خنداندن، عشق ماست
امیررضا هرمزی
«اثر پیگمالیون» اشاره به پدیدهای روانشناسی دارد که براساسِآن افراد نسبت به سطح انتظارات دیگران واکنشهای مستقیم نشان میدهند. مثلاً، اگر معلمی براینباور باشد که بچهای کندذهن است، خود بچه هم باور میکند و واقعاً دیر یاد میگیرد؛ درعینِحال، عکس این نیز صادق است.
بازی و اهمیت آن
بازی برای کودکان، یک نیاز اجتنابناپذیر است. میتوان گفت که بازی برای کودکان، همان اهمیت را دارد که آب برای ماهیها و اکسیژن برای تمام موجودات. کودکان، روحیات متفاوتی دارند و باتوجهبه ویژگیهای خود، بازیهای مختلفی را تجربه میکنند. عواملی که در انتخاب نوع بازی کودکان دخالت دارد، عبارتند از تفاوتهای فردی، میزان سلامتی، سطح رشد جسمی و حرکتی، بهره هوشی، جنسیت، خلاقیت، فرهنگ خانواده و موقعیت جفرافیایی. برایناساس، بازی به انواع گوناگون تقسیم میشود.
اجتماعیشدن
اجتماعیشدن، فرایندیست که طی آن، کودک ناتوان بهتدریج به شخص خودآگاه، دانا و ورزیده در شیوههای فرهنگی که در آن متولد شده؛ تبدیل میشود. اجتماعیشدن، نوعی برنامهریزی فرهنگی نیست که در آن، کودک تأثیراتی را که با آنها برخورد میکند، بهطورِانفعالی جذب کند. اجتماعیشدن، فرایندیست که به انسان، راههای زندگیکردن در جامعه را میآموزد و شخصیت میدهد و ظرفیتهای او را درجهتِ انجام وظایف فردی و بهعنوانِ عضو جامعه، توسعه میبخشد. هرچه امکان بازیهای سالم و سازنده بیشتر باشد، فکر و ذهن کودک بهتر پرورش یافته و خصوصیتهای اجتماعی او بهبود مییابد. زمانیکه کودکان قادر به کنترل عضلات خود شدند، مرحله تماس با محیط فرا میرسد؛ بهطوریکه با کنجکاوی میخواهند از مسائل پیرامون خود، آگاه شوند و کسب این آگاهیها مستلزم خروج ازدنیای فردی و ورود به اجتماع، ایجاد و برقراری کنش متقابل با محیط است. ازاینرو، با گروه کودکان مهدِکودک الفبا همراه شدیم تا ببینیم که تأثیرپذیری کودکان در محیط سیرك بـهچهصورت است و شاهد آن باشیم که آیا از «اثر پیگمالیون» درراستایِ رشد کودکان میتوان بهرهبرداری بهینه کرد و تأثیر گذاشت؟ «اثر پیگمالیون» که «انتظار دیگران از عملکرد شخصی» نیز نامیده میشود، یک پدیده طبیعیست که توسط دانشمندانی بهنامهایِ رابرت رازنتال و لنور جکابسون کشف شده است. واضحترین آزمایشها دراینمورد روی کودکان انجام شده است. تست آیکیو از تعدادی دانشآموز گرفته شد و برخی از دانشآموزان بهطورِتصادفی انتخاب و بهعنوانِ برندگان، به معلمانشان گزارش شدند. بعدازاینکه با این برندگان قلابی، همانند دانشآموزان باهوش و بااستعداد رفتار شد؛ بهطورِقابلتوجهی در آزمون بعدی نتایج بهتری داشتند.
مسئولیتپذیری و عزت نفس
کودک، از همان ابتدای زندگی متناسب با تواناییهای ذهنی و جسمانیاش رفتارهایی از خود نشان میدهد که مبین مسئولیتپذیری اوست. او به دنیای اطراف خود مینگرد و سوژههای مختلفی را انـتخاب و خود را درگیر آنها میکند. در کودکی دری هست که اگر باز شود، آینده بدان وارد میشود.