وابستگی نظامی به آمریکا؛ چالش امنیتی آینده اروپا

جنگ اوکراین اختلافات بین جوامع اروپایی درزمینه اتفاق‌نظر سیاسی و وابستگی نظامی به آمریکا را هرچه‌بیشتر هویدا ساخته و به‌باور کارشناسان این‌معضل در آینده به چالشی امنیتی برای قاره سبز بدل خواهد شد چراکه اختلاف و بی‌اعتمادی به یکدیگر مانع ایجاد قدرت نظامی مستقل و خودمختار در اروپا به‌شمار می‌رود. به‌گزارش ایرنا؛ نشریه آمریکایی نیویورک‌تایمز در تحلیلی نوشت: زمانی‌که موضوع ایجاد دفاع مستقل نظامی مطرح می‌شود، به‌علت اختلافات داخلی، اروپا دراین‌زمینه دچار اختلاف‌نظر است؛ درحالی‌که انتظار می‌رفت حمله روسیه به اوکراین استقلال دفاع نظامی در اروپا را موجب شود اما برعکس باعث اتکا هرچه‌بیشتر کشورهای اروپایی به توان نظامی، سیاسی به‌رهبری آمریکا شد. دراین‌گزارش آمده: به‌باور تحلیلگران، حمله نظامی روسیه به اوکراین بزرگ‌ترین چالش امنیتی اروپا پس از پایان جنگ سرد به‌شمار می‌رود، اما اروپایی‌ها فرصت ایجاد توان نظامی، سیاسی مستقل و خودمختار را از دست دادند و درعوض وابستگی آن‌ها را به توان نظامی آمریکا را بیشتر کرد. اکنون کشورهای اروپایی شاهدند که واشنگتن رهبری جنگ اوکراین را با سازمان‌دهی نظامی، ارسال و کمک‌های تسلیحاتی و اطلاعاتی را به‌دست گرفته و در هر مرحله از جنگ، آمریکاست که تصمیم می‌گیرد چه سلاحی باید دراختیار کی‌یف قرار گیرد. «لیانا فیکس» (Liana Fix) تحلیلگر آلمانی عضو اندیشکده آمریکایی «شورای روابط خارجی» (CFR) مستقر در واشنگتن دراین‌باره به نیویورک‌تایمز می‌گوید: اینکه اروپایی‌ها دراین‌جنگ ابتکارعمل و رهبری از خود ندارند برای واشنگتن خوب و یک موفقیت به‌شمار می‌رود، اکنون این درک وجود دارد که هدایت ملموسی ازسوی اتحادیه اروپا دراین‌جنگ دیده نمی‌شود و این آمریکاست که بر بالای سر بروکسل قرار گرفته است. به‌نوشته این نشریه؛ ابتکارعمل امانوئل مکرون رئیس‌جمهوری فرانسه نیز برای تحقق «استقلال راهبردی» با هدف ایجاد قدرت نظامی برای اتحادیه اروپا که بتواند مستقل از قدرت نظامی آمریکا عمل کند بی‌پشتوانه به‌حال‌خود رها شده است و بسیاری از دیپلمات‌ها و تحلیلگران می‌گویند علت ناکام ماندن این‌طرح و چگونگی مواجهه با جنگ اوکراین به اختلاف شدید میان کشورهای اروپایی درمورداینکه چگونه باید به این جنگ پایان داد بازمی‌گردد و حتی اختلاف‌نظر آنان به نوع برخورد و روابط با روسیه چه در حال و چه در آینده را دربرمی‌گیرد. در بخش دیگری از این گزارش بااشاره‌به‌اینکه کشورهای اروپایی بدون داشتن یک اجماع منسجم سیاسی قادر به تشکیل یک قدرت مستقل نظامی اروپایی نخواهند بود، آمده است: اروپای مرکزی و شرقی، همراه با کشورهای بالتیک و انگلیس، همواره به وعده‌های دفاع مستقل و خودمختار اروپا ابراز بی‌اعتمادی کرده و تلاش داشته‌اند که آمریکا را درگیر امنیت اروپا و در اتحاد با ناتو نگهدارند. براساس‌این‌گزارش؛ ازنظر اروپا، چتر اتمی آمریکا برای بازدارندگی روسیه درمورد قاره سبز به‌ویژه از زمان الحاق کریمه به روسیه در سال ۲۰۱۴ ضروری تلقی می‌شود، هرچند درزمینه تهدید روسیه اختلاف‌نظر بین کشورهای اروپایی با آلمان، فرانسه، ایتالیا و اسپانیا وجود دارد. «چالز کوپچان»؛ استاد مطالعات بین‌الملل از دانشگاه «جرج تاون» دراین‌باره می‌گوید: جنگ اوکراین حضور نظامی آمریکا در اروپا را برای مدت طولانی افزایش می‌دهد. «آندرس فوگ راسموسن» دبیرکل سابق ناتو در انتقاد از اختلاف‌نظر میان کشورهای اروپایی درمورد جنگ اوکراین و دیدگاه رئیس‌جمهوری فرانسه می‌گوید: امانوئل مکرون طرح و ایده خود مبنی‌بر خودمختاری و استقلال (نظامی-امنیتی) اروپا با مطرح‌کردن اینکه نظم امنیتی اروپا باید شامل حال روسیه شده و دراین‌میان ولادیمیر پوتین نباید مورد تحقیر قرار گیرد را زیرسؤال برد. راسموسن دراین‌باره می‌افزاید: تازمانی‌که قدرت‌های مهم اروپا وجه مشترکی درزمینه نزدیکی و برخورد با روسیه نداشته باشند، مابقی اروپا، نگاه‌های خود را به آن‌سوی اقیانوس اطلس و به تضمین‌های امنیتی و نظامی آمریکا دوخته‌اند. به‌نوشته این نشریه؛ آلمان دراین‌میانه با خرید چندین فروند جنگنده اف-۳۵ از آمریکا به‌جای خرید از اروپا و انتظار برای خرید جنگنده نسل جدید از پروژه مشترک اروپایی، فرانسه را آزرد، درهمین‌حال آلمان ابتکارعمل پاریس را درمورد «سپر آسمانی اروپا» را با به‌کارگیری فن‌آوری موجود آمریکا و اسرائیل (رژیم صهیونیستی) که سیستمی غیر اروپایی‌ست، شوکه کرد. لیانا فیکس بااشاره‌به اختلافات، معتقد است در درازمدت، تصمیم‌گیری‌های این‌چنینی، وابستگی‌های نظامی و امنیتی به آمریکا را در میان کشورهای اروپایی افزایش خواهد داد. براساس‌این‌گزارش؛ روابط بین مکرون و شولتس رهبران فرانسه و آلمان که به سردی گرائیده، باعث شده این‌کشورها چه جداگانه و چه با یکدیگر در رهبری جنگ اوکراین ناکام بمانند. تحلیلگر آلمانی اندیشکده شورای روابط خارجی واشنگتن می‌گوید: تا چندی‌دیگر «استقلال راهبردی» در اروپا مسئله‌ای ازبین‌رفته خواهد بود و این‌ برای فرانسه (و اروپا) به‌هیچ‌وجه خوشایند نیست.