مدیرعامل مرکز مبادله ارز و طلای ایران:
بازار ارز توافقی، سامانه جامع معاملاتی‌ست
مدیرعامل مرکز مبادله ارز و طلای ایران به تشریح سازوکار جدید این بازار پرداخته است. علی سعیدی گفت: سامانه‌ای که در مرکز مبادله ارز و طلای ایران طراحی شده، یک سامانه جامع معاملاتی‌ست و تمام فرآیندها اعم از قبل از معامله، جورسازی (مچینگ) و پس از معامله را در خود دیده و هم‌زمان مجموعه‌ای از ارتباطات را با سایر سامانه‌ها ازطریق وب‌سرویس طراحی کرده. به‌گواه بانک مرکزی که سابقه طولانی در طراحی و پیاده‌سازی سامانه‌های بانکی دارند، سامانه ارز توافقی موردتأیید است. این سامانه از حیث تکنولوژی و انعطاف‌پذیری مناسب است و یک سامانه صرفاً اطلاع‌رسانی نبوده و تسویه معاملاتی در آن صورت می‌گیرد؛ لذا اساساً تفاوت ماهوی بین سامانه نیما و سامانه ارز توافقی وجود دارد. مکانیسم به‌این‌ترتیب است که در گام اول صادرکنندگان و واردکنندگانی که مشمول عرضه‌وتقاضا در نیما نیستند، همان‌چیزی‌که تاپیش‌ازاین به‌نام بازار اشخاص معروف بود، سفارش خود را به بانک ارائه می‌دهند و در گام‌های بعدی، صادرکنندگان و واردکنندگان به‌صورت مستقیم سفارش خود را در سامانه بارگذاری می‌کنند. به‌گزارش زهرا آویژگان (ایسنا)؛ وی افزود: در گام اول صادرکننده سفارش خود را به بانک عرضه و بانک وجود این‌میزان ارز را تأیید می‌کند؛ بنابراین اگر صادرکننده‌ای ارز صادر کرد، سامانه نسبت به وجود این‌میزان ارز، اطمینان حاصل می‌کند و درمقابل واردکننده پس از ثبت‌سفارش خود، ریال معادل را در حساب معاملاتی مرکز واریز کرده است؛ پس ریال هم وجود دارد. درنتیجه، ریسک طرف مقابل دراین‌بازار عملاً حذف شده است. وقتی سفارش‌ها در سامانه به‌ثبت رسید، بانک مرکزی برای تعداد جلسات معاملاتی در روز تصمیم‌گیری خواهد کرد؛ اما فعلاً و در گام اول، جلسه معاملات برحسب مدل سفارش‌گیری یک‌بار در روز برگزار می‌شود. وی افزود: صادرکننده حداقل قیمت و واردکننده حداکثر قیمت را اعلام می‌کند. درحقیقت فروشنده اعلام می‌کند که از یک نرخ ارزان‌تر نمی‌فروشد و خریدار نیز از قیمت اعلامی بالاتر خرید نمی‌کند؛ خریدوفروش‌هایی که باهم فصل مشترک نزدیک‌تری دارند، منطبق می‌شوند و عملاً تطبیق سفارش‌ها در جلسه معاملاتی رخ می‌دهد و نهایتاً کار تسویه و پایاپای به‌ثمر می‌نشیند. به‌این‌ترتیب ریال به‌حساب صادرکننده و ارز در حساب عامل واردکننده قرار خواهد گرفت. این مکانیسم کلی معاملات است. ما یک قیمت پایانی برای هرروز خواهیم داشت که میانگین وزنی تمامی معاملات روز است. این قیمت، مبنای نرخ ابتدایی و آغازین برای معاملات فردا یا روز معاملاتی بعدی خواهد بود. وی درباره چگونگی اعلام نرخ گفت: امروز فرض‌براین‌است‌که تعداد زیادی معامله با نرخ‌های متفاوت برگزار شده است که در پایان روز، یک میانگین وزنی از تمامی آن‌ها گرفته خواهد شد و قیمتی نیز استخراج می‌شود که نام آن، «قیمت پایانی روز» است. فردا که بازار شروع‌به‌کار کند، قیمت ابتدایی، همین قیمت پایانی روز است. قیمت آغازین فردا، یک کریدور خواهد داشت که بانک مرکزی آن‌را تعیین خواهد کرد. مدیرعامل مرکز مبادله ایران دراین‌باره‌که آیا بازار ارز توافقی، سامانه نیما را در خود حل می‌کند یا خیر؟ تصریح کرد: ما در مرکز مبادله ایران یک تالار ارز بازرگانی خواهیم داشت که دراین‌تالار، هر دو سیستم معاملاتی ارز توافقی و ارز نیما قابل‌ارائه است؛ مت یک هسته معاملاتی داریم که بازارها و تالارهای مختلف حول آن شکل می‌گیرند. تصمیم‌گیر انتقال ارز نیما به مرکز مبادله ایران، دولت و بانک مرکزی‌ست. ما در مرکز مبادله بستر اجرایی هردو سیستم معاملاتی را داریم و باید آمادگی هر سیاستی را داشته باشیم؛ اگر قرار بر ادامه نیما باشد، ما آمادگی داریم و زیرساخت‌های لازم برای راه‌اندازی تالار ارز نیما دراین‌مرکز وجود دارد. مرکز مبادله ایران باید به‌سرعت به سیاست‌های بانک مرکزی پاسخ دهد؛ چراکه سیاست‌گذاری حوزه ارز حساس است و اگر بین سیاست‌گذاری تا اجرا، فاصله کمتر باشد، کار صحیح‌تر پیش خواهد رفت؛ بنابراین ما مأمور هستیم که در کوتاه‌ترین‌زمان، خواسته‌های سیاست‌گذار را برآورده سازیم. وی افزود: فلسفه بازار ارز توافقی این‌نیست‌که جای سامانه نیما را بگیرد؛ زیرا بخشی از این تصمیم به سیاست‌های وزارت صمت برمی‌گردد که آیا دنبال این‌است‌که کل ورودی‌ها و خروجی‌های ارز حمایتی را از نیما حذف کرده و به بازار ارز توافقی بیاید یا بالعکس؛ بنابراین مقامات دولتی اعم از صمت و بانک مرکزی، دراین‌زمینه دخیل هستند؛ آنچه متوجه شدیم آن‌است‌که باید برای تداوم کار هردو بازار آماده باشیم. مقررات مربوطه و دستورالعمل‌ها و قراردادهایی که باید نوشته شود، درحال‌آماده‌سازی‌ست. وی درباره زمان‌بر‌بودن فرایند دریافت ریال حاصل از فروش ارز گفت: در تالار ارز توافقی این‌طور نیست و همان‌روز که معامله با واردکننده صورت می‌گیرد، معادل ریالی به حساب صادرکننده واریز خواهد شد؛ یعنی در تالار ارز توافقی مرکز مبادله ایران، صادرکننده کمتر از ۲۴ساعت پول خود را دریافت می‌کند. اگر نگرانی هم باشد، برای واردکننده است. مدت‌زمان تسویه ارز از حساب صادرکننده در یک کشور به حساب فروشنده کالا به ایران در کشور دیگر برای واردکننده جای نگرانی دارد؛ زیرا معذوریت تحریمی داریم. واردکننده قبل از نهایی‌کردن معامله باید ریال معادل خرید ارز را در حساب مرکز مبادله ارز و طلای ایران واریز کند؛ در‌غیر‌این‌صورت معامله‌ای انجام نخواهد شد؛ اما پس‌از‌اینکه معامله انجام شد، ریال به حساب صادرکننده واریز می‌شود.