به‌مناسبت هفته جهانی ناشنوایان
جلوگیری از یک معلولیت پنهان به‌کمک غربالگری شنوایی
مدیرکل دفتر توان‌بخشی آموزشی، حرفه‌ای و توان‌پزشکی سازمان بهزیستی کشور گفت: «حدود ۱۵میلیون‌نفر از نوزادان از ابتدای شروع برنامه غربالگری (۱۳۸۴) تاکنون تحت‌پوشش برنامه غربالگری شنوایی قرار گرفته‌اند و سطح پوشش غربالگری شنوایی برای موالید کشور به ۹۴درصد رسید». زهرا نوع‌پرست به‌مناسبت هفته جهانی ناشنوایان (دوم تا هشتم مهر) خاطرنشان کرد: «از مجموع افراد دارای معلولیت تحت‌پوشش سازمان بهزیستی (بیش از یک‌میلیون و 500هزارنفر)، تعداد ۲۲۷هزارنفر برابر با ۱۴.۶درصد معلولان تحت‌پوشش، دارای معلولیت شنوایی‌اند که ۵۰درصد آن‌ها به‌دلیل اختلالات ژنتیکی و برخی‌دیگر به‌دلایلی مانند زردی، بیماری‌های مادر حین بارداری و ۲۵درصد از آن‌ها به‌دلیل مشکلات هنگام زایمان و ۲۵درصد به‌علت سایر دلایل ناشناخته دچار معلولیت شنوایی شده‌اند».
مدیرکل دفتر توان‌بخشی آموزشی، حرفه‌ای و توان‌پزشکی سازمان بهزیستی گفت: طبق مطالعات متعدد سال‌های اخیر درصورتی‌که اُفت شنوایی کودکان، پیش از سه‌ماهگی تشخیص داده شود و قبل از سن شش‌ماهگی از وسیله تقویت‌کننده صوتی و برنامه‌های توان‌بخشی مناسب بهره‌مند شود، می‌تواند به مهارت‌های گفتاری و زبان قابل‌مقایسه با کودکان طبیعی دست یابد. مداخلات توان‌بخشی شنوایی شامل تجویز وسیله کمک‌شنوایی مناسب (سمعک، تربیت شنوایی، گفتاردرمانی و کاشت حلزون) است. به‌گزارش سادات حسینی‌خواه (ایرنا)؛ نوع‌پرست تأکید کرد: آسیب شنوایی، معلولیتی پنهان و دارای تأثیرات گسترده بر جنبه‌های مختلف رشد مهارت‌های ارتباطی، اجتماعی و هیجانی فرد و خانواده اوست. مدیرکل دفتر توان‌بخشی آموزشی، حرفه‌ای و توان‌پزشکی سازمان بهزیستی یادآور شد: به ۵۳۰۰نفر از ناشنوایان در ۱۲۵ مرکز روزانه توان‌بخشی، خدمات آموزشی و توان‌بخشی ارائه می‌شود که همه آن‌ها تحت‌پوشش یارانه هستند. نوع‌پرست درباره ارائه خدمات توان‌بخشی حرفه‌ای به افراد دارای این معلولیت در قالب مراکز توان‌بخشی حرفه‌ای بالای۱۴سال، گفت: جهت آماده‌سازی فرد برای حضور در مراکز شغلی حمایت‌شده (کارگاه‌های تولیدی حمایتی، واحدهای صنفی تیپ دو و مراکز پشتیبانی شغل) در مراکز حرفه‌آموزی، سرفصل‌های آموزشی با عناوین آموزش مهارت‌های پایه، آموزش مهارت‌های اجتماعی و آموزش رفتار کاری ارائه می‌شود. افراد دارای معلولیت شنوایی نیز در کنار سایر معلولان از این خدمات بهره‌مند می‌شوند. مدیرکل دفتر توان‌بخشی آموزشی، حرفه‌ای و توان‌پزشکی سازمان بهزیستی گفت: در تلاش مشترک جهانی، آخرین یکشنبه ماه سپتامبر؛ مصادف با ۸ مهرماه به‌عنوان روز جهانی ناشنوایان نام‌گذاری شده و دراین‌روز طی برگزاری مراسم نکوداشتی، مهم‌ترین مسائل و موضوعات مختلف پیرامون جامعه ناشنوایان موردبحث و توجه قرار می‌گیرد. در سال جاری نیز همگام با جوامع جهانی، مراسم نکوداشت روز جهانی ناشنوایان در کشور ما با شعار «زبان دست‌ها را بشنویم و درک کنیم» برگزار و اهداف و برنامه‌های مرتبط با افراد دارای معلولیت شنوایی مطرح خواهد شد که از مهم‌ترین آن‌ها حساس‌سازی جامعه نسبت به مقوله ناشنوایی، پیشگیری از انواع معلولیت و توان‌بخشی بهنگام است. وی گفت: آگاهی‌رسانی درزمینه دستاوردهای فرهنگی، اجتماعی، علمی و هنری افراد دارای معلولیت شنوایی، پیگیری حقوق افراد دارای معلولیت شنوایی و خدمات موردنیاز و گسترش زبان اشاره و مهارت ارتباطی آن‌ها، حساس‌سازی دولت و سیاست‌گذاران نسبت به مقوله معلولیت شنوایی و نیازهای پزشکی، توان‌بخشی، معیشت، مشارکت و تلفیق اجتماعی افراد دارای معلولیت، استفاده از تجربیات کشورهای دیگر در پیشگیری از معلولیت‌ها و خدمات قابل‌ارائه به افراد دارای معلولیت و تبادل اطلاعات با کشورهای شرکت‌کننده، فراگیرسازی، شامل‌سازی و ارتقای کیفیت زندگی افراد دارای معلولیت شنوایی و به‌کارگیری فناوری‌های نوین جهت افزایش دسترس‌پذیری و مناسب‌سازی محیط برای ناشنوایان از دیگر اهداف این‌رویداد است. به‌گزارش رقیه نوری (ایرنا)؛ آمارهای وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نشان می‌دهد: جمعیت موالید کشور در سال گذشته حدود یک‌میلیون و ۳۰۰هزارنفر بوده است و طبق غربالگری‌هایی که در سطح کشور انجام می‌شود، حدود «۳.۷ در هر ۱۰۰۰ تولد» به «کم‌شنوایی» مبتلا هستند. کم‌شنوایی مادرزادی و عوامل ژنتیکی مانند ازدواج‌های فامیلی در ۵۰ تا ۶۰درصد از موارد در ابتلا به کم‌شنوایی نقش دارد و تأثیر بیماری‌های عفونی در دوران نوزادی مانند سرخک، سرخجه، سندروم تورچ، زایمان سخت و اتفاقات دوران بارداری نیز به‌میزان ۴۰ تا ۴۵درصد بر ابتلای موالید به کم‌شنوایی اثرگذار است. عضو هیئت‌علمی گروه گوش و حلق و بینی و جراحی سر و گردن دانشگاه علوم‌پزشکی ایران گفت: پیشگیری از کم‌شنوایی و اقدامات مراقبتی مربوط‌به‌آن برای ارتقای سلامت عمومی جامعه و کاهش هزینه‌های بهداشتی در جوامع نقش عمده‌ای را ایفا می‌کند. در سال‌های اخیر روزبه‌روز توجه بیشتری به موضوع کشف به‌موقع کم‌شنوایی در دوران نوزادی و مراقبت‌های مربوط به معطوف شده است. وی افزود: نقص شنوایی یکی از اصلی‌ترین عوامل ناتوانی و معلولیت نوزادان در جهان است و عوارض کوتاه‌مدت و بلندمدتی درزمینه‌های مختلف رشد کودک ازجمله زبان، فعالیت‌های فیزیکی، قوه درک یا شناخت و مهارت‌های ذهنی اجتماعی به‌همراه دارد و درادامه بر سطح تحصیلات و مهارت‌های شغلی افراد نیز اثر منفی دارد. محمد فرهادی تصریح کرد: حداقل یک‌سوم کودکان مبتلا به نقص شنوایی در آینده مبتلا به نقص رشد سیستم عصبی خواهند شد. وی افزود: عوامل خطر ابتلا به نقص شنوایی بسیار متعدد است و مهم‌ترین آن‌ها شامل عوامل ژنتیکی و بروز جهش‌های ژنی و ازدواج‌های فامیلی، بیماری‌های عفونی در دوران بارداری، داروهای اتوتوکسیک، صدمات وارده حین زایمان، زردی نوزادی و عفونت گوش و اصوات صدمه زا و مخرب است. به‌گفته وی، در جوامع مختلف به‌دلایلی نظیر فقدان نمود ظاهری آن در کودک، ناآشنا‌بودن خانواده‌ها با علائم اولیه، عدم‌اطلاع از مراکز خدماتی موجود و نیز دانش ناکافی متخصصان درباره میزان شیوع کم‌شنوایی و عوارض بسیارجدی آن با تأخیر بسیارزیاد شناسایی می‌شود و اثرات بسیار منفی بر رشد گفتار، زبان و شناخت بر جای می‌گذارد. فرهادی تصریح کرد: نتایج تحقیقات حاکی‌ازآن‌است‌که برنامه‌های غربالگری، مؤثرترین راه شناسایی زودهنگام ابتلا به نقص شنوایی در میان نوزادان است و باعث ارتقای رشد آن‌ها می‌شود. مثلاً مطالعات مختلف نشان داده‌اند: نوزادانی که نقص شنوایی آن‌ها قبل از شش‌ماهگی تشخیص داده شده، توانمندی بیشتری نسبت به کودکانی خواهند داشت که نقص شنوایی آن‌ها دیرتر تشخیص داده شود. مداخله درمانی به‌موقع در نوزاد امکان توسعه مهارت‌های زبانی و نیز شناختی را ایجاد می‌کند. شیوع بالای کم‌شنوایی نوزادان ازیک‌طرف و امکان تشخیص به‌موقع و درمان آنان ازدیگرسو مؤید اهمیت برنامه‌های ملی غربالگری‌ست. وی ادامه داد: سازمان جهانی بهداشت در سال ۲۰۱۷ کشورهای مختلف را به ارائه برنامه‌های راهبردی و اقدامات لازم برای پیشگیری و کنترل کم‌شنوایی و افزایش بار ناشی‌ازآن ملزم کرده است. این نهاد بین‌المللی در سال ۲۰۰۵ گزارشی ارائه کرد که حدود ۲۷۸میلیون‌نفر در سراسر جهان در کم‌شنوایی ناتوان‌کننده (کم‌شنوایی متوسط یا بیشتر در گوش بهتر) بسر می‌برند. این استاد دانشگاه گفت: گزارش‌های بعدی سازمان جهانی بهداشت نشانگر افزایش آمار کم‌شنوایی ناتوان‌کننده به‌میزان ۳۶۰میلیون‌نفر در سال ۲۰۱۳ و ۴۶۶میلیون‌نفر در سال ۲۰۱۸ در جهان بوده است. حداقل دوسوم این‌افراد در کشورهای درحال‌توسعه زندگی می‌کنند و طبق آمار؛ تعداد بالاتری از افراد دارای کم‌شنوایی ملایم و سایر بیماری‌های گوش بوده و وضعیت حاضر می‌تواند منجر به بروز مشکلات عدیده و درازمدت و درنهایت تهدیدکننده زندگی این انسان‌ها باشد. وی افزود: همچنین کم‌شنوایی می‌تواند باعث بروز اثرات مخربی بر توانایی برقراری ارتباط افراد با یکدیگر، تحصیل دانش، یافتن و حفظ شغل و ارتباطات اجتماعی و درنهایت برچسب کم‌شنوا خوردن افراد شود. کم‌شنوایی و مشکلات متعاقب آن بار اقتصادی زیادی بر جوامع تحمیل می‌کند. وی اظهار داشت: در کشورهای درحال‌توسعه برنامه‌های اندکی درباره پیشگیری و درمان بیماری‌های گوش و کمک به افراد کم‌شنوا وجود دارد و در بسیاری از این‌کشورها مراقبان بهداشتی، آموزش اندکی برای اجرای این‌برنامه‌ها دیده‌اند. برخی از مؤثرترین و مقرون‌به‌صرفه‌ترین مداخلات در قبال اختلالات گوش و شنوایی می‌تواند توسط مراقبان سلامت یا بهورزان آموزش‌دیده در سطوح اولیه اجرا شود. اگر این مداخلات در مقیاس کشوری به‌کار روند، تأثیرات بسیارزیادی بر کاهش بار بیماری‌های گوش و کم‌شنوایی خواهند داشت.