نگاهی به سیوهفتمیندوره جشنواره جهانی فیلم کوتاه تهران
فرصتی برای کشف استعدادهای آینده
علیرضا نیاکان/داورانی از کشورهای ایتالیا، کره جنوبی و ایران؛ آثار راهیافته به سیوهفتمیندوره جشنواره جهانی فیلم کوتاه تهران را قضاوت کردند. اعضای هیئتداوران بخش «رقابتی بینالملل» سیوهفتمیندوره این جشنواره عبارت بودند از: بهنام بهزادی (کارگردان/ایران)، لیا بلترامی (کارگردان/ایتالیا) و کیونگیون کیم (مدیر برنامهریزی جشنواره بینالمللی فیلم بوسان/کرهجنوبی). 37اُمیندوره جشنواره فیلم کوتاه تهران بهدبیری سید صادق موسوی (مدیرعامل انجمن سینمای جوانان ایران)؛ بهعنوان اولین جشنواره جهانی سینمایی در ایران؛ بهصورت حضوری و آنلاین و با نمایش 63 فیلم از کارگردانان 19 کشور جهان و نیز 146 فیلم از کارگردانان ایرانی، در تاریخ 20 تا 24 ژانویه 2021 ( 1 تا 5 بهمنماه 99) و در پردیس سینمایی «ایرانمال» در شهر تهران برگزار شد؛ این رویداد، امروز به کار خود پایان خواهد داد.
اسامی 63 فیلمی که در بخش «رقابتی بینالملل» ایندوره جشنواره در رشتههای مختلف داستانی، مستند، تجربی و پویانمایی برای تصاحب تندیس جشنواره و جایزه سههزاردلاری با همدیگر رقابت کردند، عبارتاند از: بخش داستانی؛ «یک شیشه آجیل» (ساواس استاورو/قبرس)، «بعد از کلاس» (چارلز شوچی دونگ/چین)، «تعان» (دانیل هاولید/لهستان)، «برادر» (بپه توفارولو/ایتالیا)، «پیش از توفان» (چن یوان/چین)، «بروکلی» (الیوت فیتوِس/فرانسه)، «سفر کاری» (وون گیو لی/ کره جنوبی)، «شببهخیر» (آنتونی نِتی/غنا)، «خیالبافی» (سدریک مارتین/فرانسه)، «فاصلهها» (سوزان بیخار/اسپانیا)، «پارس سگها» (سرجیو سرانو/اسپانیا)، «شیفت شب» (آلبین وایلدنر/اتریش)، «رانش» (هانگیونگ بو/ین)، «صبح بخیر» (بارتوز کوزرا/لهستان)، «حمورابی» (پاتریک کنلی/آمریکا)، «صداشو درنیار» (یایا سیماکوا/آمریکا)، «دریاچه خوشبختی» (آلیاکسی پالویان/بلاروس)، «مرخصی استحقاقی» (آنتون سازونوف/روسیه)، «مورتنول» (ژولین سیلورای/فرانسه)، «نینا» (هریستو سیمئونوف/بلغارستان)، «بهشت» (پابلو ویرادو/فرانسه)، «یاغی» (فیلیپ چِویگنی/کانادا)، «برچسب» (جورجی. ام. اونکوفسکی/مقدونیه)، «بهترین ارکستر جهان» (هنینگ بکهاوس/اتریش)، «بازگشت» (چارلی کوکا/فرانسه)، «زنِ خانه» (فیلیپه اسپینوزا/اسپانیا)، «تاب» (سامارا ساگینبائوا/قرقیزستان)، «چاه» (دیگو پورتاس/اسپانیا)، «بیوه ساورینی» (لوییک گایلارد/فرانسه)، «سفیدپوش» (رضا فهیمی/ایران)، «گوشت تلخ» (فرید حاجی/ایران)، «دکل» (بابک مصطفوی/ایران)، «داغی» (فاطمه محمدی/ایران) و «اسب سفید بالدار» (مهیار ماندگار/ایران). بخش مستند؛ «شمالگان» (خیسوز ماری لازکانو و جوسوو ونِرو/اسپانیا)، «مرز آبیرنگ» (ایوان میلوسا ولجوی/صربستان)، «پیانوی پریپیات» (الیشکا سیلکووا/جمهوری چک)، «بازنگری» (میخائیل ژلزنیکوف/روسیه)، «اس تی. کولون» (ارنست لورک/لهستان)، «آخرین شکارچیان سر» (مارکو دل لوچی و کوزیمو گرگنانی/ایتالیا)، «وقتی مامان رفت» (زینب گلرو کجنجیلر/ترکیه)، «مطرودها» (لیه مونفورتی/فرانسه) و «کاکئیرج» (جمشید فرجوند فردا/ایران). بخش انیمیشن؛ «مترو» (ناتالیا کرافچوک/لهستان)، «پسری در جنگل» (فابیانو لئاندرو پاندولفی/برزیل)، «شمع» (مارک ریبا و آنا سولاناس/اسپانیا)، «دریای خشک» (بارت بوسیرت و یوس بکس/بلژیک)، «اپیرنوف» (الخاندرو آریل مارتین/آرژانتین)، «مترو» (والنتین تایتروف/روسیه)، «شام آخر» (پیوتر دومالا/لهستان)، «صیاد مروارید» (مارگریت دانیلسن/نروژ)، «موشها میان دیوارها» (میریانا ساراندوا/اتریش)، «واچرخه» (ماتئوس لنارت/لهستان)، «غریبه» (آنتونیو میشله استیا/ایتالیا)، «دلیل» (سایمون روچینسکی/لهستان)، «مترو» (رابرت کوزنیوسکی/لهستان)، «پسر و جغد» (ماریو گاجو دکاروالیو/پرتغال)، «بادبادک» (مارتین سامانتا/چک)، «آتش سرخ» (مونا عبداللهشاهی/ایران) و «خرچنگ» (شیوا صادقاسدی/ایران). بخش تجربی؛ «پیکر من ارزانی شما» (آنا بوگدانف/فرانسه) و «خانه کودکیام، مرا اسیر میکند» (جاندره ون هردن/آفریقای جنوبی).
احمد مسجدجامعی در حاشیه برگزاری سیوهفتمین جشنواره بینالمللی فیلم کوتاه تهران گفت: «فیلم کوتاه، مصداق بارز کمگفتن و گزیدهگفتن است و اینکه چطور باید در زمان کم، حرفی درست را مطرح کرد». عضو شورای اسلامی شهر تهران افزود: «جشنواره فیلم کوتاه تهران، اتفاق مبارکیست؛ زیرا از پرسابقهترین رویدادهای سینماییِ کشور است. نام تهران برای این جشنواره نیز انتخاب بسیار درستیست؛ زیرا اکثر جشنوارههای مهم دنیا نام یک شهر را با خود یدک میکشند که این جشنواره هم مطابق اینرویه عمل کرده است. شرایط امسال بهواسطه وجود کرونا خاص است؛ دراینشرایط این رویداد طبیعتاً بهسوی برگزاری نیمهآنلاین رفته و عدالت سینمایی ایجاد شده است؛ بهطوریکه هم کلاسهای آموزشی و هم موضوعات فرهنگی بهدست تمام افراد حاضر در کشور میرسد. برگزاری این رویداد در شرایط حال، جای تبریک دارد. سینمای کوتاه مغفول واقع شده و باوجوداینکه در میان سینماگران شناختهشدهتر از بسیاری از گونههاست؛ اما به آن کمتر پرداخته شده. فیلمسازان صاحبنام ما از دل جشنواره فیلم کوتاه و سینمای کودک و نوجوان به سینمای بلند معرفی میشوند و این دو گونه، پشتوانه سینمای کشور هستند. هرچه جشنوارهها به نهادها و تشکلها وابسته باشند، بهتر است؛ زیرا در بخش دولتی ناپایداری بسیار است».
محمدمهدی طباطبایینژاد درباره این رویداد هنری گفت: «سینمای کوتاه کشور طی اینسالها رشد قابلتوجهی داشته است و موفقیتهای آن در سالهای اخیر، از سطح باورها فراتر است. شرایط برگزاری جشنواره فیلم کوتاه تهران بهرغماینکه همه تصورات و نگاهها بهاینسمت میرفت که چراغ جشنواره خاموش بماند؛ اما خوشبختانه برگزار شد و مخاطبان و فیلمسازان در شرایط امنی بهلحاظ بهداشتی در آن حضور داشتند». دبیر جشنواره فیلم فجر درباره کیفیت فیلمهای جشنواره فیلم کوتاه تهران، افزود: «تعدادی از فیلمهایی را که از این جشنواره به جشنواره فجر وارد شدند، دیدهام که واقعاً آثار درخور توجهی بودند. سینمای کوتاه کشور دراینسالها رشد خوبی داشته و این رشد؛ هم کیفی و هم کمی بوده است. معتقدم اگر کسی بخواهد به سینما توجه کند و اگر مدیری میخواهد برای سینما ارزش قائل باشد، باید مرکزیت توجه خود را بر سینمای کوتاه معطوف کند؛زیرا سینمای کوتاه، سینمای آینده است و بچههایی که در سینمای بلند ایران در جشنوارههای جهانی، نام سینمای ایران را پرآوازه کردهاند، از پایگاه سینمای کوتاه وارد اینعرصه شدهاند. فیلم کوتاه، یک بیان هنری قوی و مؤثر است و باتوجهبه شرایط دنیا و ورود زندگی به فضای مجازی، این کوتاهشدن و بیان کوتاه، بیشتر موردتوجه خواهد بود؛ برایهمین تأکید دارم این سینما واجد ارزش مهم؛ و سینمای کوتاه، معبر مهمی برای سینمای کشور است. اکثر افراد سینمایی، از شرایط فعلی جشنواره راضی هستند؛ چراکه هم پروتکلها رعایت و هم رضایت صاحبان آثار فراهم آمد. آنبخشیکه متمایل بودند آثارشان در شرایط آنلاین قرار گیرد، این اتفاق رخ داده و آنهاییکه حضور فیزیکی را انتخاب کردند نیز فیلمهایشان نمایش داده شد. جشنواره فیلم کودکونوجوان، اولینگام برگزاری جشنواره را در دوران کرونا برداشت و تجاربی به جشنوارههای کشور منتقل کرد؛ سپس، جشنواره سینماحقیقت بهصورت آنلاین تجاربی را برای ما بهارمغان آورد. فیلم کوتاه تهران، ترکیبی از آنلاین و فیزیکی؛ تجربهای نو و متکی و برگرفته از تجربیات دوستان ما بود. در فجر، تجربه این جشنوارهها را استفاده خواهیم کرد؛ البته در فجر ملی، یک مسیرهای دیگری را نیز دنبال میکنیم تا بتوانیم جشنواره خوبی را داشته باشیم».
سوگل طهماسبی درباره جشنواره بینالمللی فیلم کوتاه تهران گفت: «قصهها و استعدادهای نابی که در دنیای فیلم کوتاه پیدا میشوند، در سینمای بلند وجود ندارند». این بازیگر سینما و تلویزیون عنوان کرد: «بهعنوان یک بازیگر، به بازی در فیلم کوتاه علاقه دارم و تاکنون چهار تجربه ایفای نقش در فیلم کوتاه را داشتهام؛ زیرا فیلم کوتاه این فرصت را مهیا میکند تا تجربههای متفاوتی بهدست آوری و خودت را بهعنوان بازیگر محک بزنی. تنوع قصه و شخصیت در فیلم کوتاه با حضور یکسری از جوانان خوش انرژی و باانگیزه که هنوز وارد فضای تجاری سینما نشدهاند و چهارچوب سینما برایشان مقدس است، موجب بالندگی سینمای کوتاه شده است. تجربه قرارگرفتن در کاراکترهای مختلف برای من جذاب است؛ چراکه ما را از چهارچوب همیشگی خارج میکند و فیلم کوتاه، زیباترین برش از بخشی از یک زندگیست. شاید گاهی فیلم کوتاه از مسیر اصلی خود خارج میشود؛ اما باید گفت که تنوع هنوز میان آثار سینمای کوتاه هست. دو جشنواره فیلم کوتاه تهران و جشنواره فیلم کودکانونوجوانان، رویدادهایی هستند که آینده سینمای ما را میسازند و از دل این دو جشنواره، سینمای آینده کشور تأمین میشود».
محمد حمیدیمقدم در بازدید از سیوهفتمین جشنواره فیلم کوتاه تهران، گفت: «فیلم کوتاه ایران دراینسالها بهلحاظ فنی دررقابتبا فیلمهای کوتاه خارجی جهش و رشد خوبی را تجربه کرده که این نشان میدهد فیلم کوتاه، عقبه بسیارمهمی در تاریخ سینمای کشور دارد». مدیرعامل مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی، افزود: «جای خوشبختیست که جریان فیلم کوتاه کشور با حرکتی که انجمن سینمای جوانان با برخورداری از مدیریتی درخشان داشته، شاهد پیشرفت و رشد فیلم کوتاه کشور دراینسالها هستیم. فیلم کوتاه در ایران همواره جریان مهمی بوده؛ زیرا درزمینه جسارتها و خطرپذیریها با جریان فیلم کوتاه در دنیا رقابت دارد و جای تبریک دارد. همچون سینمای مستند در کشور، فیلمسازان فیلم کوتاه با روشننگهداشتن چراغ جشنوارهشان اجازه ندادند سینما خاموش بماند. باتوجهبه آمار آثار شرکتکرده، استقبال بسیارخوبی از جشنواره صورت گرفته است. اینتعداد فیلم نشان از جوشوخروش عرصه فیلم کوتاه دارد و مدیریت سینمای جوانان ایران در امر راهبری سینمای کوتاه بسیارخوب عمل کرده است. دفاتر انجمن سینمای جوانان ایران در سراسر کشور همواره پایگاهی مهم برای جذب استعدادهای فیلمسازی بودهاند و بسیار خوشحالم که باوجود همه گرههایی که وجود داشت، با مدیریت درست این جشنواره بهصورت ترکیبی از آنلاین و حضوری برگزار شد».