سهم سینما در بیان مظلومیت مردم فلسطین
نهضت ادامه دارد!
فلسطین و اشغال آن توسط رژیم صهیونیستی از موضوعات مهم و مورد توجه در کشور ما طی سالهای بعد از پیروزی انقلاب اسلامی بودهاست. در اینمیان، سینمای ایران هم سعی کرده با تولید فیلم و نشاندادن مظلومیت مردم این سرزمین، در حد بضاعتش ایفای نقش کند. به گزارش ایسنا، برخی از این آثار سینمایی مستقیما به اشغال فلسطین پرداختهاند و همچنان شاخصترین اثر، فیلم «بازمانده» اثر زندهیاد سیفالله داد است. مسعود کیمیایی از اولین کارگردانانیست که سراغ این موضوع رفت و در سال ۱۳۶۷ «سرب» را ساخت. این فیلم، داستان دانیال با بازی امین تارخ و مونس با بازی فریماه فرجامی است که میخواهند به ارض موعود بروند؛ اما با مخالفت سازمانی به نام هاگانا که یهودیان را بسیج میکند، روبهرو میشوند. یعقوب؛ عموی دانیال بهدست اعضای هاگانا کشته میشود و دانیال و مونس که قاتل را شناختهاند، میگریزند. جمشید مشایخی، جلال مقدم، هادی اسلامی، فتحعلی اویسی و سعید پیردوست دیگر بازیگران «سرب» هستند. «آتش پنهان» ساختهی حبیب کاوش در سال ۱۳۶۹ از اولین آثاریست که مستقیما اشغال فلسطین را دستمایه قرار دادهاست. ژاکوب؛ یهودی لبنانیالاصل، در یک مهمانی همراه تعدادی از نزدیکانش بهدست گروهی که به لباس رزمندگان فلسطینی درآمدهاند، کشته میشود. خواهر و دختر ژاکوب، سارا، از این حمله جان سالم بهدرمیبرند. رزمندگان فلسطینی که درمییابند هدف اسرائیلیها از این ماجرا برانگیختن افکار عمومی برای مبارزه با آنهاست مسببان اصلی واقعه را افشا میکنند. ادیب قدوره، علیاکبر بهادری، امیر بارانلوئی، مونیا جمالپور، معصومه تقیپور و فرهنگ مهرپور از بازیگران این فیلم هستند. زندهیاد سیفالله داد در سال ۱۳۷۳ «بازمانده» را در قاب دوربین ثبت کرد که با گذشت بیش از دو دهه هنوز هم شاخصترین اثر با موضوع اشغال فلسطین محسوب میشود. سال ۱۹۴۸، فلسطین، شهر تحت اشغال حیفا. دکتر سعید همراه همسرش لطیفه و نوزادشان فرهان در این شهر زندگی میکنند. دکتر سعید، شمعون ـ همسایه و همبازی یهودی دوران کودکی خود ـ را حین بمبگذاری در یک قطار میبیند. اما مطلعکردن پلیس، آغاز دردسرهای او و خانوادهاش است. شمعون با تهدید از او میخواهد شهر را ترک کند؛ اما سعید امتناع میکند. صفیه ـ مادر سعید ـ برای تشویق فرزندش به ترک شهر، به حیفا میآید. اما صبح روزی که قرار است خانوادهی دکتر سعید شهر را ترک کنند، حیفا مورد تهاجم صهیونیستها قرار میگیرد و از این خانواده، تنها صفیه و فرهان زنده میمانند. سلما مصری، بسام کوسا، جمال سلیمان، جیانا عید، صباح برکات، علاء کوکش و هانی سعدی بازیگران این فیلم هستند که «داد» آنها را از بین هنرپیشههای سوری انتخاب کرد. بعد از «بازمانده» و موفقیت آن، تولیدات این حوزه پررنگتر شد؛ بهطوریکه کارگردانی بهنام عبدالرضا نواب صفوی در سال ۱۳۷۶ دو فیلم «هفت سنگ» و «قاعده بازی» را کارگردانی کرد. «هفت سنگ» با بازی داریوش ارجمند، امین تارخ، آتیلا پسیانی، بهروز بقایی، اصغر همت، جمشید اسماعیل خانی، حمیرا ریاضی، کمند امیرسلیمانی، علیرضا اوسیوند و مهناز انصاریان دربارهی دیوید پسر خاخام الیاس مشوه شمعون است که پس از سالها اقامت در هلند و پایان تحصیلاتش برای زیارت و ملاقات با شخصی بهنام شیخ کریم وارد فلسطین میشود. در «قاعده بازی» هم داریوش ارجمند، بیژن امکانیان، امین تارخ، آتیلا پسیانی، صادق صفایی، مرتضی ضرابی، پرستو گلستانی، کمند امیرسلیمانی، عباس امیری و علی اوسیوند بازی کردند. یک هواپیمای ۴۷۴ که از وین عازم تلآویو است، توسط نیروهای مبارز فلسطینی ربوده میشود و ۳۵۰ نفر مسافر آن به گروگان گرفته میشوند. دولت صهیونیستی برای استفادهی تبلیغاتی ترجیح میدهد که مسافران بهنحوی از بین بروند و درصدد نقشهای برای انجام این برنامه برمیآید. «بیگانگان» ساختهی عباس رافعی داستان یادآوری یک عشق ناکام در فلسطین است. جوانی بهنام حسام عاشق دختری به نام لیلا میشود. آن دو قصد ازدواج با یکدیگر را دارند، اما حملهی صهیونیستها به آن کشور و بهوجودآمدن جنگ و سپس آوارهشدن ساکنان شهر، باعث میشود که این دختر و پسر یکدیگر را گم کنند. اما پس از گذشت بیشاز نیمقرن از این حوادث و در شرایطی که حسام و لیلا هر دو در سالخوردگی بهسرمیبرند، اتفاقاتی رخ میدهد که زمینهی پیوند آنها را فراهم میکند. «قناری» ساختهی جواد اردکانی در سال ۱۳۸۲ هم از آثاریست که این موضوع را در قالب داستانی برای نوجوانان روایت میکند. در همان سال، محمد درمنش «هیام» را کارگردانی کرد. در این فیلم، حسان ـ متولد حیفا، دانشجوی ممتاز مهندسی و تبعهی انگلستان ـ برای ازدواج با دختر مورد علاقهاش هیام، از انگلستان عازم اردوگاه جنین در فلسطین اشغالی میشود. او قصد دارد پس از مراسم ازدواج با همسرش برای ادامهی تحصیل به انگلستان برگردد. جشن عروسی آن دو در یک محفل کوچک؛ اما گرم برگزار میشود. حملهی گستردهی اسرائیل به اردوگاه جنین به زوج جوان اجازه نمیدهد این دو، رنگ آرامش را بینند. آنها که عازم انگلستان هستند، در ایست بازرسی نیروهای اسرائیلی از یکدیگر جدا می شوند. «زخم زیتون» اولین ساختهی سینمایی محمدرضا آهنج، دیگر اثر ساختهشده در این حوزه است که در سال ۱۳۸۳ آماده نمایش شد. این فیلم، داستان زنیست که همسرش از مبارزان علیه اشغالگری اسرائیل است که با وجود مخالفت زن، نسبت به حضور مرد در جهاد علیه اسرائیلیها بر اثر اتفاقی مجبور میشود خودش نیز در جریان مبارزه قرار گیرد و در این راه آنقدر پیش میرود که یک تصمیم غیرمنتظره میگیرد؛ تصمیمی که باعث تحول شخصیتی او و دیگران میشود. «شکارچی شنبه» به کارگردانی پرویز شیخطادی با بازی علی نصیریان، امیریل ارجمند، دارین حمسه، مهدی فقیه و سیلوا آندریاسیان در سال ۱۳۸۸ ساخته شد. در یک بندرگاه اسرائیل، زنی یهودی که پس از مرگ همسرش، با یک مرد مسیحی ازدواج ست، کودک خود را در پی اقدامات حقوقی و اصرارهای زیاد پدربزرگش برای مدت کوتاهی به وی میسپارد. پدربزرگ که یکی از سران جریان فکری صهیونیسم است، در جواب نگرانیهای مادر، وعده میدهد که او یکماه بیشتر اینجا نمیماند و پس از آن، کودک با ارادهی خود هرکجا که خواست، بماند. «فیلادلفی» ساختهی عزتالله جامعی در سال ۱۳۸۹ دربارهی گروهیست که برای انجام فعالیت بشردوستانه تصمیم میگیرند آذوقه و وسایل پزشکی به محاصرهشدگان غزه برسانند و برای رسیدن به این هدف اقدام به حفر تونلی زیرزمینی میکنند. احمد نجفی، چنگیز وثوقی، علی اوسیوند، محمد عمرانی، عزتالله جامعی، فلور نظری و فخرالدین صدیقشریف بازیگران این فیلم هستند. «لبنان عش من» ساختهی حسن کاربخش، «۳۳روز» ساختهی جمال شورجه، «شهابی از جنس نور» به کارگردانی محمدرضا اسلاملو و «ابوزینب» ساختهی علی غفاری، فیلمهای دیگری هستند که جنایات رژیم صهیونیستی را در لبنان بهتصویر کشیدهاند.