آشنایی با هنر اوریگامی 5
*فرشید سبحانی
در ادامه معرفی هنرمندان برجسته اوریگامی، در‌این‌مقاله هم به‌‌اختصار به معرفی تعدادی از‌این‌‌نخبگانِ هنرمند اشاره خواهد شد.
Eric Gjerd (1978)
اریک، از دوران کودکی، از دست‌ساخته‌های کاغذی لذت می‌برد؛ به‌گونه‌ای‌که در پنج‌سالگی وقتی والدینش درباره شغل آینده‌اش از او پرسیدند؛ او پاسخ داد که می‌خواهد متخصص سازه‌های کاغذی شود؛ برایِ‌همین، در بزرگسالی به‌دنبالِ مکانی هنری بود تا بتواند خلاقیت‌های خود را که در زندگی گم کرده بود، باز‌آفرینی کند. این هنرمند نروژی،آمریکایی، با تحقیق و پژوهش توانست درکی عمیق‌تر از زیبایی منحصر‌به‌فرد اوریگامی به‌دست آورد و در‌این‌راستا تمام تمرکز خود را بر روی شناخت تاهای اوریگامی و ساختار هندسی آن معطوف و تلاش کرد تا با برگزاری کارگاه‌های آموزشی و نمایش آثار و حضور در کنوانسیون‌های مختلف اوریگامی، استعداد خاص خود را به دیگران نشان دهد. در اواخر سال 2004، تحقیق و بررسی و پیگیری‌هایش درباره ساختار سبک «تسلیشن اوریگامی» به‌ثمر رسید و توانست الگوهای جدیدی در‌این‌سبک ارائه کند. در ادامه راه در سال 2008، اولین کتاب درباره سبک تسلیشن باعنوانِ Tessellations Origami را تألیف و چاپ کرد؛ اثری راهنما و بیانگر بسیاری از اصول این سبک اوریگامی که تا‌کنون اصلی‌ترین کتاب مرجع این حوزه شناخته می‌شود. همچنین در اواخر سال 2015، دوست خوب او بنجامین پارکر؛ دومین کتاب در‌این‌زمینه را منتشر کرد. مطالعه این دو کتاب، بینش فوق‌العاده‌ای درباره ساختار هندسی اوریگامی خصوصاً سبک تسلیشن، به علاقه‌مندان ارائه خواهد کرد.
Paul Jackson (1956)
سرگرمی موردِعلاقه جکسون در دوران کودکی، اوریگامی بود. ازنظرِ وی، زیبایی خارق‌العاده ساختاری اوریگامی، از هر تکنیکی مهم‌تر است که حتی با خلق مدل‌های ساده هم لذت‌آفرین خواهد بود؛ برایِ‌همین، برخلافِ بسیاری از هنرمندان اوریگامیست که علاقه دارند آثار پیچیده و شگرفی با تاهای اوریگامی خلق کنند؛ دست‌سازه‌های کاغذی این هنرمند بریتانیایی، در‌عینِ‌سادگی و ظرافت، دارای مفهومی شگفت‌انگیز و گاه جسورانه هستند. او در زمان تحصیل در دانشگاه، به انجمن اوریگامی انگلستان پیوست و پس‌از مدتی کوتاه به‌عنوانِ خالق مدل‌های ساده شناخته شد. مدتی‌بعد نیز سردبیری مجله «اوریگامی» انگستان را عهده‌دار شد؛ تا‌آنکه اولین کتابش را در سال 1983 تألیف کرد. به‌دنبالِ‌آن توانست چند کتاب دیگر نیز در‌حوزه اوریگامی منتشر کند که شاخص‌ترین‌شان یعنی Folding Techniques For Designers به‌عنوانِ مرجعی ایده‌آل برای طراحان و هنرمندان حوزه‌های مختلف شناخته می‌شود. او در سال 2000، هنرمند مطرح اوریگامیست Miri Golan را ملاقات و با او ازدواج کرد. وی همچنان مشغول آموزش است.
Goran Konjevod (1973)
گورن کنجوود؛ ریاضی‌دان و دانش‌آموخته کامپیوتر است که در‌ابتدا اوریگامی را به‌عنوانِ یک سرگرمی تمرین می‌کرد اما پس‌‌از‌مدتی خود، شروع به طراحی مدل‌های جدید اوریگامی کرد. مدل‌های این هنرمند کروات،آمریکایی، اغلب شکل انتزاعی دارند که بر‌اساسِ الگوهای منظم یا نا‌منظم و بر‌اثرِ تنش و کشش لایه‌های متعدد کاغذ ایجاد می‌شوند. ساختار آثارش به‌پیرویِ از پل جکسون، ساده است اما ویژگی بازر آثار وی، استفاده از یک متریال جدید به‌جایِ کاغذ است. گورن با ورق‌های یکپارچه فلز منعطفِ مس، حجم‌هایی را خلق کرده که بسیار زیبا و جذاب هستند و به‌واسطه استفاده از متریال جدید، یک چالش محسوب می‌شوند. آثار او پس‌از حضور در نمایشگاه‌هایی در آمریکا، کانادا، اسپانیا و کرواسی، برجسته شده‌اند.
Michael G. LaFoss (1957)
مدل‌های اوریگامی مایکل لافوس که الهام‌گرفته از آثار استاد آکیرا یوشیزاواست؛ بسیار چالش‌برانگیز هستند. البته این چالش به‌دلیلِ تعدد تاهای کاغذ و پیچیدگی مدل نیست؛ بلکه برای ساخت بعضی از این مدل‌ها باید با هنر مجسمه‌سازی آشنا بود تا با استفاده از تکنیک تایِ مرطوب و... اثری بی‌بدیل ساخت. او از محدود هنرمندان اوریگامیستی‌ست که با هر‌بار تازدن کاغذ، به آن جان می‌بخشد. مایکل با همکاری دوستش Richard Alexander برای هر مدل خاص، با استفاده از فویل و مواد پوششی و سلولزی؛ یک کاغذ مخصوص هم می‌سازد. این هنرمند آمریکایی، با همکاری دوستش چندین کتاب درزمینه اوریگامی و نیز چگونگی ساخت انواع کاغذ مخصوص برای مدل‌های پیچیده تألیف و منتشر کرده که ازآن‌میان، Advanced Origami شاهکار اوست.
همانطور که مشهود است؛ بسیاری از هنرمندان بزرگ اوریگامیست، دارای یک امضاء و ویژگی خاص در خلق مدل‌های خود هستند. بسیارند افراد برجسته دیگری که معرفی آنها در‌این‌مقاله مقدور و میسر نیست؛ اما مطالعه آثار و تحقیق درباره هنرمندانی همچون فلیپ شن، هرمن وان گوبرگن، رابرت نیل، دیوید بریل، جان بلکمن، برایان چان، نیک رابینسون، جوول کوپر، رومن دیاز، کریستینا ادیسون، کوشیرو هاتوری، مری گولان، هرمن ون‌گوبرگن، دیوید هافمن، پروفسور تام هال، ساتوشی کامیا، نیکولاس تری، جان متانی و... به همه علاقه‌مندان توصیه می‌شود.
*مؤلف، مدرس و کارشناس هنری صدا و سیما