زندگیهایی که قسطی میشوند
زندگیهایی که قسطی شروع میشوند و ادامه مییابند، هرچند امروز در فرهنگ جامعهی ایرانی عادی شده اما باید دید که این زندگیها چقدر میتوانند در معرض آسیب قرار گیرند. به گزارش مهر، این روزها همهچیز را از گوشی تلفن همراه گرفته تا تلویزیون، یخچال، اتومبیل و حتی کت و شلوار را میتوان به صورت قسطی خرید. یک دستهچک از خودتان یا از بستگان و دوستان کافیست تا شما صاحب کالای دلخواهتان شوید. گرایش به خرید قسطی از زمانی رواج یافت که تجملگرایی و مصرف روزافزون بهصورت یک ارزش بدون جایگزین در جامعه تبدیل شد. مصرفیشدن، خیلی سریع اتفاق میافتد و بهویژه در فرهنگ ایرانی با آموزههای تربیتی خاص باید بسیار مراقب بود تا مصرفگرایی منجر به فراموشی ریشههای سنتی سادهزیستی و قناعت شود. در جامعهی مصرفی، لباسهای ساده و معمولی به مارکهای خارجی مزین میشوند، اتومبیلهای گرانقیمت در خیابانهای شهر تردد میکنند و تمکن مالی و قدرت خرید به عاملی برای ارتقا در مراتب اجتماعی تبدیل میشود اما دراینمیان بسیاری از مردم که توانایی همراهشدن با موج جدید را ندارند گاه احساس سرخوردگی میکنند. غلبهی فرهنگ مادی آنقدر عمیق است که به مهمترین عنصر در وجه متمایز آنها تبدیل شود. جامعهشناسان یکی از راههای رسیدن به اهداف مطلوب را وقتی راههای معمولی پاسخگو نیستند، خلق روشهای جدید میدانند، در همین راستا خانوادههای کمدرآمد ناگریز برای دستیابی به کالاهایی که در یک فرهنگ مصرفی بهصورت نیازهای کاذب اما ضروری درآمده تن به خرید قسطی میدهند و ازاینروست که شاهد رشد فزایندهی خریدوفروش اقساطی هستیم. چشموهمچشمی خانوادهها در ماراتن خرید بهویژه در میان زوجهای جوان هم بر این گرایش تاثیر گذاشته است. از سوی دیگر شرکتهای تولیدی داخلی و بینالمللی هم از این روش خرید و فروش به منافع زیادی میرسند و در پارهای موارد اجناس خود را بدون پیشپرداخت یا با پیشپرداخت اندک در اختیار مشتریان قرار میدهند. حالا دیگر کمتر خانوادهای را میتوان یافت که زیر بار قسط وسایل لوکس آشپزخانه یا اتومبیل گرانقیمت نباشد. شهریهی دانشگاه هم امروزه بهصورت قسطی درآمده و جوانانی که هیچ منبع درآمدی ندارند، برای تامین هزینههای شهریه به زندگی قسطی عادت کردهاند. از مهریههای قسطی که بگذریم، ازدواجهای قسطی بلاییست که جوانان را از ابتدای زندگی پایبند پرداخت اقساط وام ازدواج و سایر وامها برای تامین هزینههای جهیزیه و عروسی کردهاست. اگر به اطرافمان خوب نگاه کنیم، در منزل ما بسیاری از کالاها قسطیست. اگرچه خرید قسطی به افراد اجازه میدهد با پرداخت مبلغی اندک به بسیاری از کالاهای مورد نیاز خود دست یابند اما اقتصاددانان معتقدند وابستهشدن خانوادهها به زندگی قسطی موجب مخدوششدن برنامههای بلندمدت خانواده میشود و کنترل آنها را بر سرنوشت اقتصادیشان با اشکالاتی مواجه میکند. غلامحسین بزرگمنش؛ کارشناس امور پولی و بانکی معتقد است خرید قسطی نمیتواند فینفسه امری نامطلوب باشد کمااینکه در زمان رکود اقتصادی که نیاز به بالا بردن مصرف و گردش پول ضروری است، دولتها با ایجاد زمینههای خرید قسطی مردم را به این نوع معاملات تشویق میکنند. مشکل هنگامی بهوجود میآید که میزان اقساط ماهانه با توانایی پرداخت آن از سوی شخص، همخوانی نداشته باشد. خانوادهها باید در خریدهای خود بهگونهای عمل کنند تا در صورت کمشدن میزان درآمد، توانایی بازپرداخت اقساط را از دست ندهند.