درس امام برای امروز، استمرار تحول است

رهبر انقلاب اسلامی در تبیین تحولات ایجادشده در پرتو روحیه تحول‌آفرینی امام، به «تبدیل روحیه خمودگی و تسلیم ملت ایران به روحیه‌ای مطالبه‌گر» اشاره کردند و افزودند: «امام عظیم‌الشأن، ملت ایران را از ملتی بی‌تحرک که فقط به فکر زندگی شخصی خود بود، به ملتی مطالبه‌گر و حاضر در میدان تغییر داد که این ویژگی از آغاز نهضت در سال ۴۱ و پس‌ازآن ۱۵ خرداد ۴۲ تا مبارزات منتهی به پیروزی انقلاب و سال‌های بعدازآن، نمایان و مشهود است». ایجاد تحول در نگاه حقارت‌پندارانه ملت در برابر «قدرت‌های خارجی و حتی مسئولان دون‌پایه رژیم پهلوی به ملتی دارای اعتمادبه‌نفس و عزت ملی و مؤثر در سرنوشت کشور» دومین نکته‌ای بود که رهبر انقلاب در تبیین نتایج روحیه تحول‌خواهی امام‌خمینی به آن پرداختند. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای «تحول در مطالبات اساسی مردم از خواسته‌های بسیارمحدود به مطالباتی همچون استقلال و آزادی» و «تحول در نگاه مردم به دین از یک چهارچوب عادی و فردی به یک مکتب نظام‌ساز و تمدن‌ساز» را از دیگر آثار تعیین‌کننده نگاه تحول‌خواه رهبر کبیر انقلاب اسلامی برشمردند. ایشان در بیان نکته‌ای دیگر دراین‌زمینه افزودند: «در شروع نهضت اسلامی هیچ افقی از آینده در ذهن ملت نبود؛ اما امام این نگاه بی‌افق را به نگاه کنونی ملت؛ یعنی تشکیل امت اسلامی و ایجاد تمدن نوین اسلامی در افق آینده متحول کرد». رهبر انقلاب «ایجاد تحول در مبانی معرفتی کاربردی و واردکردن فقه در عرصه نظام‌سازی و اداره کشور» و نیز «پافشاری بر تعبد و معنویت درعین نگاه نوگرایانه به مسائل» را دو نتیجه بارز نگاه تحول‌انگیز امام راحل برشمردند. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای «تحول اساسی در نگاه به جوانان و نسل جوان» را از دیگر آثار مبارک و عمیق رویکرد تحولی امام‌خمینی خواندند و افزودند: «سپردن کارهای بزرگ به جوانان و استفاده از آنان به‌عنوان ثروت و ذخیره ملی، روش روشن امام بود؛ البته آن بزرگوار درعین‌حال به افراد غیرجوان نیز به‌عنوان ثروت ملی اعتماد می‌کردند که این واقعیت در انتصابات ایشان مشهود است و اکنون نیز همچنان‌که گفته‌ایم؛ باید همین نگاه و روش مدنظر باشد». ایشان در تبیین دیگر نتایج بسیارمهم نگاه تحول‌خواه امام، ایستادگی و تحقیر ابرقدرت‌ها را موردتوجه قرار دادند و دراین‌باره افزودند: «زمانی، کسی حتی تصور نمی‌کرد بشود روی حرف آمریکا حرف زد؛ اما امام‌خمینی با ایجاد تحول در نگاه به ابرقدرت‌ها، آن‌ها را تحقیر و ثابت کرد که زورگویان جهانی ضربه‌پذیرند که این حقیقت در فروپاشی شوروی سابق و اوضاع امروز آمریکا مشهود است». ایشان باتأکیدبراینکه امام، «امامِ تحول» بود افزودند: «مهم‌ترین نکته این‌است‌که امام که عامل اصلی این تحولات بود، به‌درستی همه آن‌ها را از خدا می‌دانست». ایشان نکته مهم دیگر در روحیه تحول انگیز امام را نگاه ایشان به اهمیت تحول روحی و اعتقادی در جوانان دانستند و در جمع‌بندی این‌بخش از سخنانشان افزودند: «درسی که ما از روحیه و حرکت تحولی امام می‌گیریم اینکه باید حرکت تحول‌آفرین در همه بخش‌ها ادامه داشته باشد؛ اگرچه کشور و انقلاب در 30سال‌گذشته از رویکرد تحولی امام فاصله نگرفته است». حضرت آیت‌الله خامنه‌ای «پیشرفت‌ها و حرکت علمی کشور»، «توانمندی‌های دفاعی و رسیدن به نزدیکی مرز بازدارندگی» و «چهره قدرتمند جمهوری اسلامی در عرصه سیاسی» را نمونه‌هایی از پیشرفت و حرکت تحولی در دوران بعد از امام برشمردند و خاطرنشان کردند: «دراین۳۰سال با وجود پیشرفت و تحول در عرصه‌های گوناگون، دربرخی‌موارد در زیرساخت‌ها تحول به‌وجود آمد؛ اما به فعلیت نرسید و دربرخی‌موارد هم عقب‌گرد و پسرفت داشتیم که تأسف‌بار و غیرقابل‌قبول است». ایشان، نقطه مقابل انقلاب را که طبیعت آن «نوآوری، تحول، پیشرفت و جهش» است، «ارتجاع» خواندند و افزودند: «پیشرفت یا پسرفت انقلاب‌ها بستگی به اراده انسان‌ها دارد؛ زیرا اگر انسان‌ها در مسیر درست حرکت نکنند، خداوند نعمت خود را از آن‌ها خواهد گرفت؛ بنابراین، باید به‌شدت مراقب بود که دچار چنین وضعیتی نشویم». رهبر انقلاب اسلامی باتأکیدبراینکه «ما قادر هستیم در بخش‌های مختلف تمدنی کشور و نظام، تحول ایجاد کنیم و از بنده، جوانان، نخبگان و مردم انتظار است به فکر ایجاد تحول در بخش‌های مختلف باشیم»، به برخی از الزامات ایجاد تحول اشاره کردند. «قانع‌نبودن به داشته‌ها و داشتن روحیه تحول‌خواهی و پیشرفت مستمر و افزودن بر داشته‌ها» اولین نکته‌ای بود که رهبر انقلاب به آن اشاره کردند و گفتند: «تحول‌خواهی لزوماً به‌معنای اعتراض نیست یا نباید حتماً بعد از شکست به فکر تحول افتاد؛ بلکه تحول یعنی میل مستمر به شتاب و سرعت‌گرفتن در حرکت و اجتناب از تحجر و پافشاری بر مشهورات غلط». حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، تحول صحیح را نیازمند پشتوانه فکری دانستند و باتأکیدبر لزوم تحول در مقوله «عدالت» افزودند: «تحول باید مبتنی‌بر یک اندیشه متقن و شکل‌یافته باشد؛ همچنان‌که هر حرکت تحولی امام، مبتنی‌بر مبانی معرفتی اسلام بود؛ زیرا اگر چنین پشتوانه فکری وجود نداشته نباشد، تحول غلط خواهد بود و ثبات قدم وجود نخواهد داشت». ایشان دراین‌خصوص به برخی‌افراد انقلابی و علاقه‌مند در اویل انقلاب اشاره کردند و گفتند: «این افراد، چون پایه‌های فکری و ایمانی مستحکم و متین و پشتوانه‌های عقلانی محکم نداشتند، بعد از گذر از دوران جوانی و مراحل مختلف زندگی، به همان فسیل‌هایی تبدیل شدند که انقلاب برای مقابله با آن فسیل‌های کج‌رو به‌وجود آمده بود». ایشان باتأکیدبراینکه تحول را نباید با «استحاله فکری» اشتباه گرفت، افزودند: «تحول باید روبه‌جلو باشد؛ درحالی‌که مسائلی همچون تجدد و غرب‌گرایی که در دوران پهلوی مطرح شد، سلب هویت دینی و ملی و تاریخی ملت ایران و به‌عبارتی، مرگ تمدنی بود». ایشان خاطرنشان کردند: «در تحول، سرعت مهم است؛ اما این سرعت با شتاب‌زدگی و کارهای عجولانه سطحی متفاوت است؛ ضمن‌آنکه در تحول باید یک دست هدایتگر مطمئن وجود داشته باشد». حضرت آیت‌الله خامنه‌ای درادامه به چند نمونه از مواردی‌که در کشور نیازمند تحول است، اشاره کردند و افزودند: «در مسائل اقتصادی، قطع وابستگی اقتصاد از نفت و بودجه‌بندی عملیاتی؛ در مسائل آموزشی، فایده‌محور و عمقی و کاربردی‌شدن دروس در مراکز آموزشی؛ در مسائل اجتماعی، تأمین عدالت و در مسائل خانواده و موضوع ریشه‌کنی اعتیاد و همچنین جلوگیری از پیرشدن کشور، نیازمند حرکت‌های تحولی هستیم». حضرت آیت‌الله خامنه‌ای شرط ایجاد تحول را «نترسیدن از دشمن و دشمنی‌ها» برشمردند و افزودند: «در مقابل هر اقدام مثبت و کار مهم، مخالفانی وجود دارد؛ مثلاً در فضای مجازی غالباً نوع مخالفت‌ها تیز و آزاردهنده است یا جبهه وسیعی از دشمن خارجی وجود دارد که با هر حرکتِ به صلاح کشور، مقابله می‌کند و امپراتوری تبلیغاتی وابسته به صهیونیست‌ها نیز آن‌را می‌کوبد؛ ولی در انجام یک کار حساب‌شده، نباید ملاحظه این مخالفت‌ها و دشمنی‌ها را کرد». ایشان راه غلبه بر ترس از دشمنی‌ها را حضور نیروهای جوان، نترس و بدون ملاحظه در صحنه دانستند و گفتند: «حضور نیروهای جوان؛ یعنی استفاده از فکر، روحیه، جسارت و اقدام جوانان». رهبر انقلاب اسلامی در بخش پایانی سخنانشان، آشفتگی جبهه دشمنان جمهوری اسلامی را نتیجه اعتماد ملت ایران به پروردگار خواندند و خاطرنشان کردند: «یک بخش از جبهه دشمنان ایران، شوروی بود که با آن وضع فرو پاشید و بخش دیگر آن آمریکاست که امروز وضع آشفته آن‌را همه می‌بینند». حضرت آیت‌الله خامنه‌ای حوادث جاریِ این‌روزهای آمریکا را بروز واقعیات پنهان‌نگه‌داشته‌شده آمریکا دانستند و گفتند: «زانوزدن پلیس بر روی گردن یک سیاه‌پوست و فشاردادن آن تا جان‌باختن شخص و تماشای این صحنه ازطرف چند پلیس دیگر، چیز جدیدی نیست؛ بلکه همان اخلاق و طبیعت حکومت آمریکاست که قبلاً نیز با بسیاری از کشورهای دنیا مثل افغانستان، عراق، سوریه و قبل‌ازآن در ویتنام، همین کارها را کرده‌اند». ایشان شعار امروز مردم آمریکا؛ «نمی‌توانیم نفس بکشیمِ» را حرف دل همه ملت‌های تحت‌ظلم دانستند و افزودند: «البته آمریکایی‌ها با رفتارهایشان در دنیا رسوا شده‌اند. آن از مدیریت ضعیفشان در کرونا که به‌علت فساد موجود در هیئت‌حاکمه آمریکا، تلفات و مبتلایان به بیماری در آنجا چندین‌برابر کشورهای دیگر است و این‌هم از برخورد وقیحانه‌شان با مردم که آشکارا جنایت می‌کنند، عذرخواهی هم نمی‌کنند و بعدهم می‌گویند حقوق بشر؛ انگار آن مرد سیاهی که کشته شد، بشر نبود و حقوقی نداشت». حضرت آیت‌الله خامنه‌ای بااشاره‌به احساس خجالت و سرافکندگیِ بجایِ ملت آمریکا از حکومت‌های خود و حکومت فعلی‌شان افزودند: «با این وضع پیش‌آمده، برخی از ایرانی‌های داخل یا خارج‌ازکشور هم که شغلشان حمایت از آمریکا و بزک آن بود، دیگر نمی‌توانند سر بلند کنند». رهبر انقلاب اسلامی درپایان ابراز امیدواری کردند که خداوند حوادث عالم را به‌نفع ملت ایران و اقتدار روزافزون جمهوری اسلامی پیش ببرد و روح امام بزرگوار و شهید عزیز سلیمانی را با اولیاء خود محشور فرماید.