پژوهش
برتری سفیدپوستان؛ هنجار پنهان آمریکا
شهر کوچک و دانشگاهی شارلوت ویل آمریکا درگیر آشوب اجتماعی شدیدی شده است، رسانهها و جامعهشناسان آمریکایی این تنشها را نمادی از برتری نهادینه سفیدپوستان در ایالات متحده میدانند که اکنون خود را نشان میدهد. به گزارش ایرنا، ایالات متحده آمریکا با وجود قدرت و نفوذ خود در حوزه بینالمللی، اما در عرصههای داخلی و بهویژه در زمینه اجتماعی بسیار آسیب پذیر و شکننده است. گذشته از خبرهای مربوط به کشته شدن دهها نفر در هرروز به علت آزادی استفاده از اسلحه، هراز چندگاهی خبر آشوب و درگیریهای خونین و وحشیانهای در رسانههای جهان از شهرهای آمریکا منتشر میشود. شدت خشونت در این رخدادها بهگونهای است که صحنههای ساختگی فیلم های سینمایی وسترن، در برابر آنها حرفی برای گفتن ندارد. برخلاف ادعاهای حقوق بشری آمریکا، مهمترین شکافی که جامعه آمریکایی را از درون به ورطه نابودی میکشاند همان حقوق بشر بهویژه تبعیض نژادی است. در چند سال اخیر هر چندماه یکبار خبر شکنجه یا کشته شدن یک فرد رنگینپوست مخصوصا سیاهان در شهرهای مختلف آمریکا خبرساز میشود و موج بزرگی از اعتراضها را به راه میاندازد. در یکسال گذشته این اتفاقات در مناطق مختلف آمریکا همچون میلواکی، لوئیزیانا، کارولینا و... به وقوع پیوست و صحنههایی در آن اتفاق افتاد که تداعی کننده جنگهای داخلی در کشورهای جهان سوم است. چندروزی است که آشوب و تظاهرات در شهر دانشگاهی شارلوت ویل ایالت ویرجینیا موجب کشته و زخمی شدن چندنفر شده است. درگیری میان راستگرایان افراطی و مخالفان آنها با برخورد یک خودرو به گروهی از مخالفان نژادپرستی و سپس راهپیمایی چندهزارنفره نژادپرستان و راستگراها وارد مرحله تازهای شد. البته این خشونتها از زمانی آغاز شد که مجسمه ژنرال «رابرت لی» از یکی از بخشهای شهر برداشته شد. وی از فرماندهان ایالت های جنوبی آمریکا (موافق بردهداری) بود که در قرن نوزدهم با ائتلاف شمال به جنگ پرداخت و در نهایت شکست خورد. راستگرایان دهها سال است که در این شهر تجمعهای مشابهی را بهزعم خود با هدف دفاع از حقوق سفیدپوستان آمریکا در برابر دیگر نژادها برگزار میکنند. البته این بار «دونالد ترامپ» رئیسجمهور آمریکا در مورد وقوع این اتفاق و نوع واکنش به آن مورد انتقادهای تندی قرار گرفته است.
ترامپ نمیتواند شانه خالی کند
تاخیر و واکنش کمتاثیر ترامپ در کنار سخنان تند و ملیگرایانه پیشین وی مهمترین نکاتی هستند که مخالفان در انتقاد از ترامپ بیان میکنند. گفته میشود رئیسجمهوری ترامپ آنطور که بایست واکنش درخوری را به این خشونتها نشان نداده است. سیاستمداران آمریکایی اعتقاد دارند وی در روزهای نخست بهجای محکومیت صریح و قدرتمندانه این حوادث، تنها کلیگویی کرد. تارنمای روزنامه «گاردین» در گزارشی نوشت ترامپ سرانجام پس از روزها درگیری و خشونت، حوادث ناشی از نژادپرستی را در شهر شارلوت ویل محکوم کرد. این روزنامه نوشت: ترامپ در مقابل فشارها تسلیم شد و به اقدامهای گروههای نئونازی و دیگر تندروهای سفیدپوست نژادپرست را پس از مرگ یک زن واکنش نشان داد. وی دوروز بعد از این درگیریهای خشونتبار «نژادپرستی» را عملی شیطانی دانست. ترامپ در سخنان خود در واشنگتن گفت که نفرتپراکنی در آمریکا جایی ندارد و هر فردی که این اقدامات را انجام میدهد مجرم است. روزنامه یو.اس.ای تودی در گزارشی در زمینه حوادث شهر شارلوت ویل، نقصهای اخلاقی ترامپ را از جمله عوامل این اتفاق توصیف کرد و آن را روندی دانست که میتواند آمریکا را نابود کند. این گزارش افزود: این ناراحت کننده است که پاسخ ترامپ به خشونتها نشان میدهد وی تمایلی برای شناخت ریشهها ندارد. ترامپ به عنوان رئیسجمهوری، سخنان آتشین خود را متوقف نمیکند زیرا این اظهارات است که بسیاری از طرفداران وی را در مسیر درگیری قرار داده است. ترامپ در این راستا باعث تحریک بسیار خطرناک و خشونت آمیز طرفداران خود شد و اکنون نمیتواند خود را از آن ها جدا بداند. این گزارش تاکید کرد: رئیسجمهوری کنونی آمریکا فرد آتشافروزی است که با کلمات خود به شعلههای آتش دامن میزند. واژهها به ویژه کلمات مسموم عمر چندانی ندارند اما توجه به مفاهیم سیاسی که از برخی اصطلاحات ناشی میشود، ضرورت دارد. درست است که کلمات را نمیتوان پس گرفت اما بدتر این است که وی همچنان به روش خود ادامه میدهد.
بهنوشته این گزارش تا زمانی که رئیسجمهوری آمریکا خط مشی خود را کنار نگذارد، سخنان وی باعث تنشآفرینیهایی میشود که بهسادگی قابل حل نیست. رئیسجمهوری آمریکا ناتوان یا بیعلاقه است تا تصمیم اخلاقی مهمی را اتخاذ کند که از انفجار و تخریب غیرقابل تصور آمریکا جلوگیری میکند.
شارلوت ویل، نمونه کوچکی از شهرهای آمریکا
تارنمای نشریه «نیویورکر» درگزارشی با عنوان «شارلوت ویل و تلاش برای کم اهمیت نشان دادن نژادپرستی در آمریکا» نوشت این شهر 50هزارنفری بیشتر شکل و سکنه دانشگاهی دارد؛ این شهر فضای سبز زیبایی دارد و برخی آن را برای زندگی کردن، به عنوان شادترین مکان در آمریکا انتخاب میکنند. شارلوت ویل شهری لیبرال با ارزشهایی بالنده است که از نظر حرفهای نیز رو به پیشرفت است. در تعطیلات پایان هفته تندروهای سفیدپوست در یک اجتماع با شعارهای نازیگونه خود کابوسی را در این شهر نمایان ساختند. این اولین نشست سفیدپوستان این شهر در سال 2017 نبود و آخرین آن نیز نخواهد بود. بهنوشته نیویورکر، شارلوت ویل گرچه مردم پیشرفته و بهروزی دارد اما دقیقا الگویی از شهرهای ایالات متحده است که میراث نژادپرستی آمریکایی را در خود دارد که به سفیدپوستان اجازه میدهد تا بهصورت عمومی، برتری خود را فریاد بزنند. این گزارش با بیان اینکه همچون بسیاری از شهرهای آمریکا، فرهنگ عمومی این شهر نیز نقابی از تشخص بر صورت دارد، افزود: شارلوت ویل شهری است با مردمان خوب سفیدپوست، که فکر میکنند توسعه سیاسی یافتهاند اما اکنون شاهد سنت کهن آمریکایی در مورد حاکمیت سفیدپوستان ثروتمند است. این نگاه نزدیک به 100سال در این شهر وجود داشته است. این باور که آمریکای کنونی از تاریخ گذشته آن که برتری سفیدپوستان را قبول داشت وجهه بهتری دارد، گاهی اوقات بهانهای میشود تا گروههای افراطی (همچون Ku Klux Klan) وارد بازی شوند. اگرچه حادثهای که در شهر شارلوت ویل رخ داد یک اتفاق کماهمیت غیرمعمول در یک محیط پیشرفته است اما این نکته را یادآوری میکند تا چه اندازه، زشتی و شرارت افکار نژادپرستی میتواند پشت ظاهری خوب پنهان باشد.