اعتراض بهشیوه نویسنده برنده جایزه «پولیتزر»
«جومپا لاهیری» به حامیان چفیه پیوست
«جومپا لاهیری»؛ نویسنده برنده جایزه «پولیتزر»، پس از اخراج سه کارمند ازسوی «موزه نوگوچی» (شهر نیویورک) بهدلیل سرکردن چفیه در نشانه «همبستگی با فلسطینیان» رخ داد، از پذیرش جایزه خودداری کرد. موزه در بیانیهای اعلام کرد: «جومپا لاهیری تصمیم گرفته تا درپاسخبه سیاستهای بهروزشده ما در اجبار به پوشیدن لباس فرم موزه، از پذیرش جایزه ایسامو نوگوچی ۲۰۲۴ خودداری کند. ما به دیدگاه او احترام میگذاریم و میدانیم سیاست ما ممکن است با دیدگاههای همه همسو نباشد».
«جومپا لاهیری» سال ۲۰۰۰ جایزه «پولیتزر» را برای کتاب «مترجم دردها» دریافت کرد. در سرتاسر جهان، تظاهرات کنندگانی که خواستار پایان جنگ اسرائیل علیه غزه هستند، چفیه را که روسری سیاهوسفید و نمادی از «استقلال فلسطینیان» است، بهسر کردهاند. «نلسون ماندلا»؛ رهبر ضدآپارتاید آفریقایجنوبی نیز بارها با چفیه دیده شد. ازسویدیگر، حامیان اسرائیل اینرا نشاندهنده حمایت از افراطگرایی خوانده و تلاش دارند مانع استفاده از آن شوند. موزه هنر که توسط مجسمهساز ژاپنی آمریکایی «ایسامو نوگوچی» تأسیس شد، اخیراً اعلام کرد کارکنانش را از پوشیدن هرچیزیکه بیانگر پیام، شعار یا نماد سیاسی باشد، منع میکند و بهدنبالآن، سه کارمند اخراج شدند. در آمریکا افراد دیگری هم بودهاند که بهدلیل موضعگیری خود در قبال آدمکشی اسرائیل، شغل خود را از دست دادهاند. یکی از بیمارستانهای شهر نیویورک، یک پرستار آمریکایی-فلسطینی را در ماه می پسازآنکه او اقدامات اسرائیل در غزه را هنگام سخنرانی برای دریافت جایزه، نسلکشی خواند، اخراج کرد. در ماه نوامبر هم سه دانشآموز فلسطینیتبار در «ورمونت» هدف گلوله قرار گرفتند؛ چون دونفر از آنها «چفیه» بر سر داشتند. ادبیات مهاجرت، همچون خودِ مهاجرت یکی از پدیدههای مناقشهبرانگیز جهان معاصر است که بر سرِ چیستی و چگونگی آن اختلاف بسیاری وجود دارد اما میتوان آنرا محل تلاقی فرهنگها و زبانهایی دانست که به نویسنده اجازه میدهد هویت جدیدش را رقم بزند. «لاهیری» یکی از شناختهشدهترین نویسندگانیست که غالب آثار خود را با محوریت مهاجرت، اثرات آن و تلاش برای همسانشدن با جامعه میزبان نگاشته است. «جومپا لاهیری»؛ نویسنده آمریکایی هندیتبار، بانام اصلی «نیلانجانا سودشنا» در ۱۱ ژوئیه ۱۹۶۷ در شهر لندن متولد شد. والدین وی از مهاجران هندی (بنگالی) بودند که از کلکته به لندن مهاجرت کرده بودند و در سهسالگیِ او دوباره تصمیم به مهاجرت گرفتند و اینبار ایالاتمتحده را برای زندگی برگزیدند. پدرومادر «جومپا» به پیشینه هندیتبار خود بسیار متعهد بودند؛ ازاینرو علاوهبر تلاش جهت انتقال این میراثفرهنگی به فرزندان خود، مرتب زمینه سفرهای خانوادگی به کلکته و تجدیددیدار با اقوام و خویشان را فراهم میکردند. اینشیوه تربیتی، موضوعاتی همچون مهاجرت، دیگریبودن و زندگی در مرز میان دو دنیای متفاوت را برای «جومپا» برجسته کرد؛ مضامینی که او بعدتر در آثارش بارها به آنها بازگشت. «جومپا لاهیری» کودکی خود را در کینگستون (واقع در ایالت رُودآیلند) سپری کرد جاییکه پدرش؛ «عَمَر لاهیری» بهعنوان کتابدار در دانشگاه آن مشغول بود. او پس از فارغالتحصیلی از دبیرستان، مدرک لیسانس ادبیات انگلیسی خود را سال ۱۹۸۹ از دانشگاه کلمبیا دریافت کرد. سپس به دانشگاه بوستون وارد شد و کارشناسی ارشد خود را در سه رشته زبان انگلیسی، نویسندگی خلاق و ادبیات و هنرهای تطبیقی ادامه داد و درنهایت توانست مدرک دکترای مطالعات رنسانس را سال ۱۹۹۷ از این دانشگاه دریافت کند. «جومپا» پس از کسب درجه دکترا ارتباط خود را با محیط دانشگاه حفظ کرد و به تدریس نویسندگی خلاق در دانشگاه پرینستون مشغول شد. بااینکه «جومپا لاهیری» در دوران تحصیلات تکمیلی و پسازآن، سابقه نگارش چندین داستان کوتاه و انتشار آنها در مجلاتی همچون «نیویورکر» و «هاروارد ریویو» را در کارنامه داشت اما برای مدتی بسیاری از داستانهای کوتاه او ازسوی ناشران رد میشد. او بعدتر برخی از همین داستانها را در قالب مجموعهای بهنام «مترجم دردها» گردهم آورد که جایزه «پولیتزر» داستان سال ۲۰۰۰ را برای او بههمراه داشت. اینمجموعه دربردارنده نُه داستان با محوریت مضامینی همچون ازدواج، مهاجرت و بیگانگی بود که برخی در کلکته و برخیدیگر در سواحل شرقی ایالاتمتحده روی میدادند. اولین اثر او بهرغم مواجهه با استقبال در آمریکا، بهدلیل ارائه تصویر خلافواقع از هند، نتوانست نگاه مثبت منتقدان هندی را بهخود جلب کند. «جومپا» در سال ۲۰۰۱ با «آلبرتو وورولیاس-بوش» ازدواج کرد که ماحصل آن دو فرزند بهنامهای «اکتاویو» و «نور» بود. او درادامه به نوشتن رمان روی آورد و اولین رمان خود بهنام «همنام» را نوشت که سال ۲۰۰۳ منتشر شد و چندسالبعد در ساخت فیلمی بههمینعنوان مورداقتباس قرار گرفت. «جومپا» دراینرمان به موضوع هویت شخصی و کشمکشهای ناشی از مهاجرت پرداخت و روابط یک خانواده مهاجر بنگالی در ایالاتمتحده را موردبررسی قرار داد. او در سال ۲۰۰۸ با مجموعه «خاک غریب» دوباره به عرصه داستان کوتاه بازگشت. اینمجموعه که محوریت آن مهاجرت و همسانی با فرهنگ آمریکایی بود، پس از انتشار، در صدر فهرست پرفروشهای نیویورکتایمز قرار گرفت. «جومپا لاهیری» پنجسالبعد، رمان «گودی» را منتشر کرد و در آن مسیرهای متفاوت دو برادر بنگالی را روایت کرد. این رمان «لاهیری» بسیار دیده و ستایش شد و او را در فهرست نامزدهای جوایز ادبی نظیرِ «بوکر» قرار داد. «لاهیری» در سال ۲۰۰۵ به سمَت نایبرئیسی مرکز آمریکایی PEN که سازمانی برای ترویج دوستی و همکاری فکری میان نویسندگان بود، منصوب شد. در فوریه ۲۰۱۰ بهعضویت کمیته هنر و علوم انسانی درآمد و در سال ۲۰۱۴ مدال ملی علوم انسانی را از باراک اوباما؛ رئیسجمهوری وقت آمریکا دریافت کرد.