جنایات رُباتیک به‌روایتِ «گاردین»
مصطفی رفعت
«تحقیق تلفات ناشی از رُبات در محل کار در ایالات‌متحده» بین سالهای 1992-2017 نشان می‌دهد که رُبات‌های صنعتی در اواسط تا اواخر قرن بیستم در محل کار (آمریکا) رایج‌تر شدند. پیشرفت‌های علمی اخیر، منجر به توسعه انواع جدیدی از رُبات‌ها شده است که به تغییر سریع محیط‌های کاری انجامیده. اطلاعات درمورد تلفات ناشی از رُبات‌های شغلی درحال‌حاضر برای این‌رشته درحال‌توسعه محدود است. طبق گزارش PubMed؛ درطول دوره 26ساله این مطالعه، 41مورد مرگ‌ومیر مرتبط با رُبات با جستجوی کلیدواژه شناسایی شد که 85درصد آن‌ها مَرد بودند که بیشترین موارد (29درصد) در گروه سنی 35 تا 44سال اتفاق افتاد. دسته‌بندی تلفات ازنظر جغرافیایی نشان داد که 46درصد از کل را بخش غرب میانه تشکیل می‌داد. بیشتر موارد شامل رُبات‌های ثابت (83درصد) و رُبات‌هایی بود که درحال‌حرکت برای انجام کارشان (78درصد) به متوفیان ضربه می‌زدند. بسیاری از این حوادث، حین انجام تعمیر و نگهداری روی رُبات رخ داده است. کارشناسان می‌گویند که تغییر ماهیت رُباتیک در محیط کار نشان می‌دهد فناوری‌های نوظهور ممکن است خطرات جدیدی در محل کار ایجاد کنند. این، منجر به افزایش تعداد رُبات‌ها در محل کار و افزایش قرارگرفتن انسان درمعرض ماشین‌آلات رُباتیک شده است. این الگوها نشان می‌دهد که متخصصان بهداشت عمومی نیز احتمالاً برای همگام‌شدن با پیشرفت‌های رُباتیک برای تضمین ایمنی و سلامت کارگران، با چالش‌های مهم مواجه خواهند شد. روزنامه «گاردین» در گزارشی باعنوانِ «خطر مکانیزه جدید در دنیای درحال‌تغییر» نوشت: با افزایش استفاده از ماشین‌های مستقل در جامعه، احتمال مرگ‌ومیر ناشی از رُبات نیز افزایش می‌یابد. گزارش یادشده که به‌تاریخِ 25 مارس 2018 منتشر شد؛ مواردی ازاین‌دست را مرور کرده است و در اولین‌مورد نیز به حادثه رخ‌داده توسط یک خودروی «خُودران» اختصاص دارد که با‌سرعت، به زن 49سالهای هنگام عبور از جاده (در آریزونا) برخورد کرد و او را کُشت. پلیس تأیید کرد که یک اپراتور در‌این‌شاسی‌بلند از کمپانیِ «ولوو» هنگام برخورد وجود داشته است و اظهار داشت که به‌نظر نمی‌رسد سرعت خودرو در هنگام نزدیک‌شدن به عابر، کاهش یافته باشد. مورد بعدی، ماجرایی پزشکی‌ست. درحالی‌که جراحی به‌کمک رُبات، به جراحان اجازه می‌دهد تا از راه دور عمل‌ها را با حداقل تهاجم انجام دهند، یک مطالعه در «ایالات‌متحده» (2016) نشان داد که این‌شیوه بین سالهای 2008 تا 2013 با مرگ 144نفر مرتبط بود. علل مرگ شامل افتادن ابزار و قطعات در بدن بیماران، خاموشیِ دستگاه‌ها در زمان نامناسب و ازدست‌دادن فیدهای ویدئویی بود. این مطالعه افزود: «علی‌رغم پذیرش گسترده دستگاه‌های رُباتیک؛ تعداد غیرقابل‌چشم‌پوشی از مشکلات و عوارض فنی هنوز درطول مراحل جراحی انجام می‌شود». در گزارش «گاردین» به «میکا جانسون» به‌عنوان فردی اشاره شده که گمان می‌رود اولین قربانی باشد که توسط «رُبات پلیس» کُشته شد. او در ژوئیه سال 2016، پس از تیراندازی مرگبار به پنج افسر و مجروح‌کردن هفت‌نفر دیگر، با مجریان قانون «دالاس» درگیر شد. پلیس یک بلوک از مواد منفجره C-4 را به یک رُبات خنثی‌کننده بمب متصل و زمانی‌که نزدیکِ مظنون بود، آن‌را منفجر کرد. درتوضیحِ این‌اقدام عجیب، رئیس‌پلیس «دالاس» گفت: «ما هیچ گزینه دیگری ندیدیم!» در اکتبر سال 2007، یک اسلحه ضدهوایی نیمه‌خودمختار «اورلیکن GDF-005» قبل از شلیک 250 گلوله انفجاری قوی سوی سربازانی که با آن آموزش می‌دادند، گیر کرد و منفجر شد. این سلاح، قادر به ردیابی اهداف و بارگیری مجدد به‌صورت خودکار است. یکی از کارشناسان به New Scientist گفت: «فکر می‌کنم که این بیش‌ازهرچیز یک بدشانسی بود!»