کاهش ضریب نفوذ اینترنت در عصر ارتباطات
شهلا اسلامی
30سال‌پیش؛ یعنی درست در 12 مارچ 1989 بود که یک دانشمند علوم رایانه بریتانیایی به‌نامِ «تیم برنز-لی»، ناخواسته ایده‌ای را مطرح کرد که به نقطه‌عطفی منحصربه‌فرد در روند توسعه جهان تبدیل شد؛ «خلق شبکه گسترده جهانی!» که درواقع، اساس و بنیانِ سامانه WWW در دنیای ارتباطات مدرن است. او که کارمند سازمان تحقیقاتی هسته‌ای اروپا تحتِ‌عنوانِ CERN بود؛ مقاله‌ای را درباره «مدیریت اطلاعات» ارائه داد که در آن تأکید داشت می‌توان با به‌اشتراک‌گذاری داده‌های مختلف، سیستمی برای نمایش آنها و البته دسترسی آسان و سریع افراد به یک مجموعه عظیم داشت. آنچه مدِ‌نظر او بود، ایجاد پایگاهی متمرکز و مدون برای انتشار اطلاعاتِ درون‌سازمانی CERN بود اما وقتی در بخشی از ارائه خود عنوان کرد که باید به‌سمتِ یکپارچه‌سازی اطلاعات در سیستمی مدیریت‌شده حرکت کرد و این‌کار را باید آن‌قدر جذاب و سریع و مفید انجام داد که کاربران را برای استفاده از آن ترغیب کند؛... به‌نوعی، از ابداعی متحول‌کننده پرده برداشت که حالا در دنیا به‌نامِ «اینترنت» شناخته می‌شود و جاذبه‌اش، جهانی را شیفته و وابسته ساخته است. حال، سه‌دهه از این فکرِ خلاقانه می‌گذرد اما شاید باورتان نشود که این شبکه به‌رغمِ پسوند «جهانی»بودنش، واقعاً جهانی نیست و هنوز بسیارند کسانی‌که دسترسی به این امکان ندارند. تحقیقات جامع «اتحادیه بین‌المللی مخابرات» (ITU) که هفتم دسامبر 2018 به‌چاپ رسید و داده‌های آن، مبنای گزارش 11 مارچ 2019 مرکز داده‌سنجی Statista را شکل داد؛ آورده است که شاخص نفوذ اینترنت در جهان در سال گذشته (2018) تنها 51نفر به‌ازایِ هر 100نفر بود که رقمی اندک است و از باور عمومی درباره همه‌‌گیری این مخلوق وسوسه‌کننده؛ آن‌هم در دنیای امروز، فاصله‌ای شگفت‌آور دارد! این رقم حتی برای کشورهای توسعه‌یافته نیز تا ایده‌آل‌ها فاصله معناداری دارد و تنها 81نفر بوده. کمترین ضریب نفوذ هم متعلق به محدوده آفریقاست که به 25نفر هم نرسیده. در اینفوگراف امروز، نفوذ پدیده اینترنت را در محدوده‌های متنوع جغرافیایی به‌ازای هر 100نفر در سال 2018 مرور می‌کنیم. برپایه گزارش این مجموعه؛ ضریب نفوذ اینترنت در ایران در سال 2000 رقم 0.93 بود که در سال 2017 به 60.42 رسید.
کل جهان 51.2
آمریکا 69.6
آفریقا 24.4
اروپا 79.6
جوامع عربی 54.7
کشورهای مستقل هم‌سود 71.3
آسیا و اقیانوسیه 47.0