تخریب خاک در ایران؛ بیش از ٢٠برابر متوسط جهانی
عیسی کلانتری در مراسم تودیع و معارفه مدیرکل منابع طبیعی فارس با‌اشاره‌به‌اینکه این، اولین تودیع و معارفه‌ای‌ست که در آن حضور پیدا کرده است، بیان کرد: «در کنوانسیون پاریس متعهد شده‌ایم که تا چند‌سال‌آینده چهاردرصد تولید کربن را کم کنیم اما رهبری دستور داده‌اند که این میزان، تا ۴٠درصد کاهش یابد. اگر دستورات مقام معظم رهبری در حوزه محیط زیست محقق شده بود، در کشور نصف میزان فعلی تولید کربن داشتیم». به‌گزارشِ دانشجو؛ وی در خصوص لزوم برنامه‌ریزی در فعالیت‌ها نیز گفت: «اگر برنامه‌ریزی نباشد و برنامه وجود نداشته باشد، تمام کارها بدون نتیجه خواهد ماند». کلانتری تصریح کرد: «پس از روسیه، ایران دومین کشور جهان است که بالاترین میزان هدر‌رفت انرژی را دارد و برای تولید یک‌دلار ارزش‌افزوده در ایران، هشت‌برابر آلمان هزینه صورت می‌گیرد». معاون رئیس‌جمهوری افزود: «در بسیاری از آمار‌ها ایران به‌عنوان مخرب‌ترین کشور در جهان شناخته می‌شود و بیش از ٢٠برابر متوسط جهانی نسبت به تخریب خاک اقدام کرده‌ایم و سالانه بیش از ۵٠هکتار از درختان بلوط کشور خشک می‌شود». وی گفت: «بیش از ١٠هزار‌میلیارد‌تومان تاکنون در دریاچه ارومیه هزینه شده است و همین میزان نیز در چند‌سال‌آینده هزینه شود تا دریاچه ارومیه به شرایط مناسب زیست‌محیطی برسد». کلانتری تأکید کرد: «در حوزه دریاچه ارومیه تنها ٧٠درصد از آب‌های تجدید‌پذیر استفاده می‌شود و این میزان، در فارس به ١٠٣درصد رسیده است». وی معتقد است که افراط و تفریط، بزرگ‌ترین مخرب محیط زیستی‌ست و اظهار کرد: «افراط و تفریط در محیط زیست باعث شده تا آسیب‌های جدی در حوزه محیط زیستی ایجاد شود. برخی حاضر نیستند که هیچ دخل‌‌و‌تصرفی ایجاد شود و در نقطه مقابل، عده‌ای به‌دنبال استفاده حداکثری از منابع طبیعی‌اند». کلانتری اضافه کرد: «توسعه اقتصادی، یکی از ارکان اصلی توسعه پایدار است و نباید توسعه اقتصادی از‌بین‌برنده توسعه محیط زیستی باشد و نباید فراموش کنیم که فقر، اولین دشمن محیط زیست است». فرسایش خاک، یک پروسه منفی طبیعی وغیر طبیعی‌ست که در مناطق خشک و نیمه‌خشک و مناطق سیلاب‌زده رخ می‌دهد. دراین‌صورت، خاک تخریب‌شده، زمین حاصلخیزی خود را از دست می‌دهد. در‌این‌حال، گیاه نروییده و محل به صحرا مبدل می‌شود. چنین حادثه‌ای، در کشورهای آسیای میانه وجود دارد؛ زیرا در تابستان رطوبت هوا خیلی‌کم می‌شود؛ آبی که در زیر ریشه نباتات وجود دارد، در اثر گرمی هوا تبخیر شده و نباتات خشک شده و می‌میرند. یک‌سوم خاک کره زمین در‌حال‌حاضر تخریب شده و هنوز‌هم خطر پنهانی برای افزایش این تخریب وجود دارد. آلودگی خاک می‌تواند غیرقابل‌مشاهده بوده و بعید به‌نظر برسد اما هر‌کسی در هر نقطه‌ای از زمین می‌تواند تحت‌تأثیر آن قرار بگیرد. با افزایش جمعیتی که انتظار می‌رود تا سال ۲۰۵۰ میلادی به نه‌میلیارد‌نفر برسد، آلودگی خاک، مشکل جهانی‌ست که خاک را تخریب، آب و غذا را مسموم و هوا را آلوده می‌کند. خاک، پتانسیلی بالا برای تصفیه و تعدیل آلاینده‌ها و حتی تعدیل تخریب خود و نیز کاهش اثرات منفی آلاینده‌ها دارد؛ با‌این‌حال، این پتانسیل محدود است. بیشتر آلاینده‌ها از فعالیت‌های انسانی از‌قبیل شیوه های‌کشاورزی ناپایدار، فعالیت‌های صنعتی و معدن‌کاری، زباله‌های شهری تفکیک‌نشده و دیگر اعمال ضد‌زیست‌محیطی نشئت می‌گیرند. با پیشرفت تکنولوژی، دانشمندان قادر شدند تا آلودگی‌های ناشناخته قبلی را شناسایی کنند اما در‌عین‌حال این پیشرفت‌های تکنولوژیکی منجر به ورود آلودگی‌های جدید به محیط زیست شده است. بنا بر گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی سازمان ملل متحد؛ از اهداف برنامه توسعه پایدار سازمان ملل متحد، توجه مستقیم به منابع خاک و به‌خصوص آلودگی خاک و تخریب آن در‌رابطه‌با امنیت غذایی‌ست. باید توجه داشت که خاک، چیزی بیشتر از تنها خاکروبه است. وضعیت خاک، همه‌چیز از سلامت انسان گرفته تا تغییرات اقلیمی را تحت‌تأثیر خود قرار می‌دهد. زمین و خاک، پایه و اساس توسعه پایدار کشاورزی، عملکردهای ضروری اکوسیستم‌ها و امنیت غذایی و کلید حفظ حیات روی زمین هستند و بسیاری از اهداف توسعه پایدار سازمان ملل متحد بر این تأکید دارند که سلامت خاک، کلید سلامت محیط زیست و انسان است. طبق اعلام سازمان خواروبار کشاورزی ملل متحد (FAO)؛ در‌صورتی‌که تخریب خاک با روند کنونی تداوم یابد، خاک سطحی جهانی تا ۶۰سال‌آینده به‌طور‌کامل فرسایش می‌یابد.