دست‌های ناپیدای حامیان

هرچند در «شرق» و «شرق میانه» دنیا درباره‌ی حمایت آمریکا از داعش بسیار سخن گفته می‌شود، اما جالب است که بدانیم مردمان این منطقه در این دیدگاه تنها نبوده و بسیاری از مقامات و تحلیلگران غربی و آمریکایی نیز بر این عقیده‌اند. به گزارش تسنیم، احتمالا به‌ دفعات با اظهار نظرهایی از سوی تحلیلگران و سیاستمداران کشورهای منطقه‌ی خاورمیانه درباره‌ی حمایت آمریکایی‌ها از تروریسم و نمودهای کنونی آن همچون داعش و القاعده مواجه شده‌اید؛ اما جالب است که بدانید این تنها ایرانی‌ها، عراقی‌ها، افغانستانی‌ها، سوری‌ها و دیگر ملت‌های منطقه نیستند که چنین باوری دارند. در دنیای غرب، خاصه در آمریکا نیز شخصیت‌های متعددی از جمله مقامات پیشین وجود دارند که در کتاب‌های خاطرات، مصاحبه‌ها یا تحلیل‌های خود به این مطلب اذعان می‌کنند که ایالات متحده آمریکا از چند دهه پیش تاکنون، به‌ نوعی برای پیشبرد اهداف خود به رشد و خیزش گروه‌های تروریستی کمک کرده است. در ادامه‌ی این مطلب به چند نمونه از این سخنان اشاره می‌شود. مایکل اشپرینگ‌من؛ دیپلمات بازنشسته‌ی وزارت خارجه‌ی ‌آمریکا که در اواخر دوران کاری‌اش در دفتر اطلاعات و پژوهش‌های این وزارت‌خانه مشغول به کار بوده است نیز، در کتاب جدیدش این موضوع را افشا کرده است که عملیات‌های مخفیانه‌ی ایالات متحده همراه با متحدانش در خاورمیانه به تأسیس گروه‌های تروریستی ضد غربی منجر شده است. به‌ نوشته‌ی این دیپلمات آمریکایی، این عملیات‌های مخفی از زمان جنگ سرد تاکنون و برای اهداف کوته‌بینانه‌ی مختلفی اجرا شده‌اند. دانیل مک‌آدامز؛ رئیس مؤسسه‌ی صلح ران پال آمریکا، نیز در گفت‌وگویی اعلام کرد: «ایالات متحده به‌ دلایل تاکتیکی و نه ایدئولوژیک به رشد داعش کمک کرده است. ایالات متحده برای بی‌ثبات کردن سوریه، داعش را تقویت کرده است؛ زیرا ایالات متحده آمریکا خواهان برکناری اسد بود». مایکل تی. فلین؛ رئیس سابق آژانس اطلاعات دفاعی پنتاگون در کتاب خاطرات خود تأیید می‌کند که مقامات کاخ سفید برای حمایت از شبه‌نظامیان وابسته به القاعده در سوریه «تصمیم مشتاقانه» گرفتند، علی‌رغم اینکه آژانس اطلاعات دفاعی به آنها هشدار داد که با انجام این کار احتمالا موجودیتی شبیه به داعش در منطقه شکل بگیرد. فلین در یک گفت‌وگوی تلویزیونی با شبکه‌ی الجزیره نیز اعلام کرد که رشد داعش نتیجه‌ی مستقیم حمایت ایالات متحده از شورشیان سوری بود که هسته‌ی مرکزی جنگجویان آن را القاعده‌ی عراق تشکیل می‌دادند. وبگاه اینسورج اینتلیجنس در گزارشی دیگر با اشاره به درز یکی از اسناد دولتی آمریکا و دستیابی شرکت حقوقی «جیودیسال واتچ» به آنها، نوشت که این اسناد بیانگر ائتلاف آگاهانه‌ی دولت‌های غربی با القاعده و دیگر گروه‌های افراطی برای سرنگونی بشار اسد است. در این گزارش آمده است این سند نشان‌دهنده‌ی این موضوع است که غرب به‌ صورت عامدانه و با هماهنگی دولت‌های خلیج (فارس) و ترکیه برای بی‌ثبات کردن نظام سوریه از گروه‌های خشن حمایت کرده‌اند و این دولت‌ها خواهان شکل‌گیری «قلمرویی سلفی‌نشین» برای به انزوا کشاندن رژیم سوریه بودند. دونالد ترامپ، یکی از دو نامزد اصلی انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا در سخنانی دولت اوباما را متهم کرد که به‌ صورت فعالانه از گروه‌های افراطی سلفی که بعدا به داعش تبدیل شدند، حمایت کرده است. پس از حمله‌ی جنگنده‌های ارتش آمریکا به مواضع ارتش سوریه، ماریا زاخاروا؛ سخنگوی وزارت خارجه‌ی روسیه در گفت‌وگو با شبکه‌ی تلویزیونی روسیه 24، گفت: «اگر پیشتر به این شک داشتیم که جبهه‌ی النصره این‌گونه مورد حمایت قرار می‌گیرد، اکنون، پس از حمله‌ی هوایی اخیر علیه ارتش سوریه به این نتیجه‌ی واقعا دهشتناک برای کل جهان رسیدیم: کاخ سفید از داعش حمایت می‌کند». این در حالی است که سپهبد ولادیمیر ساوچنکو؛ رئیس مرکز سازش روسیه مستقر در پایگاه حمیمم لاذقیه اعلام کرد: «پس از حمله‌ی هوایی جنگنده‌های ائتلاف، شبه‌نظامیان داعش به ‌سرعت حملاتی» را علیه منطقه بمباران شده اجرا کردند». دفتر بازرس کل ایالات متحده آمریکا در گزارش خود از وضعیت عراق و عملکرد سفارت آمریکا در بغداد، اذعان کرده است که حدود 40‌درصد عراقی‌ها بر این باورند که آمریکا تلاش دارد عراق را بی‌ثبات کرده و منابع طبیعی آن را به کنترل خود بگیرد و حدود 30‌درصد عراقی‌ها نیز باور دارند که آمریکا از تروریسم حمایت می‌کند. سیمور هرش؛ نویسنده و روزنامه‌نگار مشهور آمریکایی نیز در گزارشی در نشریه‌ی نیویورکر آورده است که دولت بوش برای تضعیف ایران و حزب‌ا...، اولویت‌های خود را در خاورمیانه تغییر داده و تصمیم به همکاری محرمانه با عربستان گرفت. ایالات متحده همچنین به انجام عملیات مخفی در سوریه روی آورد که از اثرات جانبی این فعالیت‌های واشنگتن تقویت گروه‌های افراطی و تندرویی بود که دیدگاهی شبه‌نظامی داشته و متمایل به القاعده بودند. جورج اودوم؛ مدیر آژانس امنیت ملی آمریکا در دوران ریاست‌جمهوری رونالد ریگان نیز به این مطلب به ‌نحوی اذعان کرده تا جایی که به صراحت گفته است: «با هر مقیاسی، ایالات متحده برای مدت‌ها از تروریسم استفاده کرده است». همچنین سیماس میلن؛ یکی از روزنامه‌نگاران انگلیسی در گزارشی در نشریه‌ی گاردین نیز عنوان کرده است که پس از سرنگونی معمر قذافی در سال 2012، سرویس اطلاعات خارجی انگلیسی (MI6) و سازمان سیا با همکاری یکدیگر، راهی را برای انتقال سلاح‌های موجود در زرادخانه‌های لیبی به شورشیان سوری تدارک دیدند. گفتنی است که داعش؛ یک گروه ستیزه‌جوی جهادگرای سلفی است که پیرو یک آموزه‌ی بنیادگرای وهابی از اسلام سنی است. این گروه که از ژوئیه‌ی ۲۰۱۴ ادعای خلافت جهانی کرده است و خود را دولت اسلامی می‌نامد، همچنین بخش‌های بزرگی از شمال عراق و شرق سوریه را با جمعیت‌های ۲٫۸ و هشت‌میلیون نفر و بخش‌های کوچکی را در لیبی، نیجریه و افغانستان در تصرف خود دارد. این گروه به رهبری ابوبکر البغدادی از مجاهدین سلفی جدا شده از شبکه‌ی القاعده تأسیس شده ‌است. داعش، یکی از رادیکال‌ترین گروه‌های تندرو در خاورمیانه است. آنها علاوه بر عراق و سوریه بخش‌هایی از لیبی و نیجریه را نیز در کنترل خود دارند و گروه‌های هم‌پیمان آن در نقاط دیگر دنیا مثل افغانستان و آسیای جنوب شرقی نیز فعال هستند.