«مش‌قاسم گوسفندی»؛ گره‌گشای بامرام محله سنگلج

«قاسم پور‌پهلوان» ملقب به «مش‌قاسم گوسفندی» از اهالی سنگلج بوده و قهوه‌خانه‌ای داشته که هنوزهم این مغازه با نام «قهوه‌خانه مش‌قاسم گوسفندی» پابرجاست. شاید این سؤال برایتان پیش بیاید که «مش‌قاسم گوسفندی» چه‌کسی بود و چرا این لقب را به وی داده‌اند؟ حمیدرضا نارنجی‌نژاد؛ عضو هیئت‌مدیره انجمن سنگلج، دراین‌باره می‌گوید: «مش‌قاسم از پهلوان‌های بنام محله سنگلج بود که قهوه‌خانه‌ای پر از مهر و باصفا داشت. هرکسی در زندگی به گره یا مشکلی برمی‌خورد یا از چیزی یا کسی ناراحت می‌شد، اولین‌جا که می‌توانست برای دادخواهی، دردودل و گره‌گشایی قدم بگذارد قهوه‌خانه مش‌قاسم بود. در زمان حیاتش مشکلات اهالی محل با پادرمیانی و وساطتش حل می‌شد و خبری از محکمه و کلانتری نبود. تازمانی‌که مش‌قاسم زنده بود، هیچ قهر و دعوا یا کینه و کدورتی به کلانتری ختم نمی‌شد. او از پهلوان‌هایی بود که حدود 50سال‌قبل فوت شده. طبق خاطرات پدرم؛ لقب مش‌قاسم گوسفندی را زمانی به وی دادند که آتش‌سوزی در پشت قهوه‌خانه رخ داد و سروصدایی که از حادثه به‌پا شد مش‌قاسم را به بیرون از مغازه کشاند. او می‌پرسد چرا مردم هراسان هستند و چه خبر شده؟ می‌گویند کاروانسرایی که پشت‌سر شماست آتش گرفته. مش‌قاسم می‌پرسد کسی هم آنجا بوده؟ می‌گویند مردم از آنجا خارج شده‌اند؛ فقط چندتا گوسفند در طویله مانده. مش‌قاسم که این‌ماجرا را می‌شنود به‌روی لباس‌ها و بدن خود آب می‌ریزد، سر‌و‌رویش را خیس می‌کند و به دل آتش می‌زند و گوسفندان را از داخل آتش نجات می‌دهد. این داستان مرام و معرفت و پهلوانی مش‌قاسم بوده که حتی نمی‌گذاشت به حیوانات آسیبی برسد. بعد‌از‌آن مردم سنگلج این لقب را به او دادند. مرامش در محله زبانزد بود. بااینکه ثروتمند نبود؛ اما همیشه به‌فکر اهالی محل بود و به افرادی‌که پشت دخل و در قهوه‌خانه بودند توصیه می‌کرد هیچ‌وقت تعداد چایی مشتری‌ها را نشمارند و پول یک چایی را از مردم بگیرند. همیشه و درهمه‌حال دستگیر بی‌بضاعت‌های محل بود». مغازه و قهوه‌خانه به دوران قاجار تعلق داشت. وقتی مغازه به‌دست «مش‌قاسم» می‌افتد سقف‌های گرد و مضربی داشته که هنگام بازسازی فقط جلوی آن‌را توانستند بازسازی کنند. بقیه آن ریخته بود. درِ قدیمی چوبی آن هنوز پابرجاست و پلاک ثبت سنگلج و آب رویش خورده و میخ شده؛ کلون‌ها نیز هنوز سر جایشان‌اند. صاحب خوش‌ذوق جدید قهوه‌خانه که از بچه‌محل‌های قدیمی سنگلج و باستانی‌کار است، درِ چوبی قدیمی را به داخل مغازه انتقال داده و در کرکره‌ای و آهنی جایگزینش کرده. طبق ‌گفته نارنجی‌نژاد؛ تعداد خیران محله سنگلج و افراد بامرام و بامعرفت مثل «مش‌قاسم گوسفندی» غیرقابل‌شمارش‌اند؛ «حاج احمد صالح»؛ مداح هیئت محبان‌الزهرا(س)، «حاج محمد دادکان»، «حاج محمدرضا طالقانی»، «حاج محمدحسین فرح‌بخش» و «حاج عباس ابوالقاسمی» که به‌تازگی فوت کرد و بسیاری‌دیگر.