نقش «فناوری ابری» در موفقیت کسب‌وکارها
جهان در ورود به سال چهارم از دهه سوم قرن بیست‌و‌یکم و هم‌زمان با افزایش سرسام‌آور سرعت توسعه فناوری‌های نوین، بیش‌از‌هر‌زمان در تاریخ زیست بشر، ماهیتی «دیجیتال» یافته است. روند دیجیتالی‌سازی جهان به‌شکلی بدیع و گسترده همه حوزه‌های زیست اجتماعی و فردی انسان‌ها را تحت‌تأثیر مستقیم خود قرار داده است. بی‌شک اقتصاد نیز طی سه‌دهه‌اخیر از فرایند دگرگونی و گذار به عرصه دیجیتال «مصون» نبوده است؛ به‌عبارتی، اقتصاد نیز همانند سایر حوزه‌ها، در عصر توسعه فناوری‌های دیجیتال، دستخوش تغییرات گسترده‌ای شده. اقتصاد دیجیتال به‌عنوان نیروی محرکه رشد اقتصادی و نوآوری جهانی ظاهر شده است. در قلب این تغییروتحول، نقش حیاتی «نیروی کار ماهر» نهفته است. اقتصاد دیجیتال، طیف وسیعی از صنایع؛ از‌جمله فناوری، تجارت الکترونیک، بازاریابی دیجیتال، تجزیه‌و‌تحلیل داده‌ها و ... را در‌بر‌می‌گیرد. با ادامه گسترش این‌بخش‌ها، تقاضا برای نیروی کار ماهر و سازگار با تحولات فناورانه به‌طور فزاینده‌ای حیاتی می‌شود. در‌چنین‌شرایطی، غالب کشورهای جهان در‌پی بهره‌برداری حداکثری از فرصت‌های پدید‌آمده در‌اثر این تحولات بنیادین در ساختار اقتصاد جهان هستند. این دغدغه و چالش اساسی در کشور ما نیز طی سال‌های اخیر، ذهن بسیاری از کارشناسان و سیاست‌گذاران را به‌خود مشغول کرده است؛ امری‌که بازتاب آن در برنامه هفتم توسعه به‌شکلی محسوس و برجسته بازتاب یافته است.
برپایه مطالعه جدید کارشناسان «شرکت خدمات وب آمازون (AWS)» و «مؤسسه گالوپ (Gallup)»؛ نیروی کار منطقه آسیا و اقیانوسیه یا آسیاپاسیفیک (APAC) که در مشاغل خود از مهارت‌های دیجیتال استفاده می‌کنند، درحالی‌که خودشان درآمد بالاتری دارند، تریلیون‌ها سود اقتصادی برای کشورهای خود ایجاد می‌کنند؛ بااین‌حال (طبق مطالعات اخیر)، هنوز بخش اعظم این توان بالقوه مورداستفاده قرار نگرفته است. براساس برآوردهای صورت‌گرفته؛ تقریباً سه‌چهارم (۷۲درصد) نیروی کار در منطقه آسیا و اقیانوسیه در محل کار از رایانه استفاده نمی‌کنند. نسبت نیروی کار غیر‌دیجیتال در کل منطقه متفاوت است: از یک‌چهارم شاغلان در استرالیا (۲۴درصد)، سنگاپور (۲۶درصد) و نیوزلند (۲۷درصد) تا (۸۳درصد) از این‌افراد در هند. به‌گزارش مهر؛ گزارش‌های آماری حاکی‌ازآن‌است‌که از ۲۸درصد نیروی کار فعال در‌این‌منطقه که از سطحی از مهارت‌های دیجیتال در محل کار استفاده می‌کنند، نیمی‌ازآن‌ها تنها با مهارت‌های پایه دیجیتال آشنایی دارند، شش‌درصد از این‌افراد به مهارت‌های دیجیتال در سطح متوسط و سایرین (هشت‌درصد) مجهز به مهارت‌های دیجیتال پیشرفته هستند. براساس تخمین‌های انجام‌شده؛ افرادی‌که از مهارت‌های دیجیتال پیشرفته در کار استفاده می‌کنند (مانند توسعه‌دهندگان نرم‌افزار و معماران فضای ابری) حدود ۹۳۴میلیارددلار به حجم تولید ناخالص داخلی منطقه می‌افزایند. همچنین زمانی‌که مهارت‌های این‌گروه با شاغلان دارای مهارت‌های دیجیتال پایه یا متوسط در محل کار ترکیب شود (در فرایندهایی مانند ایمیل، پردازش متن یا طراحی وب‌سایت)، سود اقتصادی خالص حاصل از مهارت‌های دیجیتال در منطقه به چیزی حدود ۴.۷تریلیون‌دلار در سال می‌رسد. نتایج مطالعات اخیر «گالوپ» با همکاری «آمازون» که تأثیر مهارت‌های دیجیتال را بر عملکرد سازمانی و نتایج فعالیت شغلی کارکنان بررسی می‌کند، نشان‌دهنده فرصت‌هایی‌ست که در سراسر منطقه آسیا اقیانوسیه برای پیشبرد روزافزون تحولات دیجیتالی وجود دارد. «گالوپ» در تحقیقات اخیر در بازه زمانی دو تا ۲۳ اوت ۲۰۲۲، بیش از ۱۶هزار نیروی کار و ۷۵۰۰ کارفرما را در نُه کشور منطقه آسیا اقیانوسیه بررسی کرده است. طبق آخرین پژوهش‌ها؛ علاوه‌بر اثری که کارکنان دارای مهارت دیجیتال در اقتصاد دارند، بسیاری از مزایای اقتصادی که این کارکنان ایجاد می‌کنند به دستمزدهای بالاتری که معمولاً دریافت می‌کنند نیز منجر می‌شود: کارمندان آسیا و اقیانوسیه که از مهارت‌های دیجیتال پیشرفته استفاده می‌کنند، ۶۵درصد بیشتر از همتایان غیر‌دیجیتال خود، با سطح تحصیلات و تجربه مشابه درآمد دارند. همچنین شاغلانی که از مهارت‌های دیجیتال پیشرفته استفاده می‌کنند، علاوه‌بر دریافت حقوق بالاتر؛ رضایت شغلی بالاتری نیز دارند؛ مثلاً طبق نتایج تحقیق اخیر، تقریباً هشت‌نفر از هر ۱۰ فرد شاغلی که از مهارت‌های دیجیتال پیشرفته در محل کار استفاده می‌کنند (۷۹درصد) رضایت شغلی بالایی را درمقایسه‌با از افرادی‌که فقط از مهارت‌های دیجیتال اولیه استفاده می‌کنند (۴۶درصد)، داشتند. طبق گزارش‌ها؛ شرکت‌ها و سازمان‌های آسیا‌اقیانوسیه که به کارکنان با مهارت دیجیتال پیشرفته متکی‌اند، ۱۵۰درصد بیشتر از سازمان‌هایی که کارکنانی با مهارت‌های دیجیتال اولیه استخدام می‌کنند، درآمد دارند. اکثر این کارفرمایان (حدود ۷۶درصد) حداقل یک محصول نوآورانه را درطول دوسال‌گذشته معرفی کرده و چیزی حدود دوسوم آن‌ها (۶۶درصد) خبر از رشد درآمد ثابتشان (حداقل ۱۰درصد) نسبت به پارسال، اذعان داشته‌اند. علاوه‌براین؛ استفاده از فناوری ابری نیز عاملی حیاتی در کسب این موفقیت محسوب می‌شود؛ به‌طوری‌که از هر ۱۰ کارفرما، هشت‌نفر که بیشتر کسب‌وکار خود را در فضای ابری اداره می‌کنند، در دوسال‌گذشته یک محصول جدید یا نوآورانه را معرفی و (۶۹درصد) رشد درآمد سالانه حداقل (۱۰درصدی) را گزارش کرده‌اند. ازآنجا‌که باگذشت‌زمان جهان هرروز بیش‌ازگذشته فناوری‌محور می‌شود، برای سازمان‌ها ضروری‌ست تا اطمینان حاصل کنند که کارکنانشان ازطرفی مهارت‌های لازم را برای همگام‌شدن با چشم‌انداز درحال‌تغییر داشته و امکان ادامه بقا دراین‌فضای رقابتی را دارند. درحالی‌که سرمایه‌گذاری بر روی نیروی کار مسلط به مهارت‌های دیجیتال و فناورانه مزایا و ظرفیت‌های بسیاری ایجاد می‌کند، کارفرمایان حوزه آسیا و اقیانوسیه با چالش‌های مهم در استخدام نیروی کار دارای مهارت‌های دیجیتالی موردنیاز سازمانشان مواجه هستند. بیش از سه‌نفر از هر چهار کارفرما (۷۶درصد)، دارای فرصت‌های شغلی هستند که به مهارت‌های دیجیتالی نیاز دارند و تقریباً همان‌قدر (۷۲درصد) چالش‌هایی را در یافتن نیروی مناسب برای این موقعیت‌ها گزارش می‌دهند. دراین‌شرایط، رقابت بین کارفرمایان برای جذب استعدادهای دیجیتال و الزامات فرایند استخدام قطعاً در این چالش‌ها مؤثر است. این مطالعه نشان می‌دهد که بسیاری از سازمان‌ها آماده تنظیم الزامات استخدامی خود هستند: ۷۶درصد از کارفرمایان می‌گویند که گواهی‌های دیجیتال یا دوره‌های آموزشی جایگزین قابل قبولی برای مدارک دانشگاهی در یک‌رشته مرتبط هستند. درحالی‌که سازمان‌ها می‌توانند برخی از مشکلات استخدام را با معتبردانستن گواهینامه‌های صنعتی و مدارک مراکز آموزشی غیردانشگاهی حل کنند، ارتقای مهارت‌های نیروی کار فعلی آن‌ها ممکن است راه‌حل بهتری باشد. وقتی از کارکنان درمورد علاقه خود به آموزش ۲۶ مهارت دیجیتال (از نرم‌افزار بهره‌وری و ابزارهای مبتنی‌بر فضای ابری گرفته تا هوش مصنوعی و زبان‌های برنامه‌نویسی) سؤال شد، ۷۹درصدِ کارکنان دیجیتال حوزه آسیا و اقیانوسیه اعلام کردند که به این مهارت‌ها «علاقه‌مند» یا «بسیار علاقه‌مند» بوده و حداقل به شرکت در آموزش برای یک مهارت دیجیتال تمایل دارند. تحولات و تغییرات سریع ماهیت فناوری باعث می‌شود سازمان‌ها در رویکردشان برای استخدام، حفظ و توانمندسازی استعدادها تجدیدنظر کنند. درعین‌حال، مطالعه‌ها نشان می‌دهد کارکنان دارای مهارت‌های سطح‌بالای دیجیتال باعث رشد اقتصادی، رضایت شغلی بالاتر همه کارمندان و بهبود عملکرد تجاری سازمان و شرکتشان خواهند شد. به‌عبارتی، سازمان‌ها در جهانی که تکنولوژی با سرعتی فرای تصور درحال‌پیشرفت است، تنها با به‌روزنگه‌داشتن مهارت‌های کارکنان خود می‌توانند پیشرو بمانند و مزیت رقابتی خود را در عصر دیجیتال و فناوری حفظ کنند. این‌شرایط تنها به منطقه موردبررسی دراین‌نوشتار کوتاه محدود نیست و کارشناسان معتقدند فرصت‌های موجود دراین‌حوزه، ماهیتی جهانی دارد. از‌این‌رو، کشورهای منطقه غرب آسیا و ایران نیز از این قاعده مستثنا نبوده و می‌توانند با تدوین «برنامه‌های توسعه مهارت‌های دیجیتال»، از مواهب این تحول بدیع در حوزه نیروی انسانی، بهره‌مند شوند.