رفت‌وآمدهای مجـازی

بسیاری نه حضور یاهو مسنجر را فهمیدند نه فقدانش؛ بسیاری دیگر هم نه دلیل آمدنش نه دلیل رفتنش. حوزه‌ی IT و ICT به علت آنکه در اختیار اکثر افراد است و جذابیت آن باعث می‌شود تا بسیاری از اقشار به‌ویژه جوانان به سمت آن کشیده و گاها اطلاعات خوبی هم در حوزه‌ی آن کسب کنند، رمز و رموزش پنهان می‌ماند. کاربران حرفه‌ای هم در بسیاری از مواقع نمی‌توانند در هدایت جریان علاقه‌مندی عموم تاثیر خاصی داشته باشند. یاهومسنجر حداقل زمانی در ایران مختص افرادی بود که خود را برجسته‌تر از دیگران می‌دیدند. به همین ترتیب MSN و هات‌میل. روزگاهی 360 درجه‌ی یاهو، اعضای متعصب زیادی داشت که باعث شده بود بسیاری از ایده‌پردازان و برنامه‌نویسان از ارائه‌ی شبکه‌ی اجتماعی جدید منصرف شوند. با این حال برخی سیاست‌های خود این شرکت‌ها و حضور خلاقانه‌تر گوگل و فیس‌بوک ورق را برگرداند. یاهو و ام‌اس‌ان پس از ارائه‌ی ایده‌های جدید، کاربردی و خلاقانه‌ی خود و مواجهه با طرفداران بسیار دچار غرور کاذب شده و سعی در اعمال قدرت با توجه به نفوذ خود شدند. از جمله اقدامات ایشان بستن کد برخی کشورها و تحریم افراد بود که باعث حس منفی در کاربران کشورهایی که تحریم‌شان کرده بودند، شد. از سوی دیگر گوگل با دسترسی آسان در بروزر و میل و ارتقای روزانه‌ی آن کم‌کم کاربران را جذب کرد. پس از آن فیس‌بوک با نوآوری‌های جالب و ارائه‌ی زیرکانه دنیا را فتح کرد تا 360 درجه بیشتر در انزوا فرو رود. زمانی رسید که یاهو و ام‌اس‌ان با ریزش شدید کاربر مواجه شدند لذا درصدد تغیر رویه‌ برای گرفتن سهم بازار بیشتر برآمدند از جمله اینکه یاهو چت‌روم‌ها را برای سبک کردن مسنجر حذف کرد و تمام امکانات سایت را روی میل نیز سوار کرد. اما ذهنیت منفی از قبل ایجاد شده و عدم‌آشنایی کاربران نوجوان در کنار ارتقای روزافزون رقیبان و افزون شدن روز به روز رقیب، همه دست به دست هم دادند تا یاهو به این نتیجه برسد که زمان خداحافظی یاهومسنجر است بلکه حداقل به‌عنوان خاطره‌یی دوست‌ داشتنی در ذهن مردم بماند. عامل بسیار ریز و مهم دیگری در عدم استقبال حتی از گوگل‌پلاس با تمام تلاش‌های این کمپانی و محبوبیت گوگل‌کروم و جی‌میل، نگرش خود کاربران است. عامه‌ی مردم دوست ندارند در تمام جهات به یک برند وابسته باشند این قانون نانوشته در اکثر نقاط دنیا موجب شده تا بروزر کروم و موزیلا، جی‌میل، فیس‌بوک، تلگرام و موارد دیگر تنها در حوزه‌ی خود موفق باشند. یعنی اگر تلگرام بروزر و میل هم ارائه کند قرار نیست آنها هم موفق شوند. البته در رشد فزاینده‌ی کروم باید همکاری گوگل و سامسونگ در ارائه‌ی اندروید را هم در نظر گرفت. همه‌ی تبلت‌ها و فبلت‌هایی که از طریق سیستم عامل اندروید پشتیبانی می‌شوند گوگل‌کروم را نصب شده روی گوشی دارند لذا با تمام ویژگی‌هی مثبت و خوب گوگل، اندروید به گرفتن سهم بیشتر بازار به آن کمک کرد. درصورتیکه موزیلا فایرفاکس هیچ سیستم عاملی ندارد و مردم با انتخاب خود آن را روی کامپیوتر یا گوشی‌های هوشمند نصب می‌کنند. به‌طور کلی سیاست‌گذاری در این حوزه در عین سادگی باید با یک زیرکی همراه باشد تا بتواند موثر باشد. گاهی اوقات هم برخی اتفاقات به‌طور اعجاب‌برانگیزی در فروش و تعداد کاربر این حوزه اثر می‌گذارد. فیس‌بوک با خلاقیتی که داشت سوشال‌مدیایی ارائه کرد که ویژگی‌های مسنجر را هم داشته باشد. از نمونه‌های خوب دیگر در حوزه‌ی سیاست‌گذاری هوشمند تلگرام و لینکداین هستند. درصورتی که فیس‌بوک عامه‌ی مردم را جذب کرده است، لینکداین با مخاطب قرار دادن جامعه علمی و فنی جای خود را باز کرد و کاربران خاص خود را گرفت. تلگرام هم در زمانی خوش یعنی وقتی که بسترهای تلفنی و استفاده از تلفن به اوج محبوبیت دست یافته بود و هنگامی‌که تب استفاده از گوشی‌های هوشمند همه‌گیر شد مسنجری ارائه داد که در عین سبکی و چالاکی ویژگی‌های سوشال‌مدیاها را دارد. شاید اگر وایبر یا سایر مشابهات زودتر به بازار نمی‌آمدند تلگرام هم نمی‌توانست به این خوبی باشد. در هر حال توجه به جزئیات و آنچه مردم واقعا نیاز دارند مسئله‌ایست که در داشتن سهم بازار بیشتر، بسیار موثر است. در ایران هم خلاقیت و توانایی برای ارائه‌ی چنین خدماتی چه در زمینه‌ی شبکه‌های اجتماعی چه مسنجر وجود دارد اما به دلایل بسیار از جمله سیاست‌گذاری‌های نادرست، عدم همکاری و همراهی نهادهای مسئول و سرمایه‌گذاران برای حمایت از ایده‌پردازان و ایده‌ی آنها تاکنون تنها مصرف‌کنندگانی بوده‌ایم که برخی اوقات نیز با بی‌احترامی از سوی برخی کمپانی‌ها روبرو شده‌ایم.