جوامع مختلف چگونه از رمز ارزها استقبال کردهاند؟
مصطفی رفعت
اعتماد به فرایند اقتصاد دیجیتالی و شیوع استفاده از تراکنشها و پرداختهای موبایلی در بسترهای آنلاین، منجر به افزایش چشمگیر استفاده از رمزارزها در یکی از بزرگترین اقتصادهای آینده قاره آفریقا؛ یعنی «نیجریه» شده؛ درواقع، از بین 65 کشور شرکتکننده در نظرسنجی مرکز دادهپردازیِ Statista، درمورد میزان تمایل به حضور در بازار رمزارزها، نیجریهایها بیشازهمه گفتند که از رمزارزها استفاده کردهاند یا صاحب آن هستند. طبق این گزارش که بهتاریخِ 10 اوت 2020 منتشر شده؛ تقریباً یکسومِ افرادیکه از این کشور درایننظرسنجی شرکت کرده بودند (32درصد)، نسبت به استفاده از این پتانسیل جدید، نگاهی مثبت داشته و در آن دست داشتند. برپایه ادعای گزارشی در خودِ سایت Bitcoin.com؛ عمده دلیل این اتفاق را باید هزینه بالای انتقال ارز از این کشور به سایر کشورها دانست که حالا بهکمک رمزارزها راحتتر صورت میگیرد. رواج استفاده از گوشیهای هوشمند همراه در «نیجریه» بهعنوان عاملی در مراودات مالی روزمره؛ و تجارت گسترده رمزارزی برای مبادلات در آنجا باعث شده است تا افزونههای رمزنگاری نیز به خدمات موبایلی این کشور اضافه شود. جالبآنکه این بررسی نشان داد که استفاده از رمزارزها در برنامههای اقتصادی و بهویژه فرایندهای مالی روزانه، در کشورهایی که شاید تصور نمیشد، با استقبال بیشتری مواجه شده؛ بهطوریکه در ردههای بعدی اینفهرست به اسامیِ کشورهایی نظیرِ «ویتنام»، «آفریقای جنوبی»، «ترکیه» و «پرو» برمیخوریم؛ بعضاً سطح رواج اینشیوه از فعالیت اقتصادی، از بعضی کشورهای ثروتمند اروپایی و آمریکایی نیز بیشتر است. «ژاپن» که گمان میرفت شاخص بالایی داشته باشند، با نرخ رواج چهاردرصدی، در رتبه دهم اینردهبندی قرار گرفته. رمزارز یا «کریپتوکارنسی» یکی از انواع ارز مجازیست که از فناوری رمزنگاری در طراحی آن استفاده شده و معمولاً بهصورت غیرمتمرکز اداره میشود؛ ازاینرو، در مقابل نظامهای بانکداری متمرکز قرار میگیرند. غیرمتمرکزسازی در رمزارزها ازطریق فناوری زنجیره بلوکی امکانپذیر شده است که خود نوعی دفتر کل توزیع شده است. تاریخچه شکلگیری رمزارزها به دهه ۱۹۸۰ میرسد. اولین رمزارز غیرمتمرکز «بیتکوین» است که در سال ۲۰۰۹ توسط شخصی بهنام مستعار «ساتوشی ناکاموتو» ایجاد و عرضه شد. ازآنزمانتاکنون رمزارزهای متعددی ایجاد شدهاند که بسیاریازآنها با لفظ «سکههای جایگزین بیتکوین» نیز نامیده میشوند. رمزارز یا رمزپول یا ارز رمزپایه؛ نوعی پول دیجیتال است که در آن، تولید واحد پول و تائید اصالت نقلوانتقال پول با استفاده از الگوریتمهای رمزگذاری کنترل میشود و معمولاً بدون وابستگی به یک بانک مرکزی، کار میکند. باتوجهبه تعدد تعاریف و تغییرات در مصادیق رایج رمزارز، این عبارت ازنظر حقوقی دقت کافی ندارد. در واژهنامه «وبستر» رمزارز بهشکل «هر ارزی که تنها بهصورت دیجیتالی وجود دارد، معمولاً صادرکننده یا تنظیمکننده مرکزی ندارد؛ اما از سامانه توزیعشده برای ذخیره تراکنشها و مدیریت انتشار واحدهای جدید استفاده میکند و برای ممانعت از جعل و تراکنشهای متقلبانه بر رمزنگاری تکیه دارد» تعریف شده است. در واژهنامه «آکسفورد»، ابتدا در سال ۲۰۱۴ رمزارز «ارز دیجیتالی» تعریف شده بود که در آن از فنون رمزنگاری برای مقرراتگذاری تولید واحدهای جدید ارز و تائید انتقال وجوه استفاده میکند و مستقل از یک بانک مرکزی وجود دارد؛ اما امروزه هرنوع سیستم پول الکترونیکی که برای خریدوفروش آنلاین استفاده میشود و نیازی به بانک مرکزی نداشته باشد را رمزارز تعریف میکند.
نیجریه 32%
ویتنام 21%
آفریقای جنوبی 17%
ترکیه 16%
پرو 16%
اسپانیا 10%
چین 8%
آمریکا 7%
آلمان 6%
ژاپن 4%