داگلاس استوارت با اولین رمانش جایزه «بوکر» را برد
داگلاس استوارت؛ نویسنده اسکاتلندی-آمریکایی، برای اولین رمانش باعنوان «شاگی بِین»، برنده جایزه «بوکر» شد؛ داستانی براساس زندگی خودش درباره پسری که در دهه ۱۹۸۰ در فقر و با مادری که با اعتیاد می‌جنگید، بزرگ شد. استوارت ۴۴ساله خود را «بچه‌ای از طبقه کارگر توصیف می‌کند که زندگانی و حرفه دیگری داشته و دیر به نوشتن روی آورده است»؛ او دومین اسکاتلندی‌ست که برنده این جایزه ۵۰هزار‌پاوندی می‌شود؛ بعد از جیمز کِلمن که در سال ۱۹۹۴ به‌خاطر کتاب «چقدر دیر بود، چقدر دیر» بوکر را برد؛ کتابی که استوارت می‌گوید زندگی‌اش را تغییر داد؛ چون اولین‌بار بود «مردمش و گویشش را روی صفحه» می‌دید. «شاگی بِین»، داستان شاگی درجریان تلاش برای مراقبت از مادر الکلی‌اش؛ اگنس را دنبال می‌کند که با آگاهی‌یافتن کوچک‌ترین پسرش از جنسیت خود، مصادف شده. استوارت، این رمان را به مادرش تقدیم کرده که او را در ۱۶سالگی به‌دلیل اعتیاد به الکل، از دست داد. استوارت وقتی فهمید برنده شده، با چشمانی اشک‌آلود خود را «کاملاً حیرت‌زده» توصیف و از مادرش تشکر کرد که در تمام صفحات این کتاب حضور دارد؛ او گفت: «من بدون او دیده نمی‌شدم، بدون او اینجا نبودم و کتابی که نوشته‌ام، اینجا نبود.» او از مردم اسکاتلند؛ به‌ویژه گلاسکویی‌ها تشکر کرد که همدلی، شوخ‌طبعی، عشق و تلاش‌هایشان در تک‌تک کلمات این کتاب حضور دارد. استوارت که همین‌حالا رمان دوم خود را هم نوشته؛ به کِلمن اشاره می‌کند و می‌گوید: «اواسط دهه ۹۰ وقتی جیمز جایزه را برد، صدای اسکاتلندی‌ها مخل و خارج از نُرم شناخته می‌شد؛ و حالا دیدن شاگی در مرکز توجه ... نمی‌توانم توصیف کنم. برای پسرانی مثل من که در دهه ۸۰ در گلاسکو بزرگ شدیم، این هرگز چیزی نبود که رؤیایش را هم داشته باشیم». او می‌گوید که حالا یک نویسنده تمام‌وقت می‌شود و شاید از پول جایزه استفاده کند و به گلاسکو برگردد. مارگارت باسبی؛ ناشر و رئیس هیئت‌داوران «بوکر» امسال گفت که این کتاب، قرار بود کلاسیک باشد و آن‌را «تصویری تکان‌دهنده، چشمگیر و ظریف از یک جهان اجتماعی همبسته، مردم و ارزش‌هایش» توصیف کرد. او گفت: «این کتاب، آن‌قدر حیرت‌آور احساسی و ظریف است که فراموش‌کردنش دشوار است. کتابی صمیمی، چالش‌برانگیز و همدلانه»؛ و شاگی را یک کاراکتر فراموش‌نشدنی توصیف کرد. باسبی که برای داوری با لی چایلد، سمیر رحیم، لمن سیسِی و امیلی ویلسون همراه بود، گفت: «این کتاب، با موضوعات دشواری سروکار دارد؛ با شخصیت‌هایی که اوقات سختی را سپری می‌کنند. داستانی نیست که همه در آن شادمان زندگی کنند؛ اما به‌شیوه متفاوتی امیدوارکننده است. هرکسی آن‌را بخواند، دیگر هرگز احساس پیش‌ازآن را نخواهد داشت». گفتنی‌ست؛ «شاگی بِین» پیش‌ازآنکه توسط نشر «گِرو آتلانتیک» در آمریکا و «پیکادُر» در بریتانیا انتخاب شود، ازسوی ۳۰ ویراستار رد شد. استوارت که در گلاسکو به‌دنیا آمد و همان‌جا بزرگ شد، در ۲۴سالگی به نیویورک رفت تا پس از فارغ‌التحصیلی از کالج هنر سلطنتی لندن، درزمینه طراحی مُد کار کند. استوارت، یکی از چهار رمان‌اولی در میان شش رمان‌نویسی بود که از مجموع ۱۶۲ رمان امسال در فهرست فینالیست‌های جایزه «بوکر» قرار گرفت. شش مدعیِ نهایی متنوع‌ترین ترکیب تاریخ این جایزه را تشکیل دادند که استوارت توانست دایان کوک، آونی دوشی و برندن تیلور؛ نویسندگان آمریکایی، سِتسی دانگارمبگا؛ نویسنده تحسین‌شده اهل زیمباوه و مازا منجیست اتیوپی-آمریکایی را شکست دهد.
مهرناز زاوه/ ایبنا