بازی موش و گربه اروپا و برجام

نقش اروپا در برجام چگونه است؟ و چگونه باید باشد؟ آیا اروپا در قضیه برجام حکم فردی را دارد که هم شریک دزد است و هم رفیق قافله؟ اروپا هر‌چه باشد، هر کاری کند، برای ما یک شخصیت دوچهره است که زمانی به نعل می‌زند و وقتی دیگر به میخ. برای کشورهایی که هنوز خود را وابسته و دنباله‌رو آمریکا می‌دانند، ایجاب می‌کند که روش میانه را بازی کنند؛ اما در دنیای کنونی، فصل میانه بودن و اعلام بی‌طرفی و موضع انفعالی گرفتن، چون گذشته خریدار ندارد. موضوعی یا مورد قبول است یا نیست؛ شق سوم ندارد؛ به‌ویژه در امر تجارت و سیاست. لذا موضع اروپا در برابر برجام یک موضع دوگانه است؛ نه حاضر می‌شوند عملاً در برجام و مقررات آن باقی بمانند و در برابر آمریکا طرف حق و حقیقت را که ایران است، بگیرند و براساس وعده‌های داده‌شده در روزهای اول تصویب برجام که از همه کشورها، به‌جهت بازار مهم ایران، درقالبِ هیئت‌های 50 و 100‌نفره و با شتاب و برای عقب‌نماندن از قافله مبادلات بازرگانی، وارد ایران شدند و مقدمات قراردادهای مهمی را فراهم کردند؛ از جمله فروش هواپیماهای ایر فرانس، سر از پا نمی‌شناختند. اما متأسفانه با روی کار آمدن ترامپ و اتخاذ روش‌های ددمنشانه از‌سوی رئیس‌جمهوری آمریکا، طرف‌های اروپایی شامل آلمان، فرانسه و انگلیس، کم‌کم پا پس کشیدند و به‌جای عمل، شروع به رجزخوانی و دادن وعده‌های توخالی کردند. روسیه و چین؛ دو پای دیگر قضیه، با بیانات آتشین حمایت خود را از برجام و از موضع به‌حق ایران بارها و بارها اعلام داشتند و حتی مبادلات بازرگانی خود را، اگرچه نه در حد ایده‌ال، اما در اندازه قابلِ‌قبول ادامه دادند. اینک کشور ما مانده است و پایبندی به برجام که در‌حقیقت موضع اصولی و منطقی دولت ماست؛ چراکه به‌نظر می‌رسد، سران آمریکا متوسل به راه‌های زیادی شده‌اند تا ما از برجام خارج شویم. خوشبختانه آمریکاییان در حسرت خروج ایران از این توافق بین‌المللی مانده‌اند که به‌نحوی یک برگ برنده در دست ایران است که مقید بودن موضع کشور ما به معاهدات جهانی‌ست و وفاداری کشور ما را به تعهدات در سطح جهان و به‌ویژه به مصوبات سازمان ملل متحد و شورای امنیت می‌رساند و برعکس خروج آمریکا از این پیمان، عدم پایبندی و بی‌توجهی آمریکاییان را به مقررات جهانی می‌رساند؛ به‌نحوی‌که اکثریت کشورهای جهان پذیرفته‌اند که آمریکا، مطابق معمول، به قول و قرار و به‌ویژه تعهدات جهانی نه تنها بی‌توجه است؛ بلکه دهن‌کجی از خصوصیات این کشور است. به‌خصوص اینکه در رأس آمریکا، فردی قرار دارد که در انتخابات ریاست‌جمهوری اخلاقیات را زیر پا گذاشته و از روش کاسب‌مابانه و تاجرمسلکی خود، که در حقیقت با سیاستمداری و کشورداری منافات دارد، استفاده کرده و از زور به‌جای منطق استفاده می‌کند. چنین است که کشورهای اروپایی از بیم بی‌مهری ترامپ، به ناچار در برابر کشور ما روش کج‌دار و مریز را برگزیده‌اند. بدیهی‌ست، حرکت دولت روحانی، در برابر اروپاییان بسیار نیکو بوده؛ به‌نحوی‌که اروپاییان کاملاً خلع سلاح و خلع بهانه شده‌اند. اینک باید صبر کنیم و به آینده خوش‌بین باشیم و بپذیریم که انشاءالله حق پیروز است.