رئیسجمهوری روسیه اسلحه جدیدش را امتحان میکند
جنگ سرد واقعی در جهان مجازی!
جنگ هستهای هنوز خطری بسیار واقعی و هراسناک است. اما تهدید سایبری فراگیر تهدیدی است که مقابله با آن حتی سختتر است. جنگ سایبری لایهای روی تنشهای حاصل از دوران جنگ سرد افزوده است. جنگ سایبری ابعاد تازهای بر تهدیدهای سیاسی محسوب شده و در مقیاس تاکتیکی، عملی و استراتژیهای مهار بسیار خطرناکتر از سایر جنگها است. اینها جدیدترین سلاحهای از راه دور هستند: کامیپیوترها! تصاویر وینستون چرچیل و پردههای آهنی اطراف بلوک شوروی، نوستالژیهایی هستند که تا به امروز باقی ماندهاند؛ اما بهجای این تصاویر غمانگیز حالا هولوگرامهای پرزرقوبرق دیجیتال ظهور کردهاند. واقعیت مجازی برای ایجاد گمراهی در سطح بینالمللی. آنتاگونیستهای پشت این پردههای نامرئی حداقل از دیدگاه آمریکا روشن است: روسیه، چین و ایران. اما هر کسی متناسب با جاهطلبی خود میتواند در این دوران وارد جنگ شود از جمله بازیگران دولتی و غیردولتی، جنایتکاران و مجرمین، گروههای نیابتی و فعالین مدنی. تابهحال در تاریخ بشریت موانع ورود در یک درگیری جهانی تا این اندازه اندک نبوده است: تنها چیزی که نیاز دارید مغز، انگیزه و کامپیوتر است. جنگ سرد سایبری به این شکل است. عصری که در آن ادراک تبدیل به واقعیت میشود. اگر هک روسها از کمیته ملی حزب دموکرات واقعیت داشته باشد، قدرتمندترین ابزار در اختیار هر کشور بسیار مبهم و تاریک خواهد بود؛ این حرکتی است به سوی انکار و گمراهی. ابزارهای قلمرو پنهان اقدامات عملیات اطلاعاتی (CA/IO)، ساختاری ادراکی هستند که با آن میتوان چگونگی جنگ سرد سایبری را تعریف کرد. این قلمرویی است با تاریخی داستانی و غنی. تاکیکهای CA/IO دنیایی است در سازمانهای اطلاعاتی جهان که از انواع راهها و ابزاراها در خفا و به گونهای نامرئی استفاده میکردند و اغلب تاثیرهای آنها قابل اندازهگیری نبود. درک و اندازهگیری اثرات این دست تاکیتکها بسیار دشوار؛ اما اغلب فواید آنها روشن است. همین مسئله را میتوان در عملیاتی دید که در فضای سایبری هدایت میشوند. به عنوان مثال نگاهی گذرا به دخالتهای اخیر روسیه در انتخابات کشورهای غربی این مسئله را نشان میدهد. در سالهای پیش رو ابزار سایبری تبدیل به اقدامات فعال جدیدی خواهند شد که اندازهگیری آنها سخت خواهد بود همانطور که شوروی عملیاتی را برای ایجاد جنگهای سیاسی و شکلدادن به رویدادهای جهانی انجام میداد و بسیاری از عوامل آن مخفی بوده و به سادگی قابل شناسایی نبودند. شاید هیچکس در سالیان گذشته برای کسب مهارت در این زمینه به اندازه روسها کار نکرده باشد. روسها و سرویسهای اطلاعاتی کرملین به امید دستیابی به تسلط سیاسی و ارضی، هدایت اروپا به سمت فروپاشی و تضعیف چهره ایالات متحده در سراسر جهان کار خود را به طرز ماهرانهای با ترکیبی عملی از تاکتیکهای نظامی و سایبری آغاز کردهاند تا اثری بزرگ ایجاد کنند. در سوریه، روسیه شورشیانی را که برای سرنگونی بشار اسد تلاش میکردند با حملات هوایی و تاکتیکهای سایبری مورد هدف قرار داد. در نزدیکیهای خانه و در میدان جنگ کریمه نیز جنگ نرم به سود روسها بود. پوتین همواره درها را به سوی اقدامات آتی نظامی باز گذاشته است اما حالا حضور نظامی به «گزینه آخر» بدل شده است. ابتدا قدرت نرم، بعد قدرت سخت و سوم اشغال نظامی. سال گذشته مسکو شرایطی مشابهی را در آمریکا با تاختوتاز به میدان سیاست این کشور ایجاد کرد. کرملین با هک اطلاعات حزب دموکرات از سرخوردگی نهفته در میان مردم در مواجهه با سیاستمداران واشتگتن بهره برد. آنها به گونهای طراحی شده و با جوسازی و گیجکردن مردم اطلاعات را به بیرون درز میدادند. این نیرویی نیابتی برای انجام کثیفترین کارها با برجای گذاشتن عمیقترین زخمها است. تنها کاری که پوتین باید بکند این است که این چرخ را به حرکت بیندازد و از شتاب و حرکت آن در ایجاد ویرانی را تماشا کند. بنابراین جنگ سرد واقعا به پایان رسیده است هرچند خط مقدم هنوز باز است. چشمانداز فیزیکی پنهان شده اما به دنیای مجازی انتقال پیدا کرده است. به هرحال تاکتیکهای سایبری از روی هویوهوس روی نمیدهند بلکه با قصد و برنامه هستند و روسیه قطعا از آنها برای تقسیمبندی جهان و تضعیف دشمنان استفاده میکند. جهان جنگ سرد هنوز تغییر نکرده هرچند تاکتیکها و اهداف عوض شده باشد. اتکای روسیه به کشف تازهاش یعنی تاکتیکهای سایبری چهره جغرافیای سیاسی جهان را نیز تغییر داده است. حالا جهان در مجموعهای از صفر و یکها فرو میورد که راه دور یا بعد مسافت زمینی هیچ محدودیتی برای آن ایجاد نمیکند. این دشمنان دیگر پنهان نیستند بلکه در پوششی تاریک عمل میکنند که با چشم دیده نمیشوند. این دشمنان مسلح به نزمافزارهایی هجومی هستند که با هوشی غلط ساخته شدهاند. اطلاعاتی که نادرست محافظت شده باشند هدف قرار داده میشوند و انکار چنین چیزی دقیقا هدفی است که آنها را در دستیابی به خواستههایشان یاری خواهد کرد. جای تعجب ندارد که رهبران و نهادهای غربی با این جنگ سایبری سرد گیج شده باشند. بهجای ایرادگرفتن از یکدیگر و برادرکشی، باید انگشت را به سمت متهم واقعی گرفت. در هر حال فرماندهان اطلاعاتی ایالات متحده از دونالد ترامپ خواستهاند تا هرچه سریعتر اقداماتی را عیله فعالیتهای مخرب سایبری روسیه انجام دهد. بهترین نقطه برای شروع به صراحت در اذعان به این مسئله است. شاید زمان آن رسیده است که بزرگترین قدرتهای جهان اعتراف کنند که جنگ سرد به پایان رسیده و چیزی به مراتب بدتر از آن آغاز شده است. وقایعی که در برابر چشمان ما در دنیای مجازی روی میدهد، ما را به سمت گمراهی، نادرستی و دستکاری میکشاند و از انگیزههایی آب میخورد که به آنها پرداخته نشده است. عملیات سایبری پوتین در جهت تضعیف حکومتهای انعظافپذیر و غنیشده توسط دموکراسی و حاکمیت قانون است. پوتین دست روی واقعیتی گذاشته که به خوبی میداند او و حکومتش را شکننده کرده است./روزبه آرش/ دیپلماسی ایرانی