دسـت‌های خالـی

تاکنون سی‌ و سه دوره از جشنواره‌ی فیلم فجر برگزار شده و بازیگران زیادی سیمرغ‌ها و لوح افتخار را به خانه‌ی خود برده‌اند. اما در این سی ‌و سه دوره کسانی هم بوده‌اند که شاید در دوره‌های متمادی نام آن‌ها در میان نامزدهای جشنواره فیلم فجر به چشم خورده است، اما جایزه‌ای کسب نکرده‌اند. تعدادی از بازیگران نیز به امید کسب سیمرغ بلورین بوده‌اند، اما هیچ وقت نامزد نشده‌اند. در این گزارش 10دوره اخیر جشنواره فیلم فجر (1394-1384) را برگزیدیم تا با نگاهی گذرا ببینیم کدام بازیگر زن سینمای ایران در این سال‌ها جایزه‌ای کسب نکرده است.
دوره‌ی بیست و چهارم (1384): دوره بیست و چهارم آهو خردمند برای بار سوم نامزد بهترین بازیگر نقش مکمل زن برای فیلم «ستاره‌ها» به کارگردانی فریدون جیرانی شد، اما بازهم جایزه به او تعلق نگرفت. این بازیگر سینما در سه دوره بیست و دوم، بیست و سوم و بیست و چهارم جشنواره فیلم فجر کاندید بازیگری در رشته‌های بهترین بازیگر نقش اول زن و نقش مکمل بود که شانس بردن سیمرغ را نداشت. در این دوره مهتاب نصیرپور برای فیلم «به نام پدر» به کارگردانی ابراهیم حاتمی‌کیا توانست جایزه نقش مکمل زن را دریافت کند. در بخش بهترین بازیگر نقش اول زن هدیه تهرانی برای فیلم «چهارشنبه‌سوری» سیمرغ بلورین را به دست آورد. اما از دیگر نامزدها باید به افسانه بایگان برای فیلم «کافه ستاره» اشاره کرد. بایگان نیز در نهمین جشنواره فیلم فجر برای بازی در فیلم «خواهران غریب» دیپلم افتخار کسب کرد و هرگز سیمرغ را به خانه نبرد. 
دوره‌ی بیست و پنجم (1385): دوره بیست و پنجم جشنواره فیلم فجر با حواشی درباره نمایش فیلم «سنتوری» به کارگردانی داریوش مهرجویی همراه بود. این حواشی اگرچه منجر به اکران کوتاه‌مدت این فیلم شد، اما در بخش سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن هم به نظر می‌رسد که انتخاب هیئت‌داوران باز هم درست تصمیم گرفته بودند. باران کوثری برای بازی خوب خود در دو فیلم «خون بازی» و نیز «روز سوم» سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن را به دست آورد. از دیگر نامزدهای این بخش می‌توان به بیتا فرهی برای فیلم «خون بازی»، پریوش نظریه برای فیلم «تک‌درخت‌ها» و رؤیا تیموریان برای فیلم «گوشواره» اشاره کرد. البته فرهی هم از جمله بازیگرانی بود که با فیلم‌های مختلفی نامزد سیمرغ بلورین در دوره‌های متمادی جشنواره فیلم فجر بود. این بازیگر تنها برای بازی در فیلم «هامون» به کارگردانی داریوش مهرجویی دیپلم افتخار کسب کرد. او برای فیلم‌های «کیمیا»، «خانه‌ای روی آب» و برای «در انتظار معجزه» تنها کاندید سیمرغ بلورین بود. در بخش بهترین بازیگر نقش مکمل زن هم جایزه به پانته‌آ بهرام برای فیلم «بچه‌های ابدی» تعلق گرفت. 
دوره‌ی بیست و ششم (1386): در دوره بیست و ششم فیلم فجر هم تعداد نامزدها در بخش بهترین بازیگر نقش اول زن تنها سه نفر بود. در این بخش هنگامه قاضیانی بازیگری که تازه‌وارد ایران شده بود و در فیلم «به همین سادگی» به کارگردانی رضا میرکریمی به ایفای نقش پرداخته بود، سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن را با خود به خانه برد. علاوه‌بر قاضیانی از دیگر نامزدهای این بخش می‌توان به الناز شاکردوست برای فیلم «باد در علفزار می‌پیچد» و گلشیفته فراهانی برای فیلم‌های «دیوار»،‌ »همیشه پای یک زن در میان است» اشاره کرد. البته فراهانی بعد از بازی در فیلم‌های خوبی که در کارنامه‌اش داشت می‌توانست این جایزه را او به خانه ببرد، اما تصمیم هیأت‌ داوران چیز دیگری بود. 
دوره‌ی بیست و هفتم (1387): دوره بیست و هفتم جشنواره فیلم فجر با فیلم خوب «درباره الی..» به کارگردانی اصغر فرهادی همراه بود، اما در بخش بهترین بازیگر نقش اول زن لیلا حاتمی برای بازی در فیلم «بی‌پولی» سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن را کسب کرد. در بخش بهترین بازیگر نقش مکمل زن، مهتاب کرامتی برای فیلم «بیست» توانست بهترین جایزه این بخش را به دست آورد. پگاه آهنگرانی نیز در این چند سال تنها برای بازی در فیلم «دربند» سیمرغ بلورین نقش دوم زن را کسب کرده است.
دوره‌ی بیست و هشتم (1388): در بیست و هشتمین دوره از جشنواره فیلم فجر، در بخش بهترین بازیگر نقش اول زن نگار جواهریان برای فیلم «طلا و مس» توانست سیمرغ بلورین را به خانه ببرد.  البته خیلی‌ها بر این باور بودند که هدیه تهرانی برای فیلم «هفت دقیقه تا پائیز» سیمرغ خواهد گرفت که این اتفاق رخ نداد. آنا نعمتی از جمله بازیگرانی است که تاکنون برای فیلم‌هایی چون «انارهای نارس»، «یکی می‌خواد باهات حرف بزنه»، «برف روی شیروانی داغ» و «آل» نامزد دریافت جایزه بازیگری جشنواره فیلم فجر بوده اما هیچ جایزه‌ای را کسب نکرده است.
دوره‌ی بیست و نهم (1389): دوره بیست و نهم جشنواره فیلم فجر یکی از شلوغ‌ترین دوره‌هایی بود که تعداد نامزدها به یک باره بالاتر از حد معمول رفت و هیئت‌داوران بیانیه‌ای را در همین زمینه صادر کردند. در بخش سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن هم تعداد نامزدها کم نبودند و حدود هشت نامزد برای این دور انتخاب شده بودند. ویشکا آسایش برای فیلم «ورود آقایان ممنوع» توانست سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن را به ‌دست آورد. لادن مستوفی برای فیلم «گلچهره» از جمله نامزد این بخش بود که برای چندمین بار در جشنواره فیلم فجر کاندید سیمرغ بلورین شده بود، اما به این جایزه دست پیدا نکرد. در بخش بهترین جایزه نقش مکمل زن مهناز افشار برای فیلم «سعادت‌آباد» جایزه را کسب کرد. 
دوره‌ی سی‌ام (1390): اما در سی‌امین دوره از جشنواره فیلم فجر با فیلم‌های بیشتری درباره‌ی دفاع مقدس روبه‌رو بودیم. در این میان سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن هم به هنگامه قاضیانی برای فیلم «روزهای زندگی» تعلق گرفت. مهناز افشار فکر می‌کرد بعد از جایزه نقش مکملی که سال‌ها پیش گرفته بود حالا سیمرغ بلورین را با بازی در فیلم «پل چوبی» به خانه می‌برد، که این اتفاق رخ نداد. در بخش بهترین بازیگر نقش مکمل زن هم یکتا ناصر برای فیلم «یکی می‌خواد باهات حرف بزنه» توانست جایزه این بخش را دریافت کند. که بیتا فرهی می‌توانست گزینه‌ای مناسب برای دریافت این جایزه باشد. فرهی تنها برای فیلم «هامون» توانست دیپلم افتخار از جشنواره را کسب کند. 
دوره‌ی سی و یکم (1391): اما در دوره سی و یکم وقتی جایزه سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن، تعلق گرفت به هانیه توسلی برای فیلم «دهلیز» که باعث خوشحالی زیاد توسلی بود. در بین بازیگران نقش مکمل زن نیز پگاه آهنگرانی برای فیلم «دربند» این جایزه را کسب کرد. از دیگر نامزدهای این بخش باید به ندا جبرائیلی برای فیلم «قاعده تصادف»، شقایق فراهانی برای فیلم «گناهکاران» اشاره کرد. البته فراهانی هیچ جایزه‌ای از جشنواره فیلم فجر را به خانه نبرده است. 
دوره‌ی سی و دوم (1392): در سی و دومین دوره از جشنواره فیلم فجر یک مقدار شرایط به دلیل حضور مدیران تازه از راه رسیده سینما، تغییر کرده بود. حجت‌الله ایوبی به عنوان رئیس سازمان سینمایی انتخاب شد و جشنواره باید با نگاه یک مدیر تازه‌کار به مسیر خود ادامه می‌داد. در این سال فیلم «شیار 143» به کارگردانی نرگس آبیار مورد توجه قرار گرفت و مریلا زارعی برای فیلم «شیار ۱۴۳» سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن را دریافت کرد. نامزدهای دیگر در این بخش شامل، حسیبا ابراهیمی برای فیلم «چند متر مکعب عشق»، ساره بیات برای فیلم «فصل فراموشی فریبا»، رویا تیموریان برای فیلم « شیفتگی»، سمیرا حسن‌پور برای فیلم « تمشک» و باران کوثری برای فیلم «عصبانی نیستم» از جمله انتخاب‌های این دوره به شمار می‌رفتند. تیموریان هم از جمله بازیگرانی است که تاکنون کاندیدای مختلف در دوره‌های جشنواره فیلم فجر بوده اما جایزه‌ای کسب نکرده و سیمرغ را به خانه نبرده است.
دوره‌ی سی و سوم (1393): در سی و سومین دوره از جشنواره فیلم فجر به نظر می‌رسید جوایز عادلانه تقسیم شد. در بخش سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن این جایزه تعلق گرفت به باران کوثری برای فیلم «کوچه بی‌نام» که پیش از این هم این بازیگر سیمرغ بلورین جشنواره را در دوره‌های پیشین کسب کرده بود. لیلا زارع برای فیلم «شیفت شب» دیپلم افتخار کسب کرد. جایزه بهترین بازیگر نقش دوم زن نیز به سحر دولتشاهی برای فیلم «عصر یخبندان» رسید.