تأکید بر «دلارزدایی» در نشست رؤسای مجالس بریکس
«دهمین مجمع پارلمانی بریکس» با حضور رؤسای مجالس اعضای «بریکس»؛ ازجمله «محمدباقر قالیباف» (رئیس مجلس شورای اسلامی)، در سنپترزبورگ آغازبهکار کرد و با تأکید مقامات پارلمانی بر تداوم حرکت در مسیر «کاهش وابستگی به دلار»، همراه بود. رئیس دومای دولتی روسیه گفت: «دلار درحالازدستدادن جایگاه خود بهعنوان ارز ذخیره جهانیست». ویچسلاو والودین خاطرنشان کرد: «کشورهای مستقل ازجمله گروه بریکس برای تضمین امنیت مالی خود، کنارگذاشتن دلار سمی در مبادلات صادرات و واردات با دیگر اعضای اینگروه را در دستورکار قرار دادهاند». وی بااشارهبه افزایش شمار کشورهای عضو «بریکس» از پنج، به ۱۰ کشور از ابتدای ۲۰۲۴ (دی ۱۴۰۳)، گفت: «اینموضوع بهوضوح بیانگر درخواست کشورها برای نظم جهانی چندقطبی و عادلانه است».
رئیس دومای دولتی روسیه با محکومیت تحریمهای یکجانبه غرب علیه کشورهای مستقل اظهار داشت: آثار تحریمهای غرب علیه برخی کشورها همانند بومرنگ به وضعکنندگان تحریمها برمیگردد. وی ادامه داد: درچنینشرایطی، ایالاتمتحده آمریکا، رهبری خود بر اقتصاد جهان را ازدستداده است. بهگزارش سید احمد نجفی (ایرنا از خبرگزاری تاس)؛ والودین خاطرنشان کرد: واشنگتن و بروکسل با اعمال تحریمهای غیرقانونی، اعلانجنگ تجاری، سرقت ذخایر طلا و ارز، استفاده از سیستمهای پرداخت بینالمللی و دلار بهعنوان ابزار فشار سیاسی، تلاش کردند توسعه کشورها و سایر کشورها را متوقف کنند. رئیس دومای دولتی روسیه افزود: در ۱۰سالگذشته بیش از ۲۱هزار تحریم غیرقانونی علیه فدراسیون روسیه اعمال شده. رئیس شورای فدراسیون (مجلس سنا) روسیه نیز درایننشست گفت: تمام ایدهها و پیشنهادهای مطرحشده در مجمع پارلمانی «بریکس» به سران کشورهای عضو اینگروه که اکتبر (آبان ۱۴۰۳) در قازان گردهم میآیند، منتقل خواهد شد و مطمئن هستم موردتوجه قرار خواهد گرفت. والنتینا ماتوینکو افزود: رؤسای مجالس در مجمع «بریکس» توجه ویژهای به تقویت تعاملات بینپارلمانی در چارچوب گروه «بریکس» خواهند داشت، علاوهبراین، یک یادداشت تفاهم امضا خواهد شد و یک بیانیه مشترک نیز بهتصویب خواهد رسید. وی ادامه داد: مجمع پارلمانی «بریکس» نمونه درخشانی از وحدت، حمایت متقابل و گفتگوی چندجانبه آزاد؛ و نمادی از اهمیت دیپلماسی پارلمانی در نظام هماهنگ روابط بین دولتیست. رئیس شورای فدراسیون روسیه در بخش دیگری از سخنانش در نشست عمومی «بُعد پارلمانی «بریکس»: چشماندازهای تقویت همکاری بینپارلمانی» بااشارهبه تحولات بینالمللی گفت: هیئتهای پارلمانی بسیاری از کشورهایی که نمیخواهند طبق سیستم مختصات تحمیلی غرب زندگی کنند، موضع متعادلی در قبال درگیری اوکراین اتخاذ کردهاند. وی افزود: روسیه طرفدار حلوفصل مسالمتآمیز و سیاسی-دیپلماتیک مناقشه اوکراین و همچنین بحرانیست که در نتیجه سیاستهای غرب جمعی بهوجود آمده است. او گفت: از اعضای «بریکس» بهخاطر پیشنهادهایشان برای حل این مناقشه سپاسگزاریم. رئیس مجلس شورای اسلامی نیز در سخنانی درایننشست بر نقشآفرینی کشورهای عضو «بریکس» در زنجیره ارزش جهانی تأکید کرد و گفت: دلارزدایی و استفاده از ارزهای جایگزین سبب قطع فشار آمریکا بر اقتصادهای نوظهور خواهد شد. محمدباقر قالیباف اظهار داشت: حضور کشورهای جدید و روند روبهرشد تمایل کشورها برای پیوستن به اینسازوکار بینالمللی چندجانبه، بیانگر اهمیت آن در مناسبات بینالمللی و تثبیت جایگاه آن در عرصه جهانیست. رئیس مجلس شورای اسلامی عنوان کرد: نظام کنونی جهانی نتوانسته درزمینهٔ حلوفصل اختلافات منطقهای و بینالمللی، پایاندادن به جنگها، کشمکشها و نابرابریها اقدامات ثمربخشی داشته باشد و برایناساس، ظرفیتهای اقتصادی و سیاسی جمعی جدید در چهارچوب سازمانهای چندجانبه درحالشکلگیریست تا حکمرانی جهانی طبق اصل چندجانبهگرایی در جهان تسری پیدا کند. وی بابیاناینکه موضع همیشگی جمهوری اسلامی، لزوم توجه به یک نظام چندجانبه گراست، تأکید کرد: چنین نگرشی، دولت و مجلس شورای اسلامی ایران با عزم و اراده قوی، خواهان مشارکت و همکاری سودمند بین اعضا و تحقق عملی اهداف متعالی «بریکس» است. رئیس قوه مقننه بابیاناینکه کشورهای عضو «بریکس» باید بهدنبال نقشآفرینی بیشتر و مؤثرتر در زنجیره ارزش جهانی باشند، افزود: براینباورمکه اقتصادهای کشورهای عضو «بریکس» با ظرفیتهای متعدد در حوزههای مختلف و راهبردی، مکمل، متمم و تقویتکننده یکدیگر هستند و این ظرفیت ارزشمندی برای توسعه متقابل همکاریهای دوجانبه و چندجانبه است. قالیباف از جمله اقدامات مهم که در «بریکس» دنبال شده را دلارزدایی و استفاده از ارزهای جایگزین برای تجارت بین اعضا عنوان کرد و افزود: اینرویه باعث قطع یکی از اهرمهای اصلی فشار آمریکا بر اقتصادهای نوظهور خواهد بود. توافق مالی اخیر میان ایران و روسیه از نمونههای موفق همکاری برای دلارزدایی از مناسبات دوجانبه است. گسترش همکاری در تعیین فرآیندهای انتقال پول میان کشورهای عضو و نیز توسعه کریدورهای تجاری برای انتقال کالا و خدمات اعضای «بریکس» ازجمله ظرفیتهای مهمیست که باید ازسوی مجالس عضو، پیگیری و فعال شود. نایبرئیس شورای فدراسیون روسیه نیز گفت: فشار بر شرکتکنندگان در مجمع پارلمانی «بریکس» توسط کشورهای غرب جمعی، از سر رقابت ناعادلانه آنهاست. کنستانتین کاساچف افزود: فشار غرب بیانگر آناستکه جوامع غربی متوجه تبدیلشدن «بریکس» به بازیگر جدی در سیاست جهانی شدهاند که درواقع نمونه اولیه چندقطبیشدن است. وی تأکید کرد؛ طرفداران دنیای تکقطبی نسبت به مظاهر هرنوع تفکر جایگزین نظام کنونی بینالملل، بسیارحساس هستند و باتمامتوان تلاش میکنند رقبای خود را هم در سیاست، در اقتصاد و هم در حوزه بشردوستانه و ارزشهای اخلاقی از میدان خارج کنند. نایبرئیس شورای فدراسیون روسیه گفت: کشورهای «بریکس» مداوم به کل جهان پیرامون خود یک مدل چندقطبی از نظم جهانی ارائه خواهند داد که در آن، احترام به حقوق بینالملل و نظم مبتنیبر قوانین و دنبالکردن توسعه توسط همه بشریت، نهتنها گروه جداگانهای از کشورها، ملاک خواهد بود. وی ادامه داد: اینگروه جداگانه از کشورها، این حق را برای خود قائل شدهاند که بهجای کل جهان صحبت کنند و تلاش کنند که حق حاکمیت بر کل جهان را بهخود نسبت دهند. کاساچوف درادامه گفت: تقریباً تمام هیئتهای دعوتشده به مجمع پارلمانی «بریکس» به سنپترزبورگ آمده و در بالاترین سطح ممکن در نشست حضور دارند. وی ادامه داد: عربستان همچنان درحالتصمیمگیری درمورد مشارکت خود دراینانجمن است و قطعاً دراینموضوع مشکلی ایجاد نمیکنیم. ما همیشه از دیدن نمایندگان عربستان سعودی در گروه «بریکس» خوشحال خواهیم شد. بهگفته او؛ هفت کشور در سطح روسای مجالس در مجمع پارلمانی «بریکس» حضور یافتهاند. از برخی کشورها، رؤسای دو پارلمان آنها حاضر شدهاند. دهمین مجمع پارلمانی «بریکس» که روز پنجشنبه در سنپترزبورگ روسیه آغازبهکار کرد، دیروز، به کار خود پایان داد. موضوع این مجمع نقش پارلمانها در تقویت چندجانبهگرایی برای توسعه و امنیت جهانی عادلانه بود. در روز نخست نشست که با حضور و سخنرانی قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی و رؤسا و دیگر مقامات پارلمانی کشورهای عضو «بریکس» برگزار شد، چشمانداز تقویت همکاریهای بین مجالس کشورهای عضو بررسی شد. اینرویداد با اولین جلسه اجلاس عمومی مجمع در قالبی گسترده با حضور نمایندگان هیئتهای پارلمانی کشورهای «بریکس»، جوامع دعوتی و سازمانهای بینالمجالس ادامه یافت و تمرکز مباحث درباره نقش مجالس در افزایش کارایی نظام روابط بینالملل و تضمین دموکراتیکشدن آن بود. روز دوم مجمع پارلمانی «بریکس» با جلسه عمومی در قالب گسترده آغاز شد و شرکتکنندگان درمورد نقش پارلمانها در تجارت چندجانبه و چگونگی غلبه بر تهدیدات ناشی از بحرانهای جهانی بحث کردند. همکاریهای بشردوستانه و فرهنگی بینالمجالس موضوع سومین نشست عمومی درایناجلاس بود. روسیه بهعنوان رئیس دورهای گروه «بریکس» حدود ۲۵۰ رویداد را در سال ۲۰۲۴ میزبانی میکند. اجلاس آتی سران «بریکس» بهعنوان مهمترین رویداد گروه در قازان در ۲۲ تا ۲۴ اکتبر (اول تا سوم آبان ۱۴۰۳) برگزار خواهد شد. مسکو موضوعاتی در سه بخش شامل سیاست و امنیت، اقتصاد و مسائل مالی و روابط فرهنگی و بشردوستانه را در اولویت برنامه اینگروه در سال ۲۰۲۴ قرار داده است. گروه اقتصادهای نوظهور سال ۲۰۰۶ با مشارکت برزیل، روسیه، هند و چین تأسیس شد. آفریقای جنوبی در ۲۰۱۰ به اینگروه پیوست و بهدنبالآن، نام گروه از بریک به «بریکس» تغییر یافت. در دیماه ۱۴۰۲ همزمان با ژانویه ۲۰۲۴ و بهدنبال پیگیریهای دستگاه دیپلماسی در دولت سیزدهم، جمهوری اسلامی همراه با مصر، اتیوپی، عربستان سعودی و امارات متحده عربی رسماً به این اتحاد پیوستند؛ البته مشارکت عربستان در نشستها کمرنگ بوده است.