مروری بر بازار جهانی خودروهای الکتریکی در سال ۲۰۲۴
سهم بازار جهانی «خودروهای الکتریکی» طیِ دهه گذشته جهش فوقالعادهای به جلو داشته و کارشناسان انتظار دارند که اینروند در سالهای آینده شتاب بیشتری بگیرد. وسایلنقلیه الکتریکی در تعدادی از کشورها، در مسیر تبدیلشدن به یک محصول انبوه قرار دارند. اگرچه برخی نگرانیها درمورد سرعت رشد صنعت وجود دارد، دادههای فروش جهانی ثابت میکند که ما فقط سطح را خراشیدهایم. برای درک وضعیت فعلیِ بخش خودروهای الکتریکی، باید به آنچه در چندسالگذشته رخ داده، توجه کنیم. سال ۲۰۲۰ رشد قابلتوجهی در ثبتنام کلی خودروهای جدید نشان نداد. بازار جهانی انواع خودروها تحتتأثیر همهگیری کووید-۱۹ و رکود اقتصادی پسازآن قرار گرفت. درآنبین، چشمانداز فروش جهانی خودروهای برقی در ابتدای سال غیرقابلپیشبینی بود. بااینحال، همانطورکه زمان نشان داد؛ سال ۲۰۲۰ بهطور شگفتانگیزی سال مثبت بود و فروش جهانی خودروهای برقی ۴۳درصد نسبت به ۲۰۱۹ رشد کرد و سهم بازار جهانی خودروهای الکتریکی به رکورد ۴٫۶درصد افزایش یافت. سال ۲۰۲۱ یک جهش بزرگ برای فروش خودروهای الکتریکی بود زیرا از ۲۰۲۰ دوبرابر شد و به ۶٫۷۵میلیون رسید. تعداد خودروهای برقی فروختهشده در یکهفته در ۲۰۲۱ بیشتر از تعداد فروختهشده در کل ۲۰۱۲ بود. سال ۲۰۲۲ با شکستن رکوردهای قوی همراه شد. فروش خودروهای برقی از مرز ۱۰ میلیون فراتر رفت و ۱۴ درصد از کل خودروهای جدید فروختهشده برقی بودند که نسبت به نهدرصد در ۲۰۲۱ و کمتر از پنجدرصد ۲۰۲۰ جهش کاملی داشت. اینامر، منجر به تردد بیش از ۲۶میلیون خودروی الکتریکی در جادههای جهانی در سال ۲۰۲۲ شد که نشاندهنده افزایش ۶۰درصدی از سال ۲۰۲۱ است.
خودروهای برقی قرار است نقشی محوری در هدف بلندپروازانه اهداف آلایندگی صفر تعیینشده برای سال ۲۰۵۰ ایفا کنند و صنعت خودرو درحالآمادهشدن برای آن است. بازار بهسرعت درحالرشد است. بهگزارش محبوبه محمدآبادی (ایسنا)؛ فروش جهانی این خودروها در ۲۰۲۳ که با چالش کربنزدایی همراه است، اکنون بهجد موردتوجه جوامع پیشرو قرار گرفته و با حمایت از سیاستها و مشوقهای مختلف، افزایش یافت. طبق گزارش آژانس بینالمللی انرژی؛ فروش جهانی خودروهای الکتریکی به تقریباً ۱۴میلیوننفر رسید که نشاندهنده افزایش ۳۵درصدی نسبت به سال ۲۰۲۲ است. این رشد بهاینمعناستکه ناوگان خودروهای الکتریکی جهانی به ۴۰میلیوننفر در ۲۰۲۳ افزایش یافت و بهنظر میرسد اینروند در ۲۰۲۴ مثبت باقی بماند. تنها در سهماههاول سال، فروش ۲۵درصد نسبت به مدت مشابه سال ۲۰۲۳ رشد کرد. پیشبینی میشود تا پایان ۲۰۲۴ شاهد ۱۷میلیون فروش باشیم. خودروهای برقی میتوانند تاآنزمان ۲۰درصد از کل فروش خودرو را تشکیل دهند. آژانس بینالمللی انرژی پتانسیل رشد زیادی را بهویژه خارج از بازارهای اصلی چین، اروپا و ایالاتمتحده آمریکا میبیند. این نشانه خوبیست که حرکت الکترونیکی درحالیافتن راه خود به سایر نقاط جهان است. باتوجهبه دردسترسبودن مدلهای الکتریکی، ۵۹۰ مدل خودروی الکتریکی در سال ۲۰۲۳ برای مصرفکنندگان دردسترس بود که نسبت به سال قبلش ۱۵درصد افزایش داشته است. پیشبینی میشود که ۱۰۰۰ مدل در ۲۰۲۸ دردسترس باشد. پس از تجربه رکود در فروش خودروهای برقی در ۲۰۲۲، اروپا ۲۵درصد از فروش جهانی خودروهای برقی را در ۲۰۲۳ بهخود اختصاص داد و پیشبینی میشود که اینمیزان در ۲۰۲۴ حفظ شود و دومین بازار بزرگ خودروهای الکتریکی پس از چین باقی بماند. فروش خودروهای برقی در ۲۰۲۳ نسبت به ۲۰۲۲ بیش از ۲۰درصد بیشتر بود و به تقریباً ۳٫۲میلیون رسید. در اتحادیه اروپا، اینتعداد حدود ۲٫۴میلیوننفر بود. فروش خودروهای برقی قاره پیوسته در بیشتر کشورها افزایش مییابد؛ بهجز آلمان که سهم فروش از ۳۰درصد به ۲۵درصد کاهش یافته است که عمدتاً بهدلیل حذف یارانههای متعدد خرید است. اعدادوارقام درحالافزایش، نشانه اجرای قوانین سختگیرانهتر درمورد استانداردهای انتشار دیاکسید کربن است، مانند کاهش ۱۰۰درصدی انتشار دیاکسید کربن برای خودروها و وانتهای جدید از ۲۰۳۵؛ اما همچنین اقدامات محرک مختلف توسط بسیاری از دولتهای اروپایی و مزایای مالیاتی و یارانههای اعمالشده در بازارهای بزرگ قرار گیرد. طبق چشمانداز جهانی خودروهای الکتریکی، نروژ با ۹۵درصد کل خودروهای فروختهشده الکتریکی، سوئد با ۶۰درصد و هلند با ۳۰درصد هنوز بزرگترین بازار اروپاییست. فرانسه و بریتانیا با ۲۵درصد کل خودروهای فروختهشده الکتریکی هستند. بیشترین شارژ هنوز در خانه یا محل کار انجام میشود و تعداد شارژرهای خصوصی ۱۰برابر بیشتر از شارژرهای عمومیست. در بریتانیا، یکی از بالاترین سهمهای دسترسی به شارژ خانه با ۹۷درصد ارائه میشود اما هرچه وسایلنقلیه الکتریکی بیشتر در جادهها تردد داشته باشند، نقاط شارژ عمومی بیشتری برای پشتیبانی جذب گسترده خودروهای الکتریکی موردنیاز است بهویژه در مناطق متراکمتر که دسترسی به شارژ خانگی محدودتر است. در ۲۰۲۳، سهام شارژ عمومی حدود ۴۰درصد افزایش یافت. شارژرهای سریع، بهطورخاص، ۳۵درصد از سهام شارژ عمومی را تا پایان سال بهخود اختصاص دادند و از رشد شارژرهای کند پیشی گرفتند. چین در ۲۰۲۳ برای شارژ آهسته AC و برای شارژ سریع DC، بر بازار تسلط داشت. بیش از ۸۵درصدِ شارژرهای سریع جهان و ۶۰درصد شارژرهای آهسته درطولسال در چین نصب شدند. بهنظر میرسد که اکثر کشورهای اروپایی قبلاً به اهداف زیرساخت شارژ عمومی خود برای ۲۰۲۴ دست یافتهاند. هلند با مجموع ۱۶۰هزار ایستگاه شارژ پیشتاز است و پسازآن آلمان با ۱۳۳هزار، فرانسه با ۱۲۸هزار بلژیک با ۵۹هزار ایستگاه شارژ هستند. هلند، فرانسه و آلمان رویهم ۶۱درصدِ کل نقاط شارژ عمومی در منطقه را تشکیل میدهند. باتوجهبهاینکه چندین یارانه خرید خودروهای برقی در چندسالگذشته در بسیاری از کشورها جذابیت خود را نشان داد، اکنون دولتها تمرکز خود را بر گسترش پشتیبانی از نقاط شارژ خودروهای الکتریکی تغییر میدهند؛ که بهشکل یارانهها و مشوقها و توسعه قوانین و مقررات مربوط به پرداختها، قابلیت اطمینان و قابلیت همکاری زیرساخت شارژ عمومی جهت بهبود تجربیات راننده خودروهای الکتریکی ارائه میشود. نیاز به توسعه زیرساختهای شارژ عمومی کافی در بازارهای درحالتوسعه نیز وجود دارد؛ مثلاً در هند، بودجه ارائهشده امکان نصب ۷۰۰۰ شارژر سریع را در سال ۲۰۲۳ دراینکشور فراهم کرد. وسایلنقلیه سنگین معمولاً میتوانند در همان نقاط شارژ خودروهای سبک شارژ شوند اما هرچه اندازه باتری بزرگتر باشد، زمان شارژ طولانیتر است؛ پس شارژ وسایلنقلیه سنگین میتواند منجر به اختلالات و تأخیر در تأسیسات شارژ معمولی شود. فضاهای شارژ اختصاصی برای وسایلنقلیه سنگین بیش از نیاز است اما توسعه آنها هنوز در مراحل اولیه است. برای آمادهشدن برای موج شارژ وسایلنقلیه الکتریکی سنگین، نیاز شدیدی به شبکهای از شارژرهای فوقسریع و یک استاندارد شارژ جدید وجود دارد که زمان شارژ را بیشتر کاهش دهد. خوشبختانه هردو دردستساختاند. درحالیکه خودروهای سواری معمولاً اعتبار انقلاب خودروهای الکتریکی را بهخود اختصاص میدهند، خوب است که سایر اشکال حملونقل را نیز درنظر بگیریم که بهتدریج سبزتر میشوند. از حملونقل عمومی تا اسکوترهای الکترونیکی درحالتبدیل به الکتریکی هستند. در ۲۰۲۳، کامیونهای برقی ازنظر فروش برای اولینبار از اتوبوسهای برقی پیشی گرفتند که با ۵۴هزاردستگاه، رشدی ۳۵درصدی نسبت به ۲۰۲۲ داشت. اروپا به بیش از ۱٫۵درصد از سهم فروش رسید، سهم فروش را تقریباً سهبرابر افزایش داد و به بیش از ۱۰هزار کامیون برقی رسید و انتظار میرود اینتعداد بهلطف سیاستهای بلندپروازانه مختلف، بیشتر رشد کند. برقیسازی بخش سنگین بخش مهمی از سفر به آیندهای با آلایندگی صفر است زیرا اگرچه کامیونهای سنگین تنها ۱۰درصد از کل وسایلنقلیه با موتورهای احتراق داخلی را تشکیل میدهند اما ۷۰درصد از انتشار را برعهده دارند. محبوبیت اتوبوسهای برقی از سال ۲۰۲۰ درحالافزایش است. در ۲۰۲۳، تقریباً ۵۰هزار اتوبوس برقی در سطح جهان فروخته شد که موجودی جهانی را به بیش از ۶۳۵هزار رساند. چین قبلاً بر بازار تسلط داشت. در سال ۲۰۲۰، بیش از ۹۰درصد فروش اتوبوس برقی را برعهده داشت اما در ۲۰۲۳، تقاضای چین کاهش یافت. اینکشور همچنان صادرکننده اصلی به کشورهای آمریکای لاتین، آمریکای شمالی و اروپاست. فرانسه، آلمان و اسپانیا تنها چند کشور اتحادیه اروپا هستند که شاهد افزایش فروش اتوبوس برقی هستند. بلژیک، نروژ و سوئیس بیش از ۵۰درصدِ سهم فروش را در ۲۰۲۳ بهدست آوردند. در ۲۰۲۳، خودروهای دو و سهچرخ برقی ۱۳درصدِ کل فروش را بهخود اختصاص داده و آنرا به الکتریکیترین بخش خودرو در جهان تبدیل کردند. با افزایش آمار فروش خودروهای الکتریکی، وسایلنقلیه دستدوم بهطور فزایندهای دردسترس و مقرونبهصرفهتر میشوند. در سال ۲۰۲۳، بازار خودروهای الکتریکی کارکرده شامل حدود ۸۰۰هزار خودرو در چین، ۴۰۰هزار خودرو در ایالاتمتحده و بیش از ۴۵۰هزار خودرو در فرانسه، آلمان، ایتالیا، اسپانیا، هلند و بریتانیا بود. قیمت خودروهای برقی دستدوم سریعاً درحالکاهش است و درمقایسهبا موتورهای احتراقی معمولی رقابتیتر میشود. مشابه موتورهای احتراق داخلی که خرید خودروی دستدوم اغلب روش ترجیحی خرید در جوامع نوظهور و صنعتیست، میتوان انتظار داشت که الگوی مشابهی برای خودروهای الکتریکی شکل بگیرد. در «اتحادیه اروپا» از هر ۱۰نفر، هشتنفر خودروهای دستدوم خود را میخرند.