ثبت بیش از هشت‌هزار نمونه در مرکز پذیره‌نویسی سلول‌های بنیادی خون‌ساز محک
مرکز پذیره‌نویسی سلول‌های بنیادی خون‌ساز محک، در سومین سال فعالیت خود هشت‌هزار نمونه HLA Typing را با هدف رفع دغدغه‌های بیماران نیازمند به پیوند سراسر کشور، ثبت کرد. مؤسسه خیریه محک براساس بیانیه مأموریت خود و درراستای حمایت همه‌جانبه از کودکان مبتلا به سرطان، بخش پیوند سلول‌های بنیادی بیمارستان فوق‌تخصصی خود را در سال 1390 تأسیس کرد تا تمام شیوه‌های درمان سرطان زیر یک سقف ممکن شود. از ابتدا این‌بخش همواره با چالش تأمین سلول بنیادی خون‌ساز سازگار با کودک نیازمند به پیوند، روبه‌رو بود. زیرا یک بیمار، تنها حدود 25درصد شانس دارد تا از والدین، خواهر، برادر یا خویشاوندانش سلول بنیادى دریافت کند. به‌همین‌دلیل، در سال 95 و در حاشیه چهارمین همایش بین‌المللی مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها، مرکز پذیره‌نویسی سلول‌های بنیادی خون‌ساز خود را به‌عنوان اولین پروژه مشترک مسئولیت اجتماعی با بخش خصوصی افتتاح کرد. دکتر منصوره حقیقی؛ سرپرست این مرکز، ضمن تبریک روز جهانی اهداءکنندگان سلول‌های بنیادی خون‌ساز و اعلام اینکه این مرکز طی سه‌سال فعالیت خود با مشارکت نیکوکاران موفق شد که بیش از هشت‌هزار نمونه HLA اهداءکنندگان را به‌ثبت برساند، درخصوص روش جدید حمایت از کودکان مبتلا به سرطان و بیماران نیازمند به پیوند سلول‌های بنیادی خون‌ساز می‌گوید: «جذب اهداءکنندگان و افزایش تعداد HLA ثبت‌شده، از مهم‌ترین چالش‌های ماست و ارزش وجودی این مرکز به تعداد و تنوع اطلاعات ثبت‌شده در آن است. البته وجود شبکه‌ای ملی متشکل از مراکز پذیره‌نویسی سلول‌های بنیادی خون‌ساز در کشور تاحدودی این دغدغه را مرتفع کرده. یکپارچگی میان این مراکز سبب شده تا بتوانیم نمونه سازگار با افراد نیازمند به پیوند با درصد بالاتری پیدا کنیم». تلاش درجهتِ کاهش دغدغه‌های بیماران نیازمند به پیوند در زمینه یافتن نمونه سازگار، سبب شد تا محک با درنظرگرفتن سازگاری ژنتیکی بیشتر در قومیت‌های مختلف علاوه‌بر تهران؛ در سایر شهرستان‌ها نیز اقدام به دریافت نمونه بزاق از داوطلبان اهدای سلول‌های بنیادی خون‌ساز کند. سرپرست مرکز پذیره‌نویسی محک اشاره می‌کند: «مرکز پذیره‌نویسی محک تاکنون در اصفهان، تبریز، شیراز و کرج اقدام به‌ثبت نمونه بزاق کرده. گفتنی‌ست؛ استقبال جامعه مدنی ایران در این استان‌ها به‌قدری خوب بوده که دفتر جلب مشارکت‌های مردمی در استان‌های فارس و البرز روزانه اقدام به‌ثبت نمونه بزاق داوطلبان اهداءکننده سلول‌های بنیادی خون‌ساز می‌کنند». اگر بخواهید بدانید برای اهدای سلول‌های بنیادی خود باید چه ویژگی‌هایی داشته باشید؟ دکتر حقیقی به شما پاسخ می‌دهد: «محک، اولین مرکز در ایران است که تعیین HLA را ازطریق نمونه بزاق به‌ثبت می‌رساند و افراد بین ١٨ تا 50سالی که عدم سابقه ابتلا به بیماری‌هایی همچون سرطان و بیماری‌های قابل‌انتقال ازطریق خون نظیر ایدز و هپاتیت داشته باشد، می‌توانند در این مرکز ثبت‌نام کنند. این افراد باید دارای عدم سابقه پیوند سلول‌های بنیادی خون‌ساز یا پیوند اعضاء بوده، در مراکز پذیره‌نویسی دیگری عضو نشده باشند، سابقه بیماری بدخیم، بیماری‌های قلبی،عروقی و ریوی و دیابت وابسته به انسولین نداشته باشد، سابقه مصرف داروهای خاص به‌دلیل بیماری قلبی یا فشارخون نداشته باشد و سابقه پیوند مغز استخوان، قرنیه، کلیه و ... نیز نداشته باشد». مرکز پذیره‌نویسی سلول‌های بنیادی خون‌ساز محک، از ابتدای تأسیس تا پایان مردادماه 98 توانست بیش از هشت‌هزار نمونه HLA را ثبت کند تا فرصت زندگی برای بیماران نیازمند به پیوند بیشتری فراهم شود. دکتر حقیقی می‌گوید: «ازاین‌تعداد، بیش از 60نفر به‌دلیل سازگاری نمونه HLA با نیازمندان به پیوند برای اهدای سلول‌های بنیادی، به شبکه ملی اهداءکنندگان سلول‌های بنیادی خون‌ساز معرفی شدند که تنها 10نفر آنها به‌دلیل ابتلا به بیماری، مهاجرت از کشور یا دلایل دیگر، در مراحل اولیه از اهدای سلول‌های بنیادی خون‌ساز خود انصراف دادند». پس از مشخص‌شدن سازگاری HLA میان فرد داوطلب اهداء و بیمار نیازمند به پیوند، با داوطلب تماس گرفته می‌شود و این موضوع، به اطلاع وی می‌رسد. در فرایند اهداء، از سلول بنیادی خون محیطی فرد داوطلب استفاده می‌شود. در ابتدای این فرایند، مدت سه تا پنج‌روز تزریق زیرجلدی (مشابه واکسن) برای تحریک سلول‌های بنیادی مغز استخوان در فرد داوطلب صورت می‌گیرد که ازاین‌طریق، تعدادی از سلول‌های بنیادی وارد خون محیطی می‌شوند. دکتر حقیقی می‌افزاید: «این روش، در تمام کشورهای جهان برای اهدای سلول‌های بنیادی خون‌ساز انجام می‌شود و مورد‌تائید سازمان جهانی بهداشت و وزارت بهداشت ایران بوده و تاکنون هیچ عارضه‌ای برای این روش شناسایی نشده. همچنین باید بگویم که اطلاعات ژنتیکی اهداءکنندگان در تمام مراکز پذیره‌نویسی سلول‌های بنیادی خون‌ساز مطابق قوانین ملی و بین‌المللی حفظ و نگهداری خواهد شد». پیوند سلول‌های بنیادی خون‌ساز، مثل کاشتن یک بذر در زمین بایر است؛ بذری که با مهر شما می‌تواند جوانه بزند و زندگی یک بیمار را به سرسبزی سلامتی، آذین کند. محک روز جهانی اهداءکنندگان سلول‌های بنیادی خون‌ساز را تبریک می‌گوید و امیدوار است که با همراهی مستمر اهداءکنندگان سلول‌های بنیادی خون‌ساز بتواند بیماران نیازمند به پیوند را تا قله سلامتی همراهی کند.