گفتوگو با فخری سلیمی؛ دستیار کارگردان تئاتر
اثر خوب، خودش را تبلیغ میکند
مصطفی رفعت
آنها که نمایش «مطرب» را دیدهاند، حتما میدانند که این اثر نمایشی، بعد از کسب نظرات مثبت پرتعداد در اولین دوره اجرایش در سالن استاد سمندریان ایرانشهر، مجدد از عید فطر در پردیس تئاتر تهران، روی صحنه خواهد رفت. یکی از دلایل تاثیرگذار بر اجرایی موفق، جدای از بازیگران، بیشک حضور عوامل پشت صحنه است که سهم دستیار کارگردان و برنامهریز در میان آنها قابل توجه است. فخری سلیمی از جمله دستیار کارگردانهای دقیق با رزومهای شایسته در عرصه تئاتر است که مانند بسیار آثار نمایشی پیشتر بهزاد فراهانی، در این پروژه نیز همراه وی بود. او که از سال 1360 و با نمایش «معدن» در سمت دستیار کارگردان با این چهره صاحبنام همراه شده، در پروسه ساخت کارهایی چون «مفتش»، «دنیای دیوانه دیوانه دیوانه»، «فیروزه»، «خون و گل سرخ»، «داشآکل» (گل و قداره) و «مطرب» از همین کارگردان نیز حضور داشته است و با اشاره به اینکه در 10 نمایشنامهخوانی نیز با بهزاد فراهانی همکاری کرده، میگوید: «سال 58 دانشجو بودم. در رشته روانشناسی تحصیل میکردم. دو واحد درسیمان با آقای فراهانی بود که همانجا با ایشان آشنا و برای همکاری در نمایش معدن بهعنوان دستیار کارگردان و مدیر صحنه دعوت شدم. درواقع هیچ تجربهای نداشتم اما آنقدر به اینکار علاقهمند شدم که خواستم ادامه دهم و تابهامروز در این حوزه فعالیت کردهام». او که با چهرههایی همچون علیرضا کوشک جلالی، مریم معترف، مریم کاظمی، هادی مرزبان، مسعود دلخواه، دکتر محمدرضا خاکی و... نیز همکاری کرده است، میگوید: «البته شغل اصلی من تدریس بوده و بازنشسته آموزشوپروش هستم. همچنین کارمند خانه تئاتر هستم و تجربه دو کار تصویری هم دارم که درواقع مربوط به پروژههایی بود که در مدرسهای که در آنجا مشغول بودم، ساخته شدند». فخری سلیمی درباره چالشهای مدیریت پروژهای مانند مطرب که بهلحاظ تعدد نقش، نیازمند حضور بازیگران مختلفی بوده، میگوید: «یکی از دشواریها ما فرصت کمی بود که برای تمرینات داشتیم. درواقع زمان یکماههای که تا اجرا داشتیم، کار را دشوار میکرد؛ ضمن اینکه مطرب اساسا پروژه سنگینی بود اما با درایت بهزاد فراهانی و همراهی دوستان و عشق و علاقهای که به کار وجود داشت، این اثر نمایشی تولید شد». او همچنین ادامه میدهد: «یکی از مشکلاتی که در پروسه کار بهوجود آمد، فوت یار قدیمی گروه کوچ، نقی سیف جمالی از بازیگران اولیه این اثر نمایشی بود؛ آنهم در فاصلهای نزدیک به اجرا که متاسفانه نتوانستند همراهمان باشند و بههمیندلیل، محمد آقامحمدی از همکاران رادیو جایگزین ایشان شدند». او میگوید: «مطرب، یک نمایش ساده انسانی با روایتی عاشقانه در ناکجاآباد است. این نمایش را بسیار دوست دارم؛ چون حس میکنم بهزاد فراهانی بهنوعی زمانه خودش را نقد میکند و اگرچه موقعیتهایی کمیک دارد؛ اما اثری عمیق و تراژیک، با مفهومی انسانیست». وی با اشاره به این موضوع که «مطرب»، سقوط اخلاقی در جامعهای کوچک چون روستا را نشان میدهد، به ارائه مفهوم عشق در آن تاکید کرده و میگوید: «در نهایت هم این عشق است که حلال مشکلات میشود». فخری سلیمی درباره فضای ساده اجرای این نمایش در طراحی صحنه میگوید: «من کارهای مختلفی با آقای فراهانی انجام دادهام و اساسا میتوانم بگویم آنچه در فضاسازی مطرب دیدیم، ماحصل تفکر همیشگی وی بهعنوان کارگردان اثر است که چندان میانهای با استفاده از تکنولوژی در اجرای نمایشنامه ندارد و برای همین، حتی نور صحنه هم یک نور ساده عمودیست». او همچنین درباره نگاه بهزاد فراهانی به شخصیت زنان در این اثر، توضیح میدهد: «بهنظرم بهزاد فراهانی احترام زیادی برای زنان قائل است و حتی در نمایش، زنانی که با نقش اصلی این درام بهعبارتی همکاری نمیکردند هم خوب پرداخت شده بودند. اصولا زنان زحمتکش در هر موقعیت و فضایی، برای بهزاد فراهانی قابل احترام هستند». این دستیار کارگردان در انتها درباره عدم تبلیغات رسانهای و گسترده برای «مطرب» میگوید: «یکی از چیزهای مورد نظر، عدم وابستگی به تبلیغات بود. معتقد بودیم که اثر خودش میتواند خودش را تبلیغ کند و بهترین روش، همین انتقال دهانبهدهان بینندگانش است که نتیجه خوبی هم داد و ما هرشب، با سالن پر اجرا میرفتیم. ناگفته نماند تبلیغی که هریک از بچههای گروه در فضای مجازی انجام داد هم برای کار اثرگذاری مطلوبی بهدنبال داشت».