سپهر حاج‌سعیدی آنالیزور تیم والیبال طلایی پوشان ورامین تاکید کرد؛
ارائه بازی هوشمندانه در والیبال مدرن؛ مستلزم به‌کارگیری آنالیزور در تیم‌های والیبال
وحید حاج‌سعیدی
در دنیای امروز، نقش علم در ورزش به‌عنوان یک عامل کلیدی در کسب موفقیت‌ها و پیروزی‌های ورزشی، نقشی کاربردی و غیر‌نمایشی‌ست. استفاده از روش‌های علمی برای طراحی برنامه‌های تاکتیکی و تمرینی، تغذیه بازیکنان، مدیریت هیجانات ورزشکاران در مسابقات و ... به راهبردی اساسی تبدیل شده. این راهبرد علاوه‌بر افزایش کارایی ورزشکاران، استفاده مطلوب و بهینه از زمان، پیش‌بینی تفکرات مربیان تیم حریف، باعث پیشگیری از آسیب‌دیدگی بازیکنان و خطرات مشابه نیز می‌شود. میان علوم مختلفی که امروزه به‌مدد ورزشکاران و مربیان آمده‌اند، علم تجزیه‌وتحلیل یا واکاوش نیز به‌چشم می‌خورد. استفاده از این علم در بسیاری از ورزش‌ها رایج و مرسوم است اما در ورزش والیبال، به‌کارگیری آن، داستان و شرایط خاص خود را دارد و از آنالیز دراین‌رشته به‌عنوان یک «راهبرد مهم و اجتناب‌ناپذیر» یاد می‌شود؛ تاجایی‌که کارشناسان این ورزش، آنالیز را رکن اصلی والیبال مدرن می‌دانند و معتقدند هیچ ورزشی همچون والیبال از آنالیز بهره نبرده! به‌منظور آشنایی بیشتر با آنالیز در والیبال و ضرورت به‌کارگیری آن در تیم‌های مختلف بهویژه در سطوح پایه با «سپهر حاج‌سعیدی»؛ آنالیزور تیم طلایی پوشان ورامین هم‌کلام شدیم.
متدولوژی آنالیز در والیبال چگونه است؟ و آنالیزور چه رویکردهایی را برای تحلیل عملکرد بازیکنان و تیم‌ها به‌کار می‌برد؟
آنالیز در والیبال به‌زبان‌ساده شامل جمع‌آوری اطلاعات، آمار، نمودارها، فیلم‌ها و ... جهت ارزیابی عملکرد بازیکنان تیم خودی، شناخت نقایص و ضعف‌ها و برنامه‌ریزی برای بهبود آن‌ها و آشنایی و شناخت نسبت به تیم‌های حریف و اتخاذ تاکتیک‌های مناسب جهت مقابله با آن‌هاست. در سال‌های اخیر در تیم‌های والیبال برای تحلیل عملکرد بازی والیبال از نرم‌افزار ایتالیایی دیتا والی (Data Volley) استفاده می‌شود که با ثبت داده‌های یادشده، نرم‌افزار اقدام به شناسایی اطلاعات موردنیاز مربی می‌کند. ماهیت والیبال به‌گونه‌ای‌ست‌که مربی می‌تواند با آگاهی از احتمالات، نقاط ضعف و قوت بازیکنان خودی و تیم حریف و سایر اطلاعات ارسالی از نرم‌افزار نسبت به اتخاذ تصمیمات تاکتیکی و تدافعی اقدام کند و راحت‌تر تصمیم بگیرد.
داده‌های گرد‌آمده چگونه تحلیل و تفسیر می‌شوند؟ آیا می‌توانید مثالی از تحلیلی خاص ارائه دهید؟
جمع‌آوری داده‌ها به‌کمک دیتا والی صورت می‌گیرد. دیتا والی به آنالیزور این امکان را می‌دهد که هرآنچه در بازی رخ می‌دهد (مهارت‌های والیبال که توسط بازیکنان در زمین انجام می‌شود) را سریعاً به کدهای استاندارد تبدیل کند که سپس توسط نرم‌افزار تجزیه‌وتحلیل و این اطلاعات توسط آنالیزور و مربیان تفسیر می‌شود. به‌کمک نرم‌افزار آنالیز می‌توان بیش از ۳۰ گزارش مختلف تهیه کرد؛ مانند اطلاعات آماری مهارت‌های والیبال در جداول مختلف به‌صورت فردی و تیمی، مسیرهای توپ برای دو تکنیک اسپک و سرویس، تقسیم پاس پاسور و همچنین اطلاعات تصویری شامل فیلم‌ها و عکس‌ها که آنالیزور همه این اطلاعات را دراختیار مربیان قرار می‌دهد.
عملکرد بازیکنان چگونه ارزیابی می‌شوند و چه معیارهایی دراین‌کار لحاظ می‌شوند؟
با کمک نرم‌افزار می‌توان گزارش‌های متعددی از بازی استخراج کرد و عملکرد تک‌تک بازیکنان به‌صورت‌کامل و موبه‌مو مورد تجزیه‌وتحلیل واقع می‌شود. کارآمدی و عادت‌های پرتکرار بازیکنان در تکنیک‌های دریافت، حمله، دفاع و توپ‌گیری و ... از معیارهای اصلی ارزیابی عملکرد بازیکنان هستند که در هر تکنیک بهویژه بازیکنان تلاش می‌کنند به استانداردهای موردنظر کادر فنی برسند.
آنالیزورها چگونه اطلاعات و آنالیزهای مربوط به رقبا را جمع‌آوری کرده و مورداستفاده قرار می‌دهند؟
امروزه در لیگ‌های داخلی ما آنالیزورها با یکدیگر درارتباط هستند و فیلم‌هایی که از بازی‌ها ضبط می‌کنند را با یکدیگر به‌اشتراک می‌گذارند. قبل از شروع هر بازی فیلم بازی تیم حریف به‌دست آنالیزور می‌رسد و آنالیزور می‌تواند با کمک فیلم به‌دست‌آمده تیم حریف را آنالیز کند.
جایگاه آنالیز را در والیبال مدرن چگونه تبیین می‌کنید؟
در والیبال مدرن فرهنگ استفاده از آنالیزور در تیم‌ها تاحدزیادی جا افتاده و امروزه در کشور ما نیز علاوه‌بر تیم‌های سوپرلیگی در تیم‌های حاضر در لیگ یک نیز از آنالیزورها بهره گرفته می‌شود. به‌نظر می‌رسد همین‌حالا آنالیز به رکن جدایی‌ناپذیر بازی والیبال تبدیل شده است. پیش‌بینی می‌شود در سال‌های آینده نرم‌افزارهای تخصصی‌تر پا به عرصه آنالیز بگذراند و نقش آنالیزورها در بردوباخت تیم‌ها بیش‌ازپیش نمایان خواهد شد.