به مناسب سالروز تأسیس كانون‌های فرهنگی هنری مساجد كشور؛
فرهنگ مسجد؛ سرچشمه تعالی فرهنگی جامعه اسلامی
شیخ علی واشقانی فراهانی
رشد تعالی فرهنگی جامعه اسلامی و استمرار آن از فرهنگ مسجد سرچشمه می‌گیرد، مسجدی كه فرمانروایان آن اهل تقوا باشند و مسجد را به‌معنای كلمه حقیقی معنای دینی نمایند و ما هیئت آنکه انتشار آرمان قرآن و عترت است هدایت كنند و محورهای آسیب را شناخته و آنگاه آسیب‌زدایی كرده و مسجد را با فرهنگ و هنر از مسجد ماكتی اصلاح داشته و جامعه را از مسجد كوثر بهره‌مند نموده و از مسجد ابتر رهائی بخشید و زمانی در جامعة اسلامی مسجد كوثر خواهد بود و از مسجد ابتر و ماكتی فاصله گرفت كه كانون‌های فرهنگی و هنری مساجد كشور را برقرار و تراز اسلامی دید كه آن مسجد از امام مردمی و از حضور بی‌وقفه مسجد برخوردار باشد، كه فرهنگ و هنر را كسی دارد كه داند در جامعه درچه جایگاهی قرار دارد و چه وظائفی را پذیرفته است و چگونه پاسخ گوی مردم باید باشد و هیچ‌گاه خود را در مقام و اقتصاد در بین ملت معنا بر عمل خود نداند بلكه همچنان‌که پیامبر(ص) فرمود: من در مقابل شما مسئولم و شما هم نیز مسئولید در اداره جامعه، بنابراین در فرهنگ اسلام یادآور می‌شود كسی آقا و سرور مردم است در عمل خدمت كار باشد كه اخلاق مدیریتی مسجد ایجاب می‌كند كه امام باید میزبان مردم در مسجد باشد كه حیات و ممات مسجد از تدابیر امام مردمی آن است كه فرهنگ اسلام و همانا مردم از تدابیر امام مسجد است كه مسجد را با وقت گذاشتن مطلوب به امور مردم و منطقه توجه نماید. این‌جانب كه به فرهنگ رسالت امام مردمی گاه نهاده است. تا‌زمانی‌که امام مسجد در سازمان‌ها و اداره‌جات وقت مفید خویش را سپری می‌كند و باحال نامطلوب در مسجد حضور یابد فرصت خدمت گذاری اثربخش را نخواهد داشت و در‌حالی‌كه مسجد جای حساس و نبض نظام و جامعه است و باید دقت مضاعف در توجه به مسجد و مردم ازسوی امام انجام گیرد كه الگوی بی‌همتا در شرح وظائف امام مسجد و سازمان‌دهی مسجد انبیاء و اهل‌بیت و بهره‌برداری از قرآن كریم و استفاده از رهنمودهای بنیان‌گذار جمهوری اسلامی ایران و پیروی از رهنمودهای مقام معظم رهبری و مشاوره با مردم و نمازگزاران مسجد و استفاده از استعداد تجربه‌داران در اداره مسجد است و اینكه شخص امام همیشه اهل مطالعه و بخصوص مطالعه كتب در حوزه مسجد و شرح وظائف امام مسجد را داشته باشد كه فرهنگ اسلام ابراز می‌دارد كه امام مسجد از مردم و با مردم و در كنار مردم و به زبان مردم و حریص در خدمت به مسجد و مردم و درنهایت مدافع اسلام و حافظ حقوق مردم در محل و منطقه و سطح كشور باشد، در رونق بخشیدن فعالیت فرهنگی اجتماعی مسجد شایسته است مردم نیز مساعدت كنند و در مناسبت‌های تولد اهل‌بیت كتاب و در حوزه فرهنگی همت داشته باشند و به فرزندان نیز كتاب و امكانات فرهنگی هدیه نمایند و به مسجد هم این‌طور كه عمل به نشر و ترویج رسالت مسجد كه تعالی فرهنگ جامعه است خواهد بود. در مسجد نیك است در تجهیز كتابخانه و كتاب بخوانی به اقتضای روز تدارك نمود كه مسجد اولین دانشگاه دینی و دارای كتابخانه در تاریخ اسلام بوده و است كه حیات و ممات جامعه از كتاب و قلم است و چراغ هدایت در تمام معاصر كه مسجد و جامعه بدون كتاب امكان حیات نخواهد بود. فرهنگ اسلام این را گوشزد می‌كند كه باید با عمل و همراه مردم دارای امام با فهم اسلامی و آرمان آن ایفای نقش در مسجد داشته باشد و خود را دست‌آویز سیاسیون و دنیا قرار ندهد بلكه با چهره دینی و مردمی در مسیر ولایت و رهبری انقلاب اسلامی خود را خادم ملت بداند و بعد از نماز خدمت گذار مردم باشد و مسجد را فراتر از نماز در فعالیت اجتماعی همت عمل داشته باشد. امامی عزیز و اعتبار مردمی و مقبولیت اجتماعی خواهد داشت كه پدرانه گفتار و عمل داشته باشد و برمبنای عمل اعتماد مردم را جلب كند و همیشه خود را به مردم عرضه كند و مردم بی‌واسطه دیدارش نمایند و مطالب خود را مطرح كنند كه همانا در مسجد امام‌رضا(ع) تجربه شده است كه امام مسجد شبانه‌روز در فضای مسجد بدون واسطه پاسخ گوی مردم محل و منطقه بلكه سطح كشور است و مخاطب كشوری دارد اما با تحمل بی‌مهری‌ها و ناملایمات مضاعف و ایجاد چالش‌ها و تنش‌ها وی به لطف خدا و با استعانت از اهل‌بیت(ع) و بااستفاده‌از رهنمود امام در كلام رهبری و خمینی كبیر و همچنین بهره‌برداری از قرآن و تجربه‌داران همچنان شبانه‌روز در خدمت جامعه اسلامی و مدافع نظام دوچندان دارد تأکید می‌شود كه استمرار نظام اسلامی از مسجد است و در آبادانی آن همة باید مشاركت مردمی و پشتیبانی و موانع زدایی را موردتوجه نمود با تدبر و رهبری امام مسجد امامی كه جناحی و حزبی نباشد بلكه با برخورداری از تقوا و ایمان و با مشاركت اشخاص حقیقی و حقوقی با روح عاطفی و شناخت جایگاه مسجد و مردم و امام می‌توان با عمل به سنت پیامبر(ص) جامعه از مسجدی در مسیر تراز اسلامی و برقرار باشد تعاون و تفاهم داشت كه مسجد نهاد مقاومت فرهنگی و اجتماعی درطول تاریخ اسلام بوده است.
مسجد و امام مسجد در كلام امام‌خمینی كبیر و مقام معظم رهبری:
1- پیغمبر همه كارهای بزرگ دنیا را در مسجد انجام می‌دادند.
2- مسجد در صدر اسلام مركز همه تصمیم‌گیری‌های مهم و كارهای بزرگ بود.
3- هیچ‌یک از ما نباید خود را از بركات عظیمی كه مسجد طراز اسلامی به كشور و نظام و مردم هدیه می‌كند، محروم سازیم.
4- مساجد را آباد كنید، زیرا به حركت انقلابی و بزرگ شما بركت خواهد داد
5- با محوریت مساجد و همكاری و همفكری روحانیون (امامان مساجد) و نخبگان، فضا و محیط امن و آرام كشور‌های بحرانی ایجاد خواهد شد (حتی كشور ایران).
6- ائمه جماعت در مساجد را محترم و مهم بشمارید، امامت مساجد خیلی مهم است.
7- مركز رسیدگی به امور مساجد در همه‌جا باید امامان جماعت را یاری دهند.
8- هر مسجدی برعهده امام مسجد است ما باید وظیفه خودمان را كه بزرگ‌ترین وظیفه است بدانیم (و عمل كنیم).
9- مسجد هسته مقاومت فرهنگی و پایگاه فعالیت اجتماعی است.
10- خودسازی باید بكنید، مساجد را رها نكنید. مساجد را مسجد نگه‌دارید با امام‌جماعت مسجد صمیمی باشید.
11- كانون‌های فرهنگی، هنری مساجد را فراموش نكنید و (بلكه) مؤثر نمایید و كار كنید.
12- شرح وظایف روحانیت (امام مسجد) سه چیز است: هدایت سیاسی، هدایت دینی و هدایت خدمت؛ و چنانچه خدمت نكند هدایت سیاسی و دینی به‌ثمر نخواهد نشت. پس‌کار به عمل برآورد، نه به سخن‌دانی.
مؤسس و امام‌جماعت مردمی مسجد امام رضا(ع)، دهكده المپیك