خشکسالی و سقط جنین دام
خشکسالی دو‌دهه‌اخیر و فقر مراتع، مشکلات زیادی را برای دامداران و صنعت دامپروری در پی داشته که یکی از مهم‌ترین پیامدهای آن سقط جنین دام است. به‌گزارشِ ایرنا؛ سقط جنین دام‌ها همواره به‌عنوان یکی از معضلات صنعت دامپروری در ایران و سایر نقاط جهان مطرح است، اما به اعتقاد کارشناسان، خشکسالی‌های مداوم و فقر مراتع، از مهم‌ترین دلایل سقط جنین دام در خراسان جنوبی‌ست. صنعت پرورش دام اهلی علاوه‌بر اهمیت اقتصادی، از‌نظر اجتماعی و سیاسی نیز قابل توجه است. حدود 70درصد از زمین‌های کشاورزی به پرورش دام‌های اهلی اختصاص داده می‌شود و در‌این‌بین، پرورش نشخوارکنندگان از اهمیت ویژه‌ای به لحاظ تولید شیر و گوشت و تا حدی نیز تولید پشم برخوردار است. خسارت‌هایی که با از‌بین‌رفتن آبستنی در مراحل مختلف دام وارد می‌شود، بسیار چشمگیر است؛ بنابراین سقط جنین می‌تواند باعث کاهش سود و ایجاد خسارت‌های اقتصادی فراوان شود. خشکسالی‌های مکرر و کاهش مراتع باعث شده است که دام‌های خراسان جنوبی از تغذیه مناسبی برخوردار نباشند و به‌طور عموم از تغذیه خشک یا فرآوری‌شده استفاده کنند. این روند تغذیه از 20سال‌ِگذشته تاکنون موجب کمبود مواد معدنی در بدن دام‌ها به‌صورت نسلی شده است. در‌این‌میان کلاس‌های آموزشی و تنظیم جیره غذایی مناسب با‌توجه‌به خشکسالی‌های موجود خواهد توانست نقش چشمگیری در کاهش تلفات داشته باشد. مدیرکل دامپزشکی خراسان جنوبی گفت: «با‌توجه‌به خشکسالی‌های مکرر و سقط جنین ناشی‌از تغذیه نامناسب، با تدبیر در امر آموزش و اطلاع‌رسانی دامداران سقط جنین دام نسبت به سال گذشته 76درصد کاهش داشته است». به‌گزارش ایرنا؛ محمد اصغرزاده افزود: «سقط جنین معمولا یکی از نشانه‌های تب مالت است اما آزمایش‌های مکرر روی نمونه‌های سقط شده نشان داد که سقط جنین دام در خراسان جنوبی علتی دیگر دارد و آن خشکسالی‌ست». وی ادامه داد: «511 رأس دام در سال 96 درگیر این عارضه شدند اما با آموزش‌های لازم در امر تغذیه، جیره و مکمل‌های قابل استفاده باعث شد که این آمار در سال 97 به 123 مورد برسد». اصغرزاده اظهار داشت: «خشکسالی‌های موجود در خراسان جنوبی موجب فقر مراتع شده که برای جلوگیری از سقط جنین راهی جز آموزش، اطلاع‌رسانی و استانداردسازی جیره غذایی نیست». کارشناس بهداشت و مدیریت بیماری‌های دام دامپزشکی خراسان جنوبی هم با‌بیان‌ِاینکه ارزش اقتصادی دام بر دو محور تولید و تولید مثل استوار است، افزود: «تولید مثل مقدم بر تولید و بیش از آن موردِ‌توجه است؛ زیرا تا‌مادامی‌که تولیدمثل نباشد، تولید هم میسر نخواهد بود». علی‌اکبر عندلیبی افزود: «مسئله سقط جنین و مرگ‌و‌میر نوزادان دام از مشکلات عمده‌ای‌ست که در دام‌های ایران وجود دارد و باعث کاهش تولیدات دامی شده است». عندلیبی اظهار داشت: «برابر آمار رسمی کشور ایران از لحاظ جمعیت گوسفند، جزو چهار کشور اول دنیا‌ست، اما در تأمین گوشت مصرفی همواره با مشکل مواجه بوده و مقدار قابل‌توجهی از گوشت مصرفی از کشورهای دیگر وارد شده است». وی اضافه کرد: «روند رشد جمعیت گوسفند در دهه‌های اخیر سیر صعودی داشته است اما عدم مدیریت صحیح، تناسب دام، مرتع به‌هم‌خورده و چرای بی‌رویه سبب تخریب هر‌چه‌بیشتر مراتع شده و افزایش تولید از طریق رشد کمی جمعیت گوسفند امکان‌پذیر نیست». کارشناس بهداشت دامپزشکی خراسان جنوبی گفت: «برخلاف سایر بخش‌های دامپروری مانند گاوداری، مرغداری، آبزی‌پروری و حتی زنبورداری، سیستم پرورش گوسفند در ایران یک سیستم کاملا سنتی‌ست که با وارد‌کردن مؤلفه‌هایی نظیر منابع مالی، تحقیق، آموزش و ترویج و بازاریابی، می‌توان سبب افزایش تولید در بعد کیفی شد». وی در ادامه یادآور شد: «وجود سقط‌های مزمن در گله بین دو تا پنج‌درصد بیانگر مشکلی مزمن در گله است که بررسی جفت و جنین سقط شده، می‌تواند در تشخیص عامل ایجاد سقط به ما کمک کند و موجب تلفات جدی و ضرر اقتصادی به دامدار نشود».