کد خبر:
313154
| تاریخ مخابره:
۱۴۰۲ دوشنبه ۱۱ ارديبهشت -
06:46
افزایش هزینههای نظامی؛ خرید امنیت ملی یا تهدیدی جهانی؟!
بهادعای یک اندیشکده دفاعی برجسته؛ هزینههای نظامی جهان در سال ۲۰۲۲ به بالاترین میزان خود معادل ۲٫۲۴تریلیوندلار رسید؛ حمله «روسیه» به «اوکراین» را عاملِ اصلیِ افزایش شدید هزینههای نظامی در سراسر اروپا میدانند. «مؤسسه تحقیقات صلح بینالمللی استکهلم» (SIPRI) در گزارش سالانه خود درباره هزینههای نظامی جهانی اعلام کرد که هزینههای جهانی برای هشتمینسال متوالی افزایش یافته و افزایش ۱۳درصدیِ این هزینهها در اروپا، تندترین افزایش در حداقل ۳۰سالاخیر است. کارشناسان SIPRI گفتهاند بیشتر آن با درگیریهای «اوکراین» مرتبط است؛ اما سایر کشورها نیز بهبهانه تهدیداتِ احتمالیِ «روسیه»، هزینههای نظامی خود را افزایش دادند. «نان تیان»؛ محقق ارشد برنامه هزینههای نظامی و تولید تسلیحات SIPRI میگوید: «افزایش مستمر هزینههای نظامی جهانی در سالهای اخیر، نشانهای از ایناستکه در جهانی ناامن زندگی میکنیم. دولتهای مختلف درپاسخبه بدترشدن محیط امنیتی که بهبود آن در آینده نزدیک پیشبینی نمیشود، قدرت نظامی خود را تقویت میکنند». بهادعای این منبع؛ «مسکو» در سال ۲۰۱۴ به شبهجزیره «کریمه» حمله و آنرا تصرف و از شورشیان جداییطلبِ شرق اینکشور (اوکراین) قبل از شروع تهاجم گسترده خود در فوریه ۲۰۲۲، حمایت کرد. طبق گزارش SIPRI؛ ایناقدامات زنگ خطری را میان سایر همسایههای «روسیه» یا آنهاییکه یکزمانی بخشی از حوزه نفوذ «اتحاد جماهیر شوروی» بودند، بهصدا درآورد؛ بهطوریکه هزینههای نظامی «فنلاند» ۳۶درصد و درموردِ «لیتوانی» نیز ۲۷درصد افزایش یافت. در آوریل ۲۰۲۳، «فنلاند» که مرز آن با «روسیه» چیزی حدود ۱۳۴۰کیلومتر امتداد دارد، سیویکمین عضو «ناتو» شد. «سوئد» نیز که بیش از ۲۰۰سال از اتحاد نظامی اجتناب کرده است، میخواهد به آن بپیوندد. «لورنزو اسکارازاتو»؛ محقق برنامه هزینههای نظامی و تولید تسلیحات SIPRI میگوید: «درحالیکه تهاجم تماممقیاس به اوکراین در فوریه ۲۰۲۲ قطعاً بر تصمیمهای هزینههای نظامی در ۲۰۲۲ تأثیر گذاشت، نگرانیها درمورد تجاوز روسیه برای مدت طولانیتر ایجاد شده است». بسیاری از جوامع بلوک شرق سابق، از سال ۲۰۱۴ (وقتی «کریمه» ضمیمه «روسیه» شد)، بیش از دوبرابر، هزینههای نظامیشان را افزایش دادهاند. کارشناسان این اندیشکده مدعی شدهاند؛ هزینههای نظامی در «اوکراین» بیش از ششبرابر افزایش یافته است و به ۴۴میلیارددلار در سال ۲۰۲۲ رسید؛ یعنی بالاترین افزایش یکساله در هزینههای نظامی یک کشور که تاکنون در دادههای SIPRI ثبت شده: بهعنوان درصدی از «تولید ناخالص داخلی» (GDP)؛ هزینههای نظامی در سال ۲۰۲۲ به ۳۴درصد افزایش یافت؛ درحالیکه سال قبلازآن ۳٫۲درصد بود! طبق گزارش SIPRI؛ مخارج نظامی «روسیه» نیز در سال ۲۰۲۲ حدود ۹٫۲درصد رشد کرد و به حدود ۸۶٫۴میلیارددلار رسید؛ اینرقم معادل ۴٫۱درصدِ تولید ناخالص داخلی «روسیه» در سال ۲۰۲۲ بود که از ۳٫۷درصد در سال ۲۰۲۱، افزایش داشته است! البته طبق معمول؛ در ردهبندی کشورهایی با بیشترین افزایش رقم مخارج نظامی، «ایالاتمتحده» همچنان جایگاه اول جهان را بهنام خود سند زده: با افزایش ۰٫۷درصدی، به ۸۷۷میلیارددلار در سال ۲۰۲۲؛ که ۳۹درصد از کل هزینههای نظامی جهان را تشکیل میدهد! «تیان» از SIPRI گفته است که این افزایش عمدتاً ناشی از «سطح بیسابقه کمکهای نظامی مالیست که به اوکراین ارائه کرده است». طبق گزارش این اندیشکده؛ کمک نظامی مالی «ایالاتمتحده» به «اوکراین» در سال ۲۰۲۲ بالغبر ۱۹٫۹میلیارددلار بود. «چین» با اختصاص ۲۹۲میلیارددلار در سال ۲۰۲۲، دومین رده اینفهرست را دراختیار دارد. اینرقم ۴٫۲درصد بیشتر از سال ۲۰۲۱ و نشانگر بیستوهشتمین افزایش سالانه متوالیست. درهمینحال، «ژاپن» در سال ۲۰۲۲ رقم ۴۶میلیارددلار برای تقویت و توسعه نیروهای نظامیاش هزینه کرد که نسبت به سال قبلش ۵٫۹درصد افزایش داشت و طبق برآورد SIPRI؛ این، بالاترین سطح هزینههای نظامی «ژاپن» از سال ۱۹۶۰ بوده است. درواقع، دور کشور «ژاپن» و «چین» هزینههای نظامی در آسیا و اقیانوسیه را که بالغبر ۵۷۵میلیارددلار بود، رهبری کردهاند. باید دانست که هزینههای نظامی در منطقه، حداقل از سال ۱۹۸۹ درحالافزایش بوده. تنشها در شرق آسیا بر سر جزیره خودمختار «تایوان» که «پکن» آنرا بخشی از خاک خویش میداند، بالا گرفته است. «چین» همچنین ادعای مالکیت تقریباً تمام «دریای چین جنوبی» را دارد؛ مسیر تجاری بزرگ دریایی که «فیلیپین»، «ویتنام» و «مالزی» نیز بخشیازآن را مدعی هستند. ازسویی، «ژاپن» و «چین» نیز بر سر جزایر «سنکاکو» یا «دیائیو» که در شمالشرقی «تایوان» قرار دارند، درگیر مناقشهاند. «توکیو» با «مسکو» نیز بر سر سرزمینهای شمالی («جزایر کوریل» بهادعای روسیه) که در شمالشرقی «هوکایدو» واقع است و در پایان جنگ جهانی دوم توسط «اتحاد جماهیر شوروی» تصرف شد، اختلافی طولانیمدت دارد.
مصطفی رفعت