جایگاه آیین‌ها و جشنواره‌های کشاورزی در رونق اقتصاد روستایی
وحید حاج‌سعیدی
به‌شهادت آمار؛ بیش از ۵۰درصد مهاجرت روستاییان به شهرها، ماحصل مشکلات اقتصادی و نبود درآمد پایدار است و این‌درحالی‌ست‌که به‌دلایل متنوع اقتصادی و اقلیمی نظیر زمین‌های حاصلخیز، نیروی کار آشنا با کار کشاورزی و دام‌پروری، زیرساخت‌های طبیعی نظیر مراتع، رودخانه، چاه‌های آب و ... اگر فرصت‌های ایجاد اشتغال و کارآفرینی در روستاها بیشتر از شهرها نباشد، کمتر نیست؛ اما نبود مدیریت جامع و منسجم در حوزه کشاورزی و دام‌پروری، مداخلات دولت در قیمت‌گذاری محصولات کشاورزی، گسترش پدیده دلالیسم، گرانی بذر و کود و سم، عدم‌پرداخت به‌موقع مطالبات کشاورزان، عدم آمایش سرزمینی در حوزه کشاورزی، بهره‌وری پایین خاک و آب و درنهایت واردات بی‌رویه محصولات کشاورزی باعث شده تا کشاورزی و دام‌پروری در روستاها از رونق بیفتند و شاهد توسعه ناپایدار و موقتی دراین‌حوزه باشیم. مهاجرت به شهرهای دور و نزدیک، تکه‌تکه‌شدن زمین‌های کشاورزی و تبدیل‌شدن به ویلا و نگهبانی از خانه‌های اغنیاء توسط کشاورزان بخشی از تبعات منفی چنین رویکردی‌ست که سوگمندانه در سال‌های اخیر روند پرشتابی به‌خود گرفته. درچنین‌شرایطی برگزاری جشن‌ها، آیین‌ها و جشنواره‌های کشاورزی با رویکرد معرفی محصولات می‌توانند علاوه‌بر مهاجرت معکوس از شهرها به روستاها، احیای کشاورزی و دام‌پروری، به توسعه صنایع جانبی، صنایع‌دستی و غذایی و درنهایت تحولات مثبت اقتصادی در روستاها منجر شوند. جشنواره هلو شندآباد، جشنواره انار آزادتپه و کردکوی، جشنواره انجیر گلوگاه و پل‌دختر، جشنواره توت‌فرنگی شفیع‌آباد و سی‌دشت، جشنواره خرما قصر شیرین، جشنواره آلو ماسوله و بهار، جشنواره گل‌گاوزبان رودسر، جشنواره گل‌محمدی قزوین و بردسیر، جشنواره بادام بیلوار، جشنواره عسل خوانسار، جشنواره بهارنارنج کومله، جشنواره گردو تویسرکان و سهرود، جشنواره‌های زرشک و زعفران در قائنات و ... تنها تعدادی از این جشنواره‌های کشاورزی هستند که در سال‌های اخیر در کشور برگزارشده‌اند و هرسال نیز به تعداد و تنوع این جشنواره‌ها افزوده می‌شود. برندسازی، استفاده از یافته‌های علمی در کشاورزی و تخصصی کردن تولید محصولات، آموزش و توسعه فرآوری و صنایع تبدیلی نظیر رب، افشره، دم‌نوش، اسانس، روغن دانه‌های مختلف، مربا، چیپس، کمپوت و ... ازیک‌سو و آموزش بسته‌بندی و فراهم‌کردن مقدمات صادرات، معرفی و توسعه جاذبه‌های گردشگری روستاها، آداب و سنن روستایی، موسیقی محلی، صنایع‌دستی و ایجاد زیرساخت و توسعه بوم‌گردی و گردشگری کشاورزی ازسوی‌دیگر از مزایای حداقلی برگزاری چنین مراسم و جشنواره‌هایی در سطح روستاهای کشور است. بدون‌شک با برگزاری جشنواره‌های مختلف محصولات کشاورزی، جذب سرمایه‌گذار باتوجه‌به معرفی امکانات، منابع و ظرفیت‌های روستاهای کشور، آسان‌تر، زودتر و به‌روزتر خواهد بود. امید که با جدی‌گرفتن ظرفیت‌های جانبی که دراثر برنامه‌ریزی‌های مناسبتی با رویکردهای اقتصادی حاصل می‌شود، شاهد ایجاد تحول در اقتصاد روستایی و به‌تبع‌آن توسعه و درآمد پایدار در جوامع روستایی و کمترتوسعه‌یافته باشیم. اقتصاد روستایی را جدی بگیریم.