کد خبر:
291288
| تاریخ مخابره:
۱۴۰۰ چهارشنبه ۲۹ دي -
07:58
مقایسه میزان تولید انرژی هستهای در کشورها بهروایتِ آمارهای PRIS
جهانی پاک با نیروی اتمی
تقریباً 450 رآکتور در سراسر جهان، تولیدکننده «انرژی هستهای» برای کشورهای مختلف هستند که البته مجموعه همه آنها تنها حدود 10درصدِ برق جهان را تأمین میکنند. درواقع، درحالیکه برخی کشورها بهسمت تولید و استفاده از انرژی هستهای بهعنوان «منبع انرژی پاک» روی آوردهاند، تولید آن بهطورکلی از زمان اوج خود در دهه 1990، کاهش یافته است. قصد داریم در اینفوگرافیک امروز، تولید برق هستهای را بهتفکیک کشورهای دارای این امکان، در سال 2020 و بااستفادهاز دادههای مرکز «سیستم اطلاعات راکتور قدرت» (PRIS) مرور کنیم؛ مرکزی که توسط «آژانس بینالمللی انرژی اتمی» بیش از پنجدهه است بهعنوانِ یک پایگاه داده جامع، بر فعالیتهای نیروگاههای هستهای در سراسر جهان متمرکز شده و بر آنها نظارت میکند. دادههای آن که پیوسته بهروزرسانی و تکمیل میشود، حاوی اطلاعاتیست درمورد راکتورهای درحالبهرهبرداری، درحالساخت؛ و حتی ازردهخارج. اطلاعاتش نیز توسط «آژانس بینالمللی انرژی اتمی» و ازطریق نهادهای مرتبط و رسمیِ تائیدشده در کشورهای عضو، جمعآوری میشود. طبق این دادهنما که در 17 ژانویه 2022 ازسویِ منبع دادهپردازیِ Visual Capitalist منتشر شده؛ تنها 15 کشور، بیش از 91درصد از تولید بینالمللیِ انرژی هستهای را دراختیار دارند که برمبنایِ سهم جهانیشان بهترتیب عبارتاند از ایالات متحده، چین، فرانسه، روسیه، کره جنوبی، کانادا، اوکراین، آلمان، اسپانیا، سوئد، بریتانیا، ژاپن، هند، بلژیک و چک؛ اینها مجموعاً مالک 404مورد از 448 رآکتورِ موجود در جهان هستند؛ 44موردِ باقیمانده نیز به سایر کشورها تعلق دارد! بیش از 50درصد از انرژی ترکیبیِ «آمریکا» توسط انرژی هستهای تولید میشود. علاوهبراین؛ 88 رآکتور از 96 راکتور فعال این کشور، در سال 2020 تائیدیه تمدیدِعمر 20ساله خود را دریافت کردند. «چین»؛ دومین تولیدکننده بزرگ انرژی هستهای جهان، درتلاش برای دستیابی به اهداف بلندمدت برنامه آبوهواییِ خود، درحالسرمایهگذاری بیشتر دراینحوزه است. تخمین زده شده که طرح موردنظرِ این کشور (شامل ساخت 150 راکتور جدید تا سال 2035) بیش از 440میلیارددلار هزینه دارد. نظر اروپاییها درمورد انرژی هستهای و استفاده از آن اما متفاوت از یکدیگر است؛ مثلاً «آلمان» بهعنوان هشتمین کشور بزرگ دراینفهرست، تصمیم دارد آخرین راکتور فعال خود را امسال در قالبِ بخشی از برنامه ملیِ «خروج هستهای» تعطیل کند؛ درحالیکه «فرانسه» برعکس، قصد دارد ظرفیت هستهای خویش را افزایش دهد. اگرچه بهنظر میرسد که بحث رواج استفاده از انرژیهای پاک؛ و «تولید برق» از این دانشِ درحالگسترش بهعنوان یکی از اهداف اولیه و والای توسعه نیروگاههای هستهای، میان جوامع ثروتمند و قدرتمند جهان مطرح است؛ اما درعمل چنین نیست؛ کمااینکه آمارها خلاف اینامر را اثبات میکنند؛ مثلاً بعد از فرانسه که 70درصدِ برق موردنیاز خود را ازاینمسیر تأمین میکند، به کشور «اسلواکی» و «اوکراین» میرسیم که به تولید برق بیش از 50درصدی ازاینراه دست یافتهاند؛ اما اینمسئله در کشورهایی نظیرِ «آلمان» (11.3درصد)، «بریتانیا» (14.5درصد)، «کانادا» (14.6درصد)، «آمریکا» (19.7درصد)، «روسیه» (20.6درصد) و کره جنوبی (29.6درصد) جای پرسش دارد. درکل، جغرافیای اروپا با وجود 14 کشور از 15 نام اول فهرستِ جوامعی با بیشترین اتکا به نیروی هستهای برای تولید برق، در صدر قارههای جهان قرار میگیرد. بااینحال، جالب است بدانید که تنها تعداد کمی از این کشورها (اروپاییها) تولیدکنندگان برتر هستهای بهصورت مطلق هستند؛ مثلاً در «اسلواکی»، انرژی هستهای 53.1درصد از برق آنجا را تأمین میکند؛ اما چهار رآکتور این کشور، کمتر از یکدرصد از کل ظرفیت عملیاتی جهانی را شکل میدهند. ازآنسو، «ایالات متحده» با تولید برقی بهمراتب کمتر، ازنظر سهم انرژی هستهای در رتبه 17 قرار دارد. این اختلاف، عمدتاً بهدلیل وسعت و جمعیت است؛ بهاینمعناکه کشورهای اروپایی چون بسیارکوچکتر هستند، درکل، نسبت به کشورهای بزرگتر مانند «ایالات متحده» یا «چین»، برق کمتری تولید میکنند. بااینکه چشمانداز انرژی هستهای در جهان دائماً درحالتغییر است و آنقدرها روشن و مشخص نیست؛ اما تنها در سال 2020 بیش از 50 رآکتور هستهایِ دیگر در سطح جهان دردستساخت بوده و برای ایجاد صدها رآکتورِ دیگر (عمدتاً در آسیا) نیز برنامهریزی شده است. درواقع، با رویگردانیِ روبهافزایشِ جوامع از سوختهای فسیلی؛ و همزمان استقبال از رویآوری به منابع انرژی بدون کربن (انرژی نو یا جایگزین که برای تولیدشان، از منابع بدون کربن استفاده میشود؛ مانند انرژی خورشیدی، انرژی بادی، انرژی دریایی، زمینگرمایی، نیروگاههای آبی و کربن خنثی مانند زیستتوده)، «انرژی هستهای» احتمالاً شاهد دور تازهای از تجدیدِحیاتِ خود در ترکیب انرژیهای جهانی؛ با وجود برنامهریزی برای حذف تدریجی در چندین کشور، در جهان باشد.
مصطفی رفعت