گردش مالی ۲۰میلیارد‌دلاری قاچاق
طبق نظر برخی کارشناسان؛ ایکس ری کامیونی یکی از ابزارهای قدرتمند در مبارزه با قاچاق کالا و ارز است. با وجود برخی چالش‌ها و محدودیت‌ها، استفاده از این دستگاه‌ها می‌تواند به‌طور قابل‌توجهی در کاهش قاچاق کالا مؤثر باشد. برای افزایش اثربخشی آن‌ها، باید مستمر به بهبود و توسعه آن‌ها پرداخته و البته سایر اقدامات لازم برای مبارزه با قاچاق به‌موازاتش انجام شود. به‌گزارش محمدحسین سیف‌اللهی مقدم (مهر)؛ در‌این‌رابطه، مرصاد شهرودی نظارت ضعیف را علت اصلی وفور کالای قاچاق در کشور عنوان و گفت: باوجوداینکه بیش از دو‌دهه از آغاز فعالیت ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز می‌گذرد اما همچنان فروش اجناس قاچاق در بازار مشاهده می‌شود؛ امری‌که ضربه مهلکی به تولید و اشتغال کشور وارد می‌کند. پژوهشگر و کارشناس مبارزه با مفاسد اقتصادی ادامه داد: گردش مالی ۲۰میلیارد‌دلاری قاچاق (ورودی و خروجی) نتیجه بی‌توجهی به قانون است؛ قانونی که در سال ۱۳۹۲ به‌تصویب رسید اما عملاً بر روی کاغذ خلاصه شد. درواقع اگر تمامی مفاد قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز در کشور اجرایی شده بود، شاهد چنین حجم بالایی از گردش مالی اقتصاد زیر زمینی نبودیم. وی تصریح کرد: مطابق با ماده ۵ قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز مصوب ۱۳۹۲، دولت مکلف است به‌منظور پیشگیری از ارتکاب قاچاق و شناسایی نظام‌مند آن با پیشنهاد ستاد و پس از ابلاغ رئیس‌جمهوری سامانه‌های هوشمند جدید مورد‌نیاز جهت نظارت بر فرآیند واردات، صادرات، حمل، نگهداری و مبادله کالا و ارز را ایجاد و راه اندازی کند. وی افزود: همچنین مطابق با بند «ط» ماده ۳ قانون امور گمرکی مصوب سال ۱۳۹۰، گمرک مکلف به استفاده از فناوری‌های نوین و تجهیز اماکن گمرکی به ابزارهای پیشرفته جهت افزایش و بهبود انجام تشریفات گمرکی شده است. به‌گفته این کارشناس مبارزه با مفاسد اقتصادی؛ تجهیز حداقلی گمرکات کشور به فناوری‌ها نوین نتیجه بی‌توجهی به قوانین رسمی کشور است لذا قوه قضائیه و سازمان بازرسی باید به ترک‌فعل مدیران در سالیان اخیر پیرامون موضوع فوق رسیدگی کنند. شهرودی بیان داشت: در نوروز ۱۳۹۶ مقام معظم رهبری انتقاداتی را نسبت به بازرسی حداقلی کانتینرها مطرح داشتند. ایشان لازمه کاهش قاچاق را افزایش بازرسی عنوان کردند و حتی بر واردات یا تولید دستگاه‌های نظارتی این حوزه تاکید داشتند. حال باید بررسی کرد با‌توجه‌به بیانات مقام معظم رهبری، عملکرد کشور در‌این‌حوزه چگونه بوده است. وی ادامه داد: طبق گزارش گمرک، مجموع ورود و خروج روزانه کامیون‌ها در ۲۵ مرز زمینی گمرکی، بیش از ۱۱هزار‌‌دستگاه است. باوجوداینکه مطابق با اظهار‌نظر رئیس‌کل گمرک حدود ۲۳ دستگاه ایکس‌ری در‌این‌مسیرها وجود دارد اما به‌خاطر زمان‌بر‌بودن، ترس از اشعه و داشتن کالای قاچاق و ممنوعه، بخشی از ناوگان ترانزیتی، از مسیرهای گمرکی بدون دستگاه آشکارساز استفاده می‌کنند. پژوهشگر مبارزه با مفاسد اقتصادی با‌بیان‌اینکه سالانه به‌طور‌متوسط حدود یک‌دستگاه ایکس‌ری به گمرکات کشور اضافه شده است، بیان داشت: از سال ۱۳۸۱ تا‌به‌امروز ۲۳دستگاه آشکارساز به‌منظور بازرسی کامیون‌ها در گمرکات نصب شده؛ درواقع یکی از دلایل قاچاق سازمان‌یافته، همین عملکرد ضعیف در استفاده از فناوری‌های نوین نظارتی‌ست.