رونمایی از سکوی ملی هوش مصنوعی
نسخه اولیه نخستین سیستم‌عامل یا سکوی ملی هوش مصنوعی (نسخه ۳.۰) ۲۵ اسفند ۱۴۰۳ با حضور معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهوری و جمعی از اساتید دانشگاهی رونمایی شد. به‌گزارش یوسف درویشی (ایرنا)؛ مرکز همایش‌های بین‌المللی رایزن، دیروز میزبان معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری برای رونمایی از نسخه اولیه اولین سکوی ملی هوش مصنوعی بود. این‌طرح فناورانه نسخه‌ای بومی‌ست که بااستفاده‌از توانمندی اساتید کشور فراهم شده است.
سکوی ملی هوش مصنوعی درواقع اصلی‌ترین زیرساخت توسعه هوش مصنوعی و از بنیادی‌ترین و ضروری‌ترین اقداماتی‌ست که جهت پیشرفت این فناوری در کشور، با حمایت معاونت علمی و به‌کمک اساتید برجسته دانشگاهی و جمعی از متخصصان از مهر ۱۴۰۳ کلید خورده است. پروژه بومی‌سازی سکوی ملی هوش مصنوعی به‌عنوان زیرساخت اولیه و موردنیاز برای تحلیل داده‌ها درجهت توسعه هوش مصنوعی با کاربردهای مختلف، براساس ضرورت‌ها و برنامه‌های راهبردی کشور باجدیت ازسوی معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهوری پیگیری شد تا نسخه کاملاً بومی بااستفاده‌از توانمندی اساتید کشور فراهم شود. روند پیشرفت این‌پروژه دوم آبان‌ماه در نمایشگاه «پیشگامان پیشرفت» در محضر مقام معظم رهبری ارائه شد. درآن‌رویداد حسین افشین (معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری) با ارائه توضیحات به رهبر انقلاب از رونمایی نسخه اولیه سکوی هوش مصنوعی تا اسفند ۱۴۰۳ خبر داده بود. مدیر مرکز پردازش سریع و نماینده دانشگاه صنعتی شریف دراین‌مراسم و در معرفی پروژه طراحی نخستین سیستم‌عامل یا نسخه اولیه سکوی ملی هوش مصنوعی اظهار کرد: تکنیکی که برای طراحی و توسعه این‌پروژه به‌شکل کلی استفاده شده متن‌باز (Open Source) است. حسین اسدی افزود: براین‌اساس منبع جهانی استفاده‌شده دراین‌پروژه بهینه‌سازی و مدارهای الکترونیکی یا ماژول‌های بومی خودمان به آن اضافه شده و پایه آن ایرانی و مسائل پدافند غیرعامل هم دراین‌پروژه رعایت شده است. وی تصریح کرد: برای این سکو از هیچ رابط‌های برنامه‌نویسی و اپلیکیشن (اِی‌پی‌آی) خارجی استفاده نشده است و بعد از رونمایی هم حتی اگر کل اینترنت کشور هم قطع شود سرویس‌دهی این سکو با اختلالی مواجه نخواهد شد. اسدی، سرعت توسعه بالا، هزینه پایین و مقیاس‌پذیر و امنیت‌پذیر‌بودن را از نتایج استفاده از این سکوی ملی هوش مصنوعی نام برد و گفت: این نسخه تا شهریور ۱۴۰۴ تکمیل‌تر خواهد شد. وی همچنین بااشاره‌به تلاش‌های اخیر برای راه‌اندازی سکوی هوش مصنوعی در کشور، کاهش درصد مقالات پژوهشی و ثبت اختراعات در حوزه هوش مصنوعی طی ۱۰سال‌اخیر را نگران‌کننده خواند. وی افزود: دراین‌مدت، رشد قابل‌توجهی دراین‌حوزه نداشته‌ایم. درحالی‌که رشد جهانی شرکت‌های فعال در هوش مصنوعی بیش از ۲۰درصد است، این‌رقم در ایران تنها سه تا چهاردرصد بوده. مدیر مرکز پردازش سریع و نماینده دانشگاه صنعتی شریف در پروژه بومی‌سازی سکوی هوش مصنوعی بیان داشت: برای رسیدن به رشد مطلوب، نیاز داریم سالانه حداقل ۱۵درصد رشد دراین‌حوزه داشته باشیم؛ اما دو چالش اصلی، یعنی مشکلات سخت‌افزاری و نبود یک سکوی جامع، مانع پیشرفت شده است. اسدی بابیان‌اینکه، بازار فعلی هوش مصنوعی در کشورمان حداکثر 2000میلیاردتومان است، افزود: هرچند برخی اعداد کمتر از این‌را بیان می‌کنند. برای شکل‌گیری این بازار، این طراحی را انجام دادیم. در پایین‌ترین لایه، باتوجه‌به هزینه‌های هنگفتی که دراین‌حوزه صرف شده، وظیفه این‌بخش برعهده دانشگاه بوده و در چهار تا پنج‌ماه‌اخیر، توسعه سکوی هوش مصنوعی در دستورکار قرار گرفته است. وی با اشاره تلاش‌های اخیر دانشگاه‌ها برای طراحی زیست‌بوم هوش مصنوعی در کشور گفت: از اواخر مهرماه ۱۴۰۳ دانشگاه‌ها با حمایت معاونت علمی، به طراحی این زیست‌بوم پرداخته‌اند. تمرکز اصلی در ماه‌های اخیر بر توسعه سکوی ملی هوش مصنوعی بوده تا امکان مقیاس‌پذیری و یکپارچگی فراهم شود. مدیر مرکز پردازش سریع و نماینده دانشگاه صنعتی شریف بابیان‌اینکه در پایین‌ترین لایه این سکو، ما به‌دنبال ایجاد زیرساخت‌های پردازشی قوی هستیم، گفت: در لایه‌های بالاتر، استودیوهای تخصصی در حوزه‌های مختلف هوش مصنوعی راه‌اندازی خواهد شد. هدف نهایی این‌است‌که حداقل یک تا دو واحد کسب‌وکار دراین‌حوزه شکل گیرد و بازار هوش مصنوعی در کشور رونق یابد. نماینده دانشگاه شریف در پروژه بومی‌سازی سکوی ملی هوش مصنوعی همچنین به نقش شرکت‌های دانش‌بنیان دراین‌پروژه اشاره کرد و گفت: دانش‌بنیان‌ها می‌توانند در توسعه سکو و استودیوهای تخصصی مشارکت کنند. حتی شرکت‌هایی که تخصص کم‌تری دارند، می‌توانند از پنل‌های کاربرپسند مبتنی‌بر سکو استفاده کنند. اسدی بااشاره‌به همکاری ۱۶ هیئت‌علمی و بیش از ۷۰ پژوهشگر دراین‌پروژه، آن‌را یک اتفاق مبارک توصیف کرد و گفت: این‌پروژه از بزرگ‌ترین همکاری‌های دانشگاهی در تاریخ کشور است و امیدواریم با راه‌اندازی سکوی ملی هوش مصنوعی، شاهد رشد چشمگیر این‌حوزه در آینده نزدیک باشیم. وی تأکید کرد: پروژه سکوی ملی هوش مصنوعی با هدف ایجاد زیرساخت‌های لازم برای توسعه هوش مصنوعی در کشور و حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان، درحال‌پیگیری‌ست و انتظار می‌رود در سه تا چهارسال‌آینده به نتایج قابل‌توجهی برسد. اسدی بابیان‌اینکه، پیچیدگی توسعه این سکو بسیاربالا بود، اما خوشبختانه توانستیم با تجمیع دانش فنی در دانشگاه، آن‌را به مرحله اجرا برسانیم، افزود: طرح این‌پروژه از ۲۹ مهر ۱۴۰۳ آغاز شد و با امضای موافقت‌نامه با معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری، کار سریعاً پیش رفت. کمتر از پنج‌ماه، به محصول اولیه رسیدیم و در سه‌ماه‌آینده در ۱۴۰۴ تست‌های درون‌تیمی را به‌پایان خواهیم رساند. وی همچنین به برنامه‌های آینده این‌پروژه اشاره کرد و گفت: از هفته اول یا دوم تیرماه ۱۴۰۴ نسخه آزمایشی محدودی دراختیار برخی دانشگاه‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان قرار خواهد گرفت. از اواخر شهریور ۱۴۰۴ نسخه آزمایشی عمومی این سکو و اسفند ۱۴۰۴ نسخه پایدار نیز ارائه خواهد شد.