اجرای دوباره طرح زمینخورده سفر
قسطیشدن سفر بهجایِ ارزانسازی!
معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی بهجای ارائه طرحی برای رونق گردشگری، «قسطیشدن» سفرها را راهی برای ارزانکردن سفرها میداند؛ طرحی که نمونههای آن مدتهاپیش اجرا شده و شکست خوردند. خیلیوقت است که سازمان میراث فرهنگی به طرحهای شکستخورده از قبل روی آورده است. طرحهایی که هیچگاه در طولانیمدت پاسخگوی وضعیت صنعت گردشگری کشور نبود اما شاید بهاینعلت که کار کارشناسی روی نیازهای این صنعت در کشور انجام نمیشود، این سازمان تخصصی به طرحهای غیرتخصصی روی میآورد با این تصور که شاید بتواند آنها را با کمی دستکاری زنده کرده و اجرا کند.
یکیاز این طرحها «سفرکارت ملی»ست؛ طرحی که در دهه ۸۰ توسط مسئولان سازمان میراث فرهنگی ارائه و تعریف شد حتی چندسال هم درگیرودار اجرای آن بود اما درنهایت شکست خورد. بااینوجود هنوزهم بعضی از طراحان و مجریان آن معتقدند که این طرح، خوب اجرا نشد؛ وگرنه ایده مناسبی بود. بههرحال، «سفرکارت ملی» عنوان طرحی بود که سازمان میراث فرهنگی برای قسطیکردن سفرها اجرا کرد. بهاینترتیب که بخشهای رفاهی ادارهها و سازمانها و ارگانهای مختلف باید مبلغی را بهعنوان هزینه سفر در «کارتسفر» کارکنان و کارمندان خود واریز میکردند و کارکنان نیز با آن کارتها به رستورانها، هتلها و مراکز طرف قرارداد با پروژه «سفرکارت» میرفتند و از خدمات آنها استفاده میکردند. این طرح، چند مشکل اساسی داشت؛ مهمتر از همه اینکه ارگانها حاضر به شارژ این کارتها نبودند و مراکز طرف قرارداد با پروژه «سفرکارت» نیز محدود بود. مشکل دیگر اینکه برخی از مردم توان سفر نداشتند یا هزینهای که برای سفر آنها درنظر گرفته میشد، بسیار کمتر از آن چیزی بود که باید در سفر هزینه میکردند؛ بنابراین، بهصرفه نبود تا از آن استفاده شود. بسیاری از مراکز نیز هنگام مراجعه کارکنان، از لغو قراردادشان با پروژه یا نبود میزان تخفیف درنظرگرفتهشده و ... خبر می دادند. این سردرگمیها و اجرای نامناسب طرح، موجب شد تا این راهکار اکنون کارکردی نداشته باشد. بهتازگی، ولی تیموری؛ معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی، از اعلام طرحی درراستایِ ارزانسازی سفر در گفتوگویی با یکیاز شبکههای رادیویی خبر داده است و گفته که در این طرح با هدف ایجاد رونق سفر در مناطق کمتر توسعهیافته داخل کشور بین پنج تا ۵۰میلیونتومان اعتبار درنظر گرفته میشود که بسته به شرایط موجود، به هر خانوار داده خواهد شد. او گفته که با مشورت بخش خصوصی و با همکاری بانکها و صدا و سیما، پکیجهای سفر ارزان آماده شده که پیشپرداختی برای سفر است و بقیه هزینهها نیز درقالبِ اقساط پرداخت میشود. طرحی که تیموری از آن صحبت کرد؛ درواقع، همان «سفرکارت ملی»ست که قبلاً یکبار شکست خورده بود. در این طرح که با هدف ارزانسازی سفر برنامهریزی شده، اصلاً سازمان میراث فرهنگی و متولیان گردشگری قرار نیست فکری بهحالِ پروازهای گران داخلی، هتلها، خدمات نامناسب رستورانها و مجتمعهای بین راهی و ... کنند؛ بلکه آنها میخواهند تا مردم در همین شرایط به سفر بروند و قسط آنرا بپردازند؛ با همان خدمات گران و با همان خدمات حداقلی. یعنی مردم مدتها بابت سفرشان درحالِپرداختِ قسط باشند.
طرحی که کموبیش برخی از آژانسهای مسافرتی نیز آنرا اجرا میکردند؛ بهگونهای که شرایطی را برای مسافران خود ایجاد کرده تا آنها بتوانند به سفر بروند و بعداً هزینه آنرا با پرداخت سود بیشتری به آژانس در مدت طولانی بپردازند. در این طرح سازمان میراث فرهنگی نیز حتماً سودی باید به اجراکننده این طرح برسد. پس درواقع، حتی اگر مراکز طرف قرارداد این طرح نیز به مسافران تخفیفی بدهند با سودی که از آنها بابت قسط سفر گرفته میشود؛ اگر برابری نکند، کمتر نیست. بنابراین، باید از سازمان میراث فرهنگی پرسید که این طرح چه سودی به حال مردم و مسافران خواهد داشت؟ آیا بهواقع، این ارزانسازی سفر است یا کنارآمدن با شرایط گرانی سفر؟ اما کسی در این سازمان پاسخگو نیست. معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی که بخش خصوصی بهدلیلِآنکه از بدنه این سازمان است، خوشحال از آمدنش بودند؛ حاضر به ارائه اطلاعات بیشتر درباره این موضوع در گفتوگو با رسانهها نیست.
البته تنها این سازمان میراث فرهنگی نیست که چنین طرحی را ابداع خودش درراستای ارزانسازی سفر میداند؛ بلکه معاون گردشگری مناطق آزاد نیز درنظر دارد تا چنین طرحی را اجرا کند. محمدرضا رستمی؛ معاون فرهنگی، گردشگری و صنایع خلاق دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد گفته است: «گردشگران با اجرای طرح کاما به مناطق آزاد با آرامش خاطر سفر کرده و از جاذبههای تفریحی، تاریخی، فرهنگی؛ بهویژه موقعیت تجاری بهرهمند میشوند. دارندگان این کارت، امکان دریافت تسهیلات تا میزان ۲۰۰میلیونریال با کارمزد چهاردرصد و بازپرداخت یکساله تا ۱۸ماهه را خواهند داشت. این طرح برای سهمیلیوننفر از کارمندان دولت در فاز نخست اجرایی شده و در فاز بعدی امکان بهرهمندی از این طرح را سایر اقشار جامعه خواهند یافت».
فاطیما کریمی/ مهر