شیطنتی پشت قیمت بلیت هواپیماست؟
ادامه ریزش سفرهای خارجی
دبیر انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی ایران گفت: «کاهش قیمت بلیت هواپیما، ظاهر قضیه است؛ چون شرکت‌های هواپیمایی با عناوین مختلف؛ از‌جمله مالیات اضافی، نرخ‌ها را افزایش داده‌اند که تحت‌ِتأثیر آن، حجم سفر ایرانی‌ها در مسیرهای پرمسافر نیز به کمتر از نصف رسیده است». به‌گزارش ایسنا؛ مرتضی قربانی به تحولات قیمت‌گذاری بلیت هواپیما به‌ویژه پس‌از تبدیل ارز آن با واحد نیما، اشاره کرد و درباره تأثیر آن بر قیمت تورها و حجم سفر ایرانی‌ها پرداخت و اظهار کرد: «استانبول، تفلیس، کوالالامپور و دبی، از پرترددترین مسیرهای سفر ایرانی‌ها‌ست که درحال‌ِحاضر تعداد پروازهای آنها به‌نصف رسیده است. شاید بخشی‌از‌آن ناشی‌از رکود فصلی باشد؛ اما مهم‌ترین عامل آن هزینه سنگین سفر است».
دبیر انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی ایران گفت: «افزایش نرخ در بلیت هواپیما از‌زمانی‌که ارز با نوسانات همراه شد، به دو شکل اتفاق افتاد؛ یک‌بار در ROE یا نرخ تبدیل ارز که مبنای محاسبه قیمت بلیت و مالیات است اما افزایش دیگر زمانی اتفاق افتاد که دولت یک مدل ارز (۴۲۰۰تومان) را اعلام کرد و همان‌موقع پایه قیمت‌گذاری تغییر کرد. درواقع، بهانه شرکت‌های هواپیمایی برای این افزایش قیمت، جبران مابه‌التفاوت ارز دولتی و آزاد بود. آنها می‌گفتند که از دولت، ارزی دریافت نمی‌کنند و باید از بازار آزاد آن‌را تأمین کنند. با‌این‌ترفند قیمت بلیت‌ها بیشتر شد. در‌حقیقت فقط نرخ ارز نبود که قیمت بلیت‌ها را گران کرد». او ادامه داد: «معمول است که شرکت‌های هواپیمایی از قیمت پایه به آژانس کارمزد بدهند اما در شرایط حاضر برخی از‌این‌ایرلاین‌ها آن قیمت پایه را پائین آوردند که متعاقب آن درصد کارمزد آژانس‌ها هم کاهش یافت؛ ولی از‌سوی‌ِدیگر مبلغ مالیات روی بلیت را افزایش دادند. این کاری بود که تعدادی از شرکت‌های هواپیمایی خارجی و ایرانی انجام داده‌اند. بنابراین، هر‌گاه به قیمت بلیت هواپیما اعتراض می‌شد؛ آنها ادله و توجیه می‌آوردند که قیمت بلیت کمتر هم شده است. درحالی‌که مبلغ مالیات بلیت، بیشتر شده بود». قربانی گفت: «ظاهر قضیه این‌است‌که قیمت بلیت هواپیما پائین آمده اما درواقع، شرکت‌های هواپیمایی با عناوین مختلف همچون مالیات اضافی (Surcharge)، عوارض فرودگاه و هواپیما، این قیمت‌ها را افزایش داده‌اند. تازه‌ترین مصداق برای آن بلیت ۱۵میلیون‌تومانی یکی‌از هواپیماهای داخلی در مسیر تهران-استانبول بوده است؛ بلیتی که دراصل، قیمت آن یک‌میلیون و ۷۰۰هزار‌تومان است؛ اما به‌نرخ پرواز کانادا فروخته شده».
دبیر انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی ایران بیان کرد: «درست است که ROE (نرخ تبدیل ارز در بلیت هواپیما) پائین آمده و وارد کانال هشت‌هزار‌تومان شده؛ اما شیطنت‌هایی هم می‌شود که نرخ بلیت هواپیما همچنان پائین نیاید». او سپس به قیمت‌گذاری در شرکت‌های هواپیمایی داخلی اشاره کرد و افزود: «ROE به مسیرهای بین‌المللی مربوط می‌شود؛ بنابراین، قیمت‌گذاری در شرکت‌های هواپیمایی داخلی بر‌اساس ریال است و تنها بخشی از مالیات آنها در مسیرهای خارجی ارزی محاسبه می‌شود. پس، نوسانات ارز روی قیمت این شرکت‌ها نباید تأثیر چندانی داشته باشد. حال چرا این اتفاق افتاده است؟ شرکت‌های داخلی توجیه آورده‌اند که ۷۰درصد هزینه‌های‌شان ارزی‌ست؛ درحالی‌که به‌استناد اطلاعات موجود، هزینه‌های عمده شرکت‌های هواپیمایی؛ از‌جمله دفتری، جاری و سوخت هواپیما، ریالی‌ست؛ درحالی‌که آنها می‌گویند که حقوق خلبان و گروه پرواز خارجی، اجاره‌بهای هواپیما، سوخت در کشور مقصد و قطعات را ارزی می‌پردازند و چون دولت به آنها ارز نمی‌دهد، مجبورند به نرخ آزاد تهیه کنند».
وی گفت: «برخی شرکت‌های هواپیمایی خارجی که کل هزینه‌های‌شان ارزی‌ست، قیمت‌ها را در برخی مسیرها بعضاً تا ۳۰درصد کم کرده‌اند؛ اما بعضی درحالِ به‌روزرسانی هستند تا نرخ پایه را افزایش دهند که خوشبختانه با رکود فصلی مقارن شده؛ وگرنه افزایش تقاضا، بازار را ملتهب‌تر می‌کرد». قربانی درباره تأثیر قیمت تورها پس‌از کاهش نرخ ROE، اظهار کرد: «قیمت تور تفاوت چندانی نداشته؛ چون نرخ بلیت‌ها هنوز گران است. مثلاً سال گذشته در همین فصل که با رکود سفر همراه است، قیمت تور سه‌شب و چهار‌روز گرجستان ۷۰۰هزار‌تومان بود اما حالا بلیت چارتری آن یک‌میلیون و ۷۰۰هزار‌تومان فروخته می‌شود». این عضو هیئت‌مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی ایران با‌تأکید‌بر‌اینکه حجم سفرهای خارجی با فاصله پائین آمده؛ برای شفاف‌سازی، از میزان پروازها در پرمسافرترین مقاصد ایرانی‌ها مثال‌هایی آورد و گفت: «در مدت‌زمان مشابه سال گذشته، دست‌کم روزی شش،هفت پرواز مستقیم بین تهران و تفلیس برقرار بود؛ اما حالا هر ایرلاین هفته‌ای دو تا سه پرواز دارد که برخی هم کلاً پروازشان را قطع کرده‌اند. به‌طورِ‌کل حجم سفرهای هوایی در مسیر گرجستان تا ۶۰درصد کاهش داشته است. سفرهای هوایی از تهران به استانبول نیز در‌‌مقایسه‌با مدت‌زمان مشابه تا ۵۰درصد ریزش داشته؛ ضمن‌آنکه در‌این‌مسیر نه‌تنها تعداد پروازها کاهش یافته؛ بلکه برخی ایرلاین‌ها دیگر حضور ندارند». قربانی با‌بیان‌ِاینکه بررسی سفر در این دو مسیر سنجش خوبی برای نتیجه‌گیری درباره وضعیت تورهایی با قیمت متوسط است، ادامه داد: «پروازهای مستقیم شرکت‌های خارجی همچون ایرآسیا و تای ایرویز در مسیرهای مالزی و تایلند که از مقاصد پر‌سفر ایرانی‌ها در‌این‌فصل به‌شمار می‌آید، کاملاً متوقف شده است. برخی ایرلاین‌های خارجی پیش‌از افزایش شدید نرخ‌ها پیش‌دستی و پروازهای‌شان را در مسیر ایران متوقف کردند؛ همانند شرکت‌های اروپایی که به‌بهانه نداشتن توجیه اقتصادی، بازار ایران را ترک کردند».