آیا «کامالا هریس»؛ جانشین«جو بایدن» میشود؟
فرش قرمز دموکراتها برای معاون اول
«جو بایدن»؛ چهلوششمین رئیسجمهوری آمریکا پس از گذشت چندهفته از مناظره فاجعهبارش که موجب شورش در حزب «دموکرات» شد، سرانجام تسلیم نگرانیهای دموکراتها برای کاهش شانس پیروزی او در مقابل «دونالد ترامپ» شد و از انتخابات ریاستجمهوری اینکشور، در ۵ نوامبر ۲۰۲۴ (۱۵ آبان ۱۴۰۳) کنارهگیری کرد. رئیسجمهوری ۸۱ساله آمریکا سرانجام پس از بحثهای بسیار بر سر نامزدی او در انتخابات روز یکشنبه بهوقت محلی (۲۱ جولای ۲۰۲۴ برابر با ۳۱ تیر ۱۴۰۳)، از رقابتهای انتخابات ریاستجمهوری اینکشور کنار کشید و اعلام کرد که در روزهای آتی درباره این تصمیمش با مردم آمریکا سخن خواهد گفت. بهگزارش زهرا هژبری (ایرنا)؛ او در بیانیهای اعلام کرد: «هموطنان عزیزم، طی سهسالونیمگذشته، بهعنوان یک ملت پیشرفتهای بزرگی داشتهایم. امروز، آمریکا قویترین اقتصاد جهان را دارد. سرمایهگذاریهای تاریخی در بازسازی کشور، کاهش هزینه داروهای نسخهای برای سالمندان و البته گسترش خدمات بهداشتی مقرونبهصرفه داشتهایم. به تعدادی از آمریکاییها خدمات بهداشتی حیاتی ارائه کردهایم. قانون امنیت سلاح را پس از ۳۰سال تصویب کردیم. اولین زن آفریقایی-آمریکایی را به دیوان عالی منصوب کردیم و نیز بزرگترین قانون اقلیمی را در تاریخ جهان بهتصویب رساندیم. آمریکا هرگز بهاینخوبی برای رهبری آماده نبوده است!»
رئیسجمهور دموکرات آمریکا اضافه کرد: میدانم هیچیکازاینها بدون شما، مردم آمریکا، ممکن نبود. باهم، بحرانهای بزرگ را پشتسر گذاشتیم، دموکراسی را حفظ کردیم و اتحادهایمان را در سراسر جهان تقویت کردیم. بزرگترین افتخار زندگی من این بوده است که بهعنوان رئیسجمهور شما خدمت کنم و درحالیکه قصد داشتم دوباره کاندیدا شوم، معتقدم که بهنفع حزب و کشور است که از اینکار منصرف شوم و تنها بر انجام وظایفم بهعنوان رئیسجمهور در باقیمانده دورهام تمرکز کنم. اینهفته با مردم درمورد تصمیمم بیشتر صحبت خواهم کرد. بایدن ادامه داد: اجازه دهید عمیقترین سپاس خود را از همه کسانیکه برای انتخاب دوباره من تلاش کردهاند، ابراز کنم. از کامالا هریس برای همکاری استثناییاش قدردانی میکنم و از مردم آمریکا برای اعتمادی که به من دارند، تشکر میکنم. امروز معتقدم که آمریکا میتواند هرکاری را انجام دهد، وقتی باهم انجامش دهیم. فقط باید بهیاد داشته باشیم که ما ایالاتمتحده هستیم. رئیسجمهور آمریکا درپی کنارهگیری خود از رقابتهای انتخاباتی از کامالا هریس معاون خود حمایت کرد. نخستین مناظره جو بایدن رئیسجمهور کنونی آمریکا با دونالد ترامپ رئیسجمهور قبلی آمریکا در ۲۷ ژوئن (۷ تیر ۱۴۰۳) برای انتخابات ۵ نوامبر ۲۰۲۴ (۱۵ آبان ۱۴۰۳) برگزار شد. بایدن دراینمناظره بارها با بیان جملات نامفهوم و نیمهتمام و سکوتهای عجیب، در برابر ترامپ عملاً باخت و این نمایش ضعیف بایدن در کنار دیگر خطاهای مکرر او در انظار عمومی، زنگ خطر را برای بسیاری از دموکراتها و تحلیلگران سیاسی آمریکا بهصدا درآورده و خواستار انصراف او از رقابتها شدهاند. دموکراتها در رأس آنها باراک اوباما رئیسجمهور سابق دموکرات آمریکا و نیز نانسی پلوسی رئیس سابق مجلس نمایندگان آمریکا بسیارنگران انتخابات پیشرو و وضعیت دموکراتها در برابر ترامپ نامزد جمهوری خواهان بودند که پلوسی بهصراحت خواستار کنارهگیری او شده بود. رسانههای آمریکایی اعلام کردند که بایدن قبل از کنارهگیری از نامزدی خود در انتخابات ریاستجمهوری پیشرو، به کمپین انتخاباتی خود دستور داده بود تا یک نظرسنجی با دوگانه ترامپ-بایدن و ترامپ-هریس برگزار کنند تا احتمالاً طبق نتایج این نظرسنجیها درباره ادامه حضور در انتخابات یا کنارهگیری از آن تصمیمگیری کند. شبکه انبیسینیوز با انتشار جدولی نتایج این نظرسنجیها را منتشر کرده است که نشاندهنده اختلاف کم هریس با بایدن دررقابتبا ترامپ است. هرچندکه در هر نظرسنجی وضعیت هریس اندکی بهتر است. طبق نظرسنجی شبکه انبیسی نیوز، در رقابت بایدن با ترامپ او ۴۳درصد و ترامپ ۴۵درصد آرا را کسب خواهد کرد؛ و در دوگانه هریس-ترامپ، هریس ۴۵درصد و ترامپ ۴۷درصد آرا را کسب کردند. کامالا هریس معاون ۵۹ساله رئیسجمهوری آمریکا (بایدن) نیز با انتشار بیانیهای گفت که به حمایت بایدن از خود افتخار میکند و مصمم است که نامزدی حزب دموکرات در انتخابات ریاستجمهوری آمریکا را «بهدست بیاورد و پیروز شود». معاون بایدن گفت: «نسبت به حمایت و تأیید رئیسجمهوری مفتخرم و تصمیمم برایناستکه این نامزدی را بهدست بیاورم و پیروز شوم». او که در چهارسالگذشته بهعنوان اولین زن رنگینپوست معاون رئیسجمهور آمریکا بود، حالا در یکقدمی کسب نامزدی دموکراتها در انتخابات نوامبر از حمایت جو بایدن برخوردار است. او درصورت نامزدشدن رسمی ازسوی حزب دموکرات، به نخستین زن رنگینپوست تاریخ آمریکا تبدیل میشود که در انتخابات ریاستجمهوری بهعنوان کاندیدای یکی از دو حزب اصلی حضور خواهد داشت. باراک اوباما، رئیسجمهور سابق دموکرات آمریکا از تصمیم بایدن، رئیسجمهور کنونی برای کنارهگیری از نامزدی در انتخابات ریاستجمهوری حمایت کرد و او را فردی «بینهایت وطنپرست» دانست. اوباما گفت: «در روزهای آینده با چالشهای بیسابقهای روبرو خواهیم شد. درحالحاضر فقط میخواهم از بایدن قدردانی کنم». اوباما در بیانیه خود آورده است: «میدانم که جو هیچگاه از هیچ مبارزهای عقبنشینی نکرده است. برای او این تدقیق در فضای سیاسی و رسیدن به این تصمیم که باید مشعل را به نامزد جدیدی بدهد، مطمئناً یکی از سختترین تصمیمهای زندگیاش بوده است؛ اما میدانم که او چنین تصمیمی نمیگرفت مگر اینکه بهاینباور رسیده باشد که برای آمریکا لازم است. این گواهیست بر عشق جو بایدن به اینکشور و نمونهای تاریخی از یک خدمتگزار مردم که منافع مردم آمریکا را بر منافع خود ارجح میداند». اوباما ادامه داد: «بایدن ناتو را احیا و جهان را بسیج کرد تا برابر حمله روسیه به اوکراین بایستد». اوباما از «هریس» معاونش بهدلیلآنکه یک شریک استثنائی بوده قدردانی کرد اما در بیانیه خود از کامالا هریس و هیچیکاز دیگر دموکراتها برای نامزدی حزب دموکرات در انتخابات پیشروی ریاستجمهوری حمایت نکرد و گفت: «کاملاً اطمینان دارم که رهبران حزب ما میتوانند فرایندی را بهوجود بیاورند که به ظهور یک نامزد برجسته منجر شود.» اما «بیل کلینتون» رئیسجمهوری پیشین آمریکا و «هیلاری کلینتون» همسر او وزیر خارجه پیشین اینکشور در بیانیهای حمایت خود را از «کامالا هریس» برای نامزدی انتخابات اینکشور اعلام کردند. کلینتونها با حمایت از بایدن اعلام کردند: «بایدن، آمریکا را از بیماری همهگیر بیسابقه خارج، میلیونها شغل جدید ایجاد، اقتصاد آسیبدیده را بازسازی و دموکراسی را تقویت کرده است». بیل و هیلاری کلینتون افزودند: «ما به میلیونها آمریکایی میپیوندیم تا از بایدن بهخاطر تمام کارهاییکه انجام داده است، تشکر کنیم. مفتخریم که به رئیسجمهور درحمایتاز هریس بپیوندیم و هرکاریکه بتوانیم برای حمایت از او انجام خواهیم داد». نانسی پلوسی رئیس پیشین مجلس نمایندگان که در زمره دموکراتهای ارشد برای کنارهگیری بایدن از رقابتهای انتخاباتی بود، در پی تصمیم جو بایدن، رئیسجمهور آمریکا برای کنارکشیدن از انتخابات ریاستجمهوری از او تمجید کرد اما از کامالا هریس، معاون رئیسجمهور در بیانیهاش حمایت نکرد. رئیس پیشین مجلس نمایندگان آمریکا گفت که جو بایدن رئیسجمهور، یک آمریکایی میهنپرست است که همیشه کشور ما را در اولویت قرار داده است. میراث بصیرت، ارزشها و رهبری او، بایدن را به یکی از مهمترین روسای جمهور تاریخ آمریکا تبدیل کرده است. «رابرت اف. کندی» نامزد مستقل انتخابات ریاستجمهوری ۲۰۲۴ آمریکا نیز تصمیم بایدن برای انصراف از نامزدی در انتخابات نوامبر را ستود و از حزب دمکرات خواست نامزد نهایی حزب را ازطریق یک «فرایند شفاف» انتخاب کند. کندی که پیش از تصمیم برای نامزدی مستقل در انتخابات ریاستجمهوری آمریکا با بایدن در حزب دموکرات رقابت میکرد، در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «من از حزب دمکرات میخواهم که به سنت دموکراسی بازگردد و با انتخاب یک فرایند شفاف الگویی از آن خلق کند. حزب بهجای انتخاب نامزدی که توسط نخبگان کمیته ملی دمکراتها دستچین شده، باید از موضعی بیطرف نسبت به انتخاب نامزدی اقدام کند تا بهبهترینشکل دونالد ترامپ را شکست دهد». این دموکرات سابق افزود: «اگر آنها از همان اول اینکار را انجام میدادند، من دیگر مجبور نمیشدم که حزب دمکرات را ترک کنم». دونالد ترامپ رئیسجمهور سابق آمریکا درواکنشبه اعلام جو بایدن رئیسجمهور کنونی اینکشور از رقابتهای انتخابات ریاستجمهور از بایدن بهعنوان «بدترین رئیسجمهور تاریخ اینکشور» یاد و اعلام کرد که شکست کامالا هریس بهعنوان جایگزین هریس، برای او آسانتر است. ترامپ درواکنشبه کنارهگیری بایدن گفت: او «بهعنوان بدترین رئیسجمهور تاریخ کشور ما بهیاد خواهد ماند». ترامپ تصریح کرد: شکستدادن کامالا هریس آسانتر از بایدن خواهد بود. البته بهگزارش الهه طهماسبی بنفشه درق (ایرنا از خبرگزاری پرنسا لاتینا)؛ «جو بایدن»؛ رئیسجمهوری آمریکا تنها کسی نیست که در تاریخ اینکشور، از نامزدی برای انتخاب مجدد انصراف داده؛ این تصمیم، ۵۶سالپیش توسط لیندون بی جانسون دموکرات نیز گرفته شد. کمتر از یکماهمانده تا کنوانسیون ملی دموکراتها که در شیکاگو، ایلینوی برنامهریزی شده است، بایدن تحتفشار همحزبیهای خود برای فراهمآوردن زمینه برای معرفی نامزدی که شانس شکستدادن دونالد ترامپ جمهوریخواه در پنجم نوامبر آینده (۱۵ آبان) را داشته باشد، کنارهگیری خود از مبارزههای انتخاباتی را اعلام کرد. ازقضا، در سال ۱۹۶۸ میلادی نیز کنوانسیون ملی دموکراتها در اوت، در شیکاگو برگزار شد و جانسون سیوششمین رئیسجمهوری آمریکا در اول آوریل همانسال با خبر انصراف از کاندیداتوری خود، همگان را غافلگیر کرد. او این تصمیم خود را طی یک سخنرانی از رادیو و تلویزیون اعلام کرد و گفت: هدف نهایی از همه اینها دستیابی به صلح در ویتنام است و در روزهاییکه از زمانم در کاخ سفید باقی مانده، ازاینرو کار خواهم کرد. جانسون در دورهای ریاستجمهوری آمریکا را عهدهدار شد که تأثیر بزرگی بر تاریخ اینکشور داشت. در ۲۲ نوامبر ۱۹۶۳ بود که او بهعنوان معاون رئیسجمهوری، تنها چندساعت پس از ترور جان اف کندی در دالاس، بهعنوان رئیسجمهوری ایالاتمتحده در هواپیمای شرکت ایر فورس وان سوگند یاد کرد. این مستأجر پیشین کاخ سفید، قانون حقوق مدنی ۱۹۶۴ و قانون حقوق رأیدادن ۱۹۶۵ را اجرا کرد، اما در سیاست خارجی شکست خورد، چراکه در ۲۸ ژوئیه ۱۹۶۵ یکصدهزار سرباز به ویتنام فرستاد و سهسالبعد در ۱۹۶۸، ایالاتمتحده ۵۴۸هزار سرباز دراینکشور آسیایی داشت که ۳۰۰ هزارنفر از آنها در جنگ کشته شده بودند. میزان محبوبیت جانسون که در اواسط سال ۱۹۶۵ حدود ۷۰درصد بود، در ۱۹۶۷ بهشدت کاهش یافت و به کمتر از ۴۰درصد رسید. ویتنام باعث کنارهگیری او از انتخاب مجدد شد. در کنوانسیون سال ۱۹۶۸، هیوبرت هامفری معاون رئیسجمهوری و سناتور ادموند ماسکی بهترتیب برای رئیسجمهوری و معاون رئیسجمهوری نامزد شدند. آمریکا درآنزمان، شاهد یکدوره خشونت و آشفتگی سیاسی بود که طی آن، مارتین لوتر کینگ جونیور رهبر جنبش حقوق مدنی آمریکاییهای آفریقاییتبار در ۴ آوریل و رابرت اف کندی دادستان کل وقت ایالاتمتحده در ۵ ژوئن که نامزد حزب دموکرات بود، ترور شدند. نامزدی هامفری-ماسکی، اگرچه ازنظر برخی رقابتی بود، اما نتوانست دموکراتها را متحد کند یا رأیدهندگان صلحطلب را بهپای صندوقهای رأی جذب کند و نتیجه آن شکست بود. نامزدی جمهوریخواهان با زوج ریچارد نیکسون و اسپیرو اگنیو برنده کاخ سفید شد. اکنون بایدن تصمیم گرفته کنارهگیری و از نامزدی معاون خود، کامالا هریس حمایت کند. بایدن در بیانیهای که ازطریق حساب کاربری خود در شبکه مجازی ایکس منتشر کرد، نوشت: و اگرچه قصدم انتخاب مجدد بود اما معتقدم برای حزب و کشورم بهترین کار ایناستکه من بازنشسته شوم و تنها بر انجام تعهداتم بهعنوان رئیسجمهوری در باقیمانده دوره خود تمرکز کنم.