق اهداف و آرزوهای خود هستند. دراین‌راستا، مشارکت شهروندان به‌عنوان یکی از مهم‌ترین و پررنگ‌ترین نمادهای حضور و حق شهروندان در تصمیم‌گیری‌های شهری، توجه و اهمیت ویژه پیدا می‌کند. کلان‌شهر تهران به‌عنوان پایتخت ایران و یکی از بزرگ‌ترین شهرهای جهان، در تعیین سرنوشت و سیاست‌های کلان کشور دارای نقش بسزایی‌ست. به‌همین‌دلیل، مشارکت شهروندان در اداره شهر و جامعه اهمیت بیشتری می‌یابد. این‌شهر با جمعیت بالا و تنوع‌های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی، به‌عنوان یکی از قطب‌های اصلی کشور؛ جلب‌توجه و حضور فعال شهروندان در فرآیندها و فعالیت‌های اجتماعی‌ست. ازطرفی، پذیرش آموزش‌های شهروندی، اثربخشی آن و مشارکت اجتماعی شهروندان در اداره شهر می‌تواند براساس مفهومی گسترده تعریف شود.درواقع، این‌نوع آموزش‌ها و مشارکت شامل مواردی همچون حضور در تجمعات و راهپیمایی‌های سیاسی، فعالیت در حزب‌ها و گروه‌های اجتماعی، نهادهای محله‌محور، مشارکت در فرایندهای تصمیم‌گیری نهادهای شهر و محله و بسیاری‌دیگر از فعالیت‌ها است. ازمنظر شهروندان تهرانی، مشارکت اجتماعی در اداره شهر به‌عنوان وسیله برای تحقق اصول دموکراسی شهری و برقراری عدالت اجتماعی در جامعه محسوب می‌شود. آموزش‌های مناسب شهروندی، مشارکت و ایجاد عدالت در بین مناطق مختلف شهری می‌تواند به ایجاد توازن قدرت بین گروه‌های مختلف اجتماعی و ایجاد فضایی مناسب برای بحث و تبادل‌نظر جهت بهبود وضعیت شهر منجر شود. علاوه‌براین، این‌نوع حضور اجتماعی در شهر می‌تواند به قدرت و تقویت نهادهای محلی کمک کرده و به ارتقای سطح فرهنگی و اجتماعی نیز در شهر کمک کند. کلان‌شهر تهران با داشتن جمعیت بالا و تنوع فرهنگی و اجتماعی بزرگ، نیازمند حضور فعال و شایسته شهروندان در فرایندهای اجتماع‌محور و تصمیم‌گیری‌های محلی‌ست. این مشارکت‌ها می‌تواند موجب افزایش نسبی کیفیت و قدرت تصمیم‌گیری در کلان‌شهر شده و به ارتقای آگاهی و فرهنگ شهروندی مردم کمک شایانی کند. با وجود همه تحولات فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی در دهه‌های اخیر، افزایش مشارکت اجتماعی در اجتماعات شهری، به‌عنوان دستاورد مدیریت شهری، نمودی از سرمایه‌گذاری شهروندان در کلان‌شهر الگوی جهان اسلام و آرمان‌های ایرانی-اسلامی محسوب می‌شود. درنتیجه، ارائه آموزش‌های شهروندی و ارتقای مشارکت اجتماعی و فرهنگی در تهران عوامل مهم و تعیین‌کننده در پیشرفت و توسعه جامعه شهروندان کلان‌شهرها تلقی می‌شود. با عملی‌کردن اصول دموکراسی شهری و شرکت فعال شهروندان تهرانی در تصمیم‌گیری‌های اجتماعی، فرهنگی و سیاسی، می‌توان انتظار داشت مشکلات و نیازهای شهری به‌طور محسوس برطرف شده و کلان‌شهر تهران نقش خود را به‌خوبی به‌عنوان قطب فرهنگی و اجتماعی مهم در کشور ایفا کند.
سجاد بهرامی/ مهر