زیرساخت‌های شهری
سید محسن خاموشی
زیرساخت‌های عمومی تأثیرات عمده‌ای بر کیفیت زندگی اجتماع محلی، الگوی رشد و چشم‌انداز توسعه اقتصادی دارند که قبل از تشریح هریک ابتدا به تعریف ساده زیرساخت‌های شهری می‌پردازیم. زیرساخت‌های شهری تسهیلات و خدماتی هستند که برای بسیاری از فعالیت‌های اقتصادی و اجتماعی شهری بنیادی به‌شمار رفته و جزو تکمیل‌کننده زندگی در جامعه شهری هستند. به‌بیان‌دیگر زیرساخت‌های شهری شامل طیف وسیعی از فعالیت‌های ضروری برای عملکرد مؤثر خدمات‌شهری ازجمله تأسیسات آب‌وفاضلاب، بزرگراه‌ها، تسهیلات حمل‌ونقل، شبکه‌های توزیع انرژی، تسهیلات ارتباط ازراه‌دور و سایر خدمات شبکه‌ای‌ست. در‌این‌تقسیم‌بندی، انواع تسهیلات اجتماعی موردنیاز برای حفظ سلامت و رفاه عمومی نیز قرار می‌گیرند. ذات چندبخشی مدیریت زیرساخت‌ها شامل تأسیسات متنوع و محدودیت‌ها در روند انتخاب، اجرا و عملکرد پروژه‌هاست. تصمیم‌گیرندگان درزمینه مدیریت زیرساخت را اغلب کمیته‌های دولتی یا ملی، سران نهادها و مؤسسات (دولت محلی، بانک‌ها، مؤسسات اجرایی و مؤسسات دولتی و غیرانتفاعی، مؤسسات خیریه و ...)، مدیران اجرایی مؤسسات خصوصی و عمومی، برنامه‌ریزان، مهندسان، پیمانکاران و دیگران تشکیل می‌دهند.
کیفیت زندگی: سالن‌های اجتماعات شهر، ادارات پست، مدارس، بیمارستان‌ها و سایر تسهیلات زیرساختی، بخش‌های اصلی اجتماع محلی را تشکیل داده و تأثیرات مشخصی بر وجوه زیبایی‌شناسی آن دارند. فضاهای عمومی ازقبیل بلوارها، پارک‌ها، آب‌نماها و باغ‌ها نیز درکناراین تسهیلات در کیفت محیط شهری از حیث چشم‌انداز، بوها، صداها و احساسات تأثیر دارند؛ بنابراین نگهداری و نوسازی دائمی این تسهیلات و فضاها همانند طراحی و اجرای اولیه دارای اهمیت فراوانی‌ست. الگوهای رشد: تسهیلات اجتماع محلی به‌ویژه سیستم‌های آب‌وفاضلاب می‌توانند ابزارهای بسیارقدرتمند و مؤثری جهت گسترش و آماده‌سازی زمین باشند. وقتی گسترش تأسیسات و ارتباط میان آن‌ها منطبق‌بر برنامه‌ای معین انجام پذیرد، الگوهای توسعه یک جامعه می‌توانند به‌طرز کارآمدی هدایت شوند. توسعه اقتصادی: تسهیلات زیرساختی نه‌تنها کارکردهای عمومی متعددی را راه می‌اندازند؛ بلکه نقش مهمی در فعالیت‌های اقتصادی بخش خصوصی دارند؛ مثلاً تسهیلات حمل‌ونقل عمومی، هم جمعیت، هم کالاها و محصولات تجاری را جابجا می‌کنند؛ پس فرسوده و خرابی سیستم حمل‌ونقل می‌تواند منجر به افزایش هزینه‌های عملیاتی شرکت‌ها گردد. کیفیت زیرساخت‌های عمومی نیز نقش مهمی در تصمیمات مکان‌گزینی بنگاه‌های خصوصی دارد.