مقایسه سبک حملونقل شیوه سنتی با تاکسی اینترنتی
دوئل قدیمیها با خواستِ مردم
در کمتر دورِهمی خانوادگی یا دوستانهای پیش میآید که حرفی از شیوههای سنتی حملونقل مطرح نشود و مقایسهای صورت نگیرد. یکیاز در وارد میشود و حکایتش با سفر اسنپیاش را تعریف میکند و قصه آغاز میشود؛ چه بود و چه شد؟ یادشبخیرهای قدیمی کنار آسایش امروزی یکیپسازدیگری ردیف میشوند و ناخواسته مقایسهای صورت میگیرد که نتیجهاش قدردانی از سیستم حملونقل جدیدی میشود که سبک زندگی آدمهای شهر را تغییر داده است. هرچند میان خاطرات و تجربیاتی که در استفاده از تاکسیهای اینترنتی ردوبدل میشود، گله و شکایتهایی هم هست اما میانگینشان اتفاق خوبیست که از چشم خیلیها پنهان نمیماند. بهگزارشِ مهر؛ میان این حرفهای مردمی چه چیزهایی ردوبدل میشود؟ ازنظرِ مسافران تاکسیهای اینترنتی، شیوه جدید حملونقل چه تفاوتهایی با سبک سنتی پیشین دارد؟
میگویند چیزهایی هست که هیچوقت فراموش نمیشوند؛ مثلاً دولت دهم که طی آن، دلار سر به فلک کشید و از 1050تومان ناقابل مرز 4000تومان را برای یکروز هم که شده؛ گذراند و درنهایت روی 3000 و اندیتومان ماند یا اصلاً چرا راه دور برویم؛ همین جهش نجومی نرخ ارز در وضعیت حاکم که تا همیشه در حافظه اقتصادی ایران میماند. حکایت قیمت آژانسها و تاکسی دربستیهای قبلاز سرویسهای هوشمند حملونقل هم همین است. هنوز همه یادشان میآید که تا همین چندسالپیش هزینه تردد تا فرودگاه بینالمللی امامخمینی(ره) با تاکسی تلفنی آنقدر زیاد بود که مسافر ترجیح میداد ماشین شخصی خودش را ببرد در پارکینگ غیرمسقف فرودگاه بگذارد و چندشب پول پارکینگ شبانهروزی بدهد؛ اما با آژانس راهی نشود! ایندرحالیستکه حالا در گرانترین ساعت شب با وجود افزایش ۲۰درصدی نرخ تاکسی بعداز نیمهشب؛ هزینه سفر از مرکز شهر تهران به فرودگاه بینالمللی تهران با اسنپ، زیرِ۵۰هزارتومان است. نگرانی بابت استهلاک ماشین و آسیبهای محیطی ناشیاز پارککردن ماشین در پارکینگهای غیرمسقف هم وجود ندارد. این، چیزیستکه اغلب شهروندان نمونه آنرا در سفرهای درونشهری هم تجربه کردهاند و مثالهای زیادی دارند که بهواسطه تاکسیهای تلفنی به هزینههای گزاف تبدیل میشده؛ هزینههایی که در قدم اول نهتنها اصلاً مقرونبهصرفه نبود؛ بلکه بسته به سلیقه هر دفتر تاکسی تلفنی یا حتی رانندهای، متغیر هم بوده است؛ بنابراین، مسافر ناچار بوده برای پیداکردن ارزانترین ماشین با چند آژانس در محله تماس بگیرد تا خیالش راحت باشد که گزینه مناسبی را انتخاب کرده است.
تماسهای نیمهشب با مراکز تاکسی تلفنی؛ یکیاز آن یادشبخیرهای قدیمیست که اغلب آدمها خاطرات زیادی با آن دارند. از صدای خوابآلود فردی که گوشی تلفن را پاسخ میداد تا ماشینهایی که نبود و استرسی که برای مسافر ایجاد میکرد. آنروزها دردسر خبرکردن تاکسی تلفنی در ساعتهای نیمهشب آنقدر زیاد بود که مردم سعی میکردند برنامه ازپیشتعیینشدهای درنظر بگیرند و ازقبل به آژانس محل خبر دهند که برای فلان ساعت ماشین میخواهند؛ اینکه ممکن بود درخواستشان فراموش شود یا رانندهای درآنشیفت موجود نباشد که دیگر بماند. حالا اما دوران تمام این دردسرها بهسر آمده و مسافر مختار و مستقل است. نه نیازی به ثبت درخواست خود زودتر از موعد مشخص دارد و نه استرسی برای خواببودن کسی که تلفن را جواب میدهد. هرساعت از شبانهروز که اراده کند، با یک کلیک ساده میتواند به مقصد دلخواه خود اسنپ بگیرد.
هر اتفاق تازهای در دنیای مدرن، پیشدرآمد یک سبک زندگی تازه است. اصلاً خاصیت دنیای مدرن همین است. بُرش تازهای در شیوههای سنتی ایجاد میکند و سبک زندگی مردم را بهکلی تغییر میدهد. ازآنطرف، هیچجایِدنیا مردم زاویهای با تغییرات مثبت در شیوه زندگیشان ندارند و استقبال هم میکنند. چهکسیست که دلش بخواهد هنوز با رانندهها سر قیمت بحث کند، برای درخواست خودرو استرس بگیرد و با وجود پرداخت هزینه بالا نتواند از امکان سرمایش و گرمایش استفاده کند. پای حرفهای امروز مردم که بنشینیم؛ همه از خاطرات خوبی میگویند که اینروزها بهواسطه تاکسیهای اینترنتی برایشان رقم میخورد. اسمش را میگذارند «تردد آسوده» و با وجود دلخوریهای احتمالی، اسنپ را دوست عزیزی میدانند که هیچجای راه تنهایشان نگذاشته و نمیگذارد. دراینمیان اما عدهای پیدا میشوند که مثل همیشه با سنگاندازی سعی دارند آسودگی مردم را خدشهدار کنند و چنان چوبی لای چرخ سرویسهای درخواست اینترنتی خودرو میکنند که پای حرکت نداشته باشند. نمونه مهم؛ همین اتفاق اخیر اعمال محدودیت در تاکسیهای اینترنتی با دستور شهرداری و وزارت کشور است. رضا الفتنسب (سخنگوی اتحادیه کسبوکارهای مجازی) معتقد است که شهرداری بنای دخالت در قیمتگذاری تاکسیهای اینترنتی و سهمخواهی دارد. ایندرحالیستکه شهرداری در بحث پرداخت تاکسی با چند مدل کسبوکار روبهرو بود و صرفاً به یک کسبوکار بهصورتِ انحصاری اجازه فعالیت داد که نشان از عدم مدیریت سالم شهرداری دارد. ازطرفِدیگر، محمدجواد آذری جهرمی درحمایت از سرویس تاکسیهای اینترنتی گفت: «شاید خواسته شهرداری ازنظرِ مدیریت شهری درست باشد؛ ولی وقتی شهرداری خودش سازمان تاکسیرانی دارد که رقیب فعالان آنلاین است، پس زیرِنظررفتن آنها در شهرداری ازنظرِ اقتصادی درست نیست».
کشمکشها اما همچنان ادامه دارد و جنجال سیستم سنتی با تاکسیهای اینترنتی حالا به مجلس کشیده شده است. در آخرین خبرهای رسیده؛ تعداد زیادی از رانندگان آژانسها با دردستداشتن پلاکاردهای اعتراضی مقابل ساختمان مجلس تجمع کردهاند و از دولت تدبیر و امید میخواهند اقبال مردم را نسبت به سامانههای درخواست هوشمند خودرو کاهش دهند و کاری کنند که مردم از این سبک جدید و دوستداشتنی دلزده شوند! چرا و چگونهاش حکایت همان پرتغالفروشیست که حالا میان بیکفایتی سیستمهای سنتی گم شده و باید پیدا شود.