مزایای اقتصادی و اجتماعی توسعه شهرهای کوچک

در سال‌های اخیر شاهد کوچ سرمایه‌گذاران بخش خصوصی ساخت‌وساز به شهرهای کوچک به دلایل مختلف اقتصادی هستیم. هرچند سرمایه‌گذاران در حوزه‌های مختلف درراستای اهداف اقتصادی خود نسبت به جانمایی محل سرمایه‌گذاری اقدام می‌کنند؛ اما این رویه که درنهایت منجر به توسعه شهرهای کوچک می‌شود علاوه‌بر رونق اقتصادی، از بسیاری جهات دیگر نیز قابل‌اعتنا و توجه است. بی‌تردید توسعه و ساخت‌وساز در شهرهای کوچک و شهرها و روستاهای نزدیک به کلان‌شهرها و مراکز استان می‌تواند کلید حل معضلاتی نظیر شلوغی شهرها، افزایش تراکم جمعیت، آلودگی هوا، ترافیک سرسام‌آور، حاشیه‌نشینی، اجاره‌نشینی و حتی رونق کسب‌وکار باشد. ارزان‌تر بودن زمین در چنین مدیومی اولین انگیزه ساخت‌وساز در متراژ بالاتر و یا حتی ساخت سازه‌های ویلایی است و طبیعتاً شاهد مشکلات آپارتمان‌نشینی در این ساختار نخواهیم بود. از سویی می‌توان با بهسازی بافته‌ای فرسوده و ایجاد یا توسعه خدمات روبنایی نظیر بیمارستان، مسجد، مدرسه، کلانتری، مراکز درمانی شبانه‌روزی و ... جلوی مهاجرت از شهرهای کوچک به شهرهای بزرگ را گرفت و همچنین انگیزه جهت مهاجرت معکوس در شهروندان ایجاد کرد. از دیگر مزایای این رویکرد، می‌توان به کاهش ساخت‌وسازهای نامنظم و غیرقانونی در حاشیه‌های شهرهای بزرگ اشاره کرد که عموماً فاقد نقشه و سند و موافقت اصولی و سایر ملزومات ساخت‌وساز علمی هستند؛ چراکه در سال‌های اخیر افزایش سرسام‌آور قیمت مسکن در شهرهای بزرگ عملاً خرید خانه را برای بسیاری از شهروندان به رؤیا بدل ساخته و ساخت، خرید و حتی اجاره مسکن به یکی از چالش‌های اساسی شهروندان تبدیل‌شده است و به‌تبع آن معضلاتی نظیر حاشیه‌نشینی، پشت‌بام خوابی و خانه‌های اشتراکی و ... را رقم زده است. در چنین روندی تسهیل شرایط ساخت‌وساز در شهرهای کوچک به‌ویژه شهرهایی که در نزدیکی مراکز استان یا کلان‌شهرها قرار دارند، می‌تواند نشانه‌هایی از موفقیت اقتصادی باشد. جدی گرفتن مسکن مهر، مسکن اجتماعی، شرکت تعاونی‌های مسکن و یا هر مدل ساخت‌و‌سازی که منجر به خانه‌دار شدن قشر ضعیف شود، در دهک بندی اجتماعی و اقتصادی تأثیر مستقیم دارد. کوتاه‌سخن اینکه؛ تند شدن نبض ساخت‌وساز در شهرهای کوچک، می‌تواند نشانه سلامت اقتصاد ساخت‌وساز در کشور و به‌تبع آن توزیع متوازن شرایط و امکانات باشد. چراکه این دست ‌ساخت‌وساز به مفهوم توسعه متوازن عدالت اجتماعی و اقتصادی قلمداد می‌شود و هر چه امکانات در منطقه‌ای بیشتر باشد، علاوه‌بر رشد اقتصادی منطقه کمتر شاهد آسیب‌های اجتماعی و فرهنگی خواهیم بود و شهروندان برای برآوردن حاجات و نیازهای روزمره و ابتدایی مجبور به رفت‌وآمد روزانه و یا مهاجرت نخواهند شد. در‌این‌میان، اثر محرک بانکی ساخت‌وساز در شهرهای کوچک باید با نهایت قدرت افزایش پیدا کند و بانک‌ها با نگاه توسعه‌ای نه نگاه انحصاری به تقویت این رفتار اقتصادی کمک کرده و شرایط را برای گسترش ساخت‌وسازهای مدرن و علمی در شهرهای کوچک فراهم سازند. به‌خاطر داشته باشیم کاهش برخی هزینه‌های جاری ساخت‌وساز نظیر هزینه صدور پروانه ساختمانی، سهولت و تسریع در پاسخگویی به برخی استعلامات، هماهنگی بیشتر ادارات در صدور مجوزهای اداری و ... می‌تواند در شتابگری این رویه مؤثر باشند.