کدام مرد خواهد آمد؟

اقدامات محافل داخلی فتح و کشورهای عرب منطقه و غربی‌ها برای تعیین جانشین برای محمود عباس، همگی در راستای ممانعت از افتادن قدرت در دست حماس است. به همین لحاظ جناح حامی سازش به دنبال موروثی کردن این پست است تا برای همیشه خیالتش از این بابت راحت باشد. به گزارش تسنیم، محافل داخلی جنبش فتح طی سه‌سال گذشته مسئله‌ی تعیین پست نایب‌رئیس یا معاون اول را برای ریاست تشکیلات خودگردان مطرح کرده‌اند. پستی که در حال حاضر وجود ندارد و تعیین آن موجب اختلافاتی نیز در محافل داخلی فلسطین شده است. اما طی نیمه‌ی دوم سال 2016 تلاش‌های کشورهای عرب منطقه در تعیین این جانشین مسئله را منطقه‌ای کرده است. طی سه‌ماه گذشته از زمانی که مسئله انتخابات شوراهای محلی و شهرداری‌های فلسطین مطرح شده است چهار کشور اردن، قطر، مصر و عربستان تلاش کردند با ارائه‌ی طرحی، ضمن ایجاد آشتی در داخل جنبش فتح و آشتی ملی فلسطین محمد دحلان را به عنوان جانشین محمود عباس مطرح کنند. ظاهر طرح اعراب، صلح‌خواهی آنها و حمایت از فلسطین بود؛ اما باطن آن تلاش اعراب برای تقویت فتح در انتخابات شوراهای محلی و شهرداری‌ها بود -که همگان از قبل فتح را بازنده‌ی از پیش تعیین شده‌ی آن می‌دانستند- این طرح با مخالفت محمود عباس به دلیل عمق اختلافاتش با محمد دحلان به بن بست رسید. هرچند اعراب به دنبال  اجرای آن هستند؛ اما به نظر می‌رسد محمود عباس مانع آن باشد. محمود عباس در حال حاضر سه پست کلیدی را در فلسطین در اختیار دارد؛ ریاست جنبش فتح، ریاست سازمان آزادی‌بخش فلسطین و ریاست تشکیلات خودگردان. دو پست نخست، با رأی‌گیری‌های داخلی در فتح و ساف به دست می‌آید؛ اما پست سوم باید از طریق انتخابات به دست آید. کمیته‌ی مرکزی فتح و شورای انقلابی این جنبش طی سه‌سال گذشته تلاش کرده است با ایجاد پست جانشین یا معاون برای ریاست فتح، کسی را به عنوان جانشین محمود عباس قرار دهد. در سازمان آزادی‌بخش فلسطین نیز تلاش شده است ضمن فعال کردن شورای ملی این سازمان و تعیین کمیته‌ی اجرایی جدید از طریق آن، پستی را با عنوان جانشین رئیس تعیین کنند. این اقدامات همسو همگی به این دلیل صورت گرفت که محمود عباس -که هم‌اکنون 80‌سال را رد کرده است- در صورتی که دار فانی را وداع گفت دچار بحران نشوند. تلاش برای تعیین جانشین و معاون اول برای پست ریاست تشکیلات خودگردان امری است که در اختیار هیچ گروهی نیست و باید از طریق راهکارهای قانونی به دست آید؛ اما به دلیل مشکلات داخلی فلسطین این راه بسته است. بر اساس قانون اساسی موقت فلسطین، تعیین هرگونه پست جدید در ساختار سیاسی کنونی فلسطین منوط به ارائه‌ی آن به مجلس قانون‌گذاری فلسطین و تصویب در آن است تا به عنوان مصوبه به عنوان قانون مورد استفاده قرار گیرد. مجلس قانون‌گذاری فلسطین بیش از نه‌سال است که جلسه‌ای تشکیل نداده است. علت اصلی این مسئله اختلافات داخلی فتح و حماس است و از همه بیشتر مانع‌تراشی‌های فتح و ساف در این راستا است. زیرا حماس در آخرین دوره‌ی انتخابات مجلس قانون‌گذاری فلسطین بیشترین کرسی‌ها را به دست آورد و اکنون اکثریت را در اختیار دارد و هرگونه مصوبه در مجلس قانون‌گذاری به نفع آن جنبش رقم خواهد خورد. فتح به این دلیل مانع اصلی تشکیل جلسات مجلس قانون‌گذاری است. از سوی دیگر، براساس قانون اساسی موقت فلسطین، هرگاه برای رئیس تشکیلات خودگردان مشکلی پیش آید که نتواند به ریاست و انجام وظایف خود ادامه دهد، رئیس مجلس قانون‌گذاری جای وی را خواهد گرفت تا زمانی که انتخابات جدید برگزار و رئیس جدید تعیین شود. بر این اساس در صورتی که هر مشکلی برای محمود عباس به وجود آید احمد بحر؛ رئیس مجلس قانون‌گذاری قانونا رئیس تشکیلات خودگردان خواهد بود. احمد بحر از اعضای حماس است و قطعا فتح و کشورهای حامی سازش به هیچ وجه خواستار آن نیستند که حماس قدرت سیاسی را در تشکیلات خودگردان به دست گیرد. با وجود موانعی که در فلسطین برای برگزاری انتخابات وجود دارد، اگر این اتفاق بیفتد مشخص نیست رئیس بعدی چه زمانی تعیین شود؛ بنابراین، با حضور بحر، در ریاست تشکیلات خودگردان قدرت، تا مدت نامعلومی در دست حماس خواهد بود و این به مذاق هیچ یک از حامیان سازش اعم از غرب و کشورهای مرتجع عرب منطقه خوش نخواهد بود. در حقیقت اقدامات محافل داخلی فتح و کشورهای عرب منطقه و غربی‌ها برای تعیین جانشین برای محمود عباس، همگی در راستای ممانعت از افتادن قدرت در دست حماس است. حماسی که رأس محور مقاومت فلسطین و ستون اصلی آن است. با این اتفاق، مقاومت فلسطین را در خواهد نوردید و این مسئله منافع استراتژیک صهیونیست‌ها و غربی و اعراب را با هم به خطر خواهد انداخت. به همین لحاظ جناح حامی سازش به دنبال موروثی کردن این پست است تا برای همیشه خیالش از این بابت راحت باشد. پس می‌توان انتظار داشت طی سال 2017 شاهد تلاش‌های بیشتری در راستای تعیین جانشین برای محمود عباس از سوی آنها باشیم./سید محمدجعفر رضوی/ تسنیم