علم‌ستیزی دولت‌های افراطی در اروپا
دولت‌های راست‌گرای افراطی به‌دنبال کاهش میلیاردها‌یورو بودجه پژوهشی در اروپا هستند و در برابر علم، موضعی خصمانه یا بی‌اعتنا اتخاذ می‌کنند. به‌گزارش ثمینه دریایی (ایرنا از وبگاه نِیچِر)؛ افزایش ورود احزاب راست‌گرای افراطی به دولت‌ها در سراسر اروپا نگرانی‌هایی را درباره «علم» ایجاد کرده. به‌گفته کارشناسان سیاسی؛ این احزاب که معمولاً بر موضوع مهاجرت متمرکزند، به پژوهش اهمیت چندانی نمی‌دهند. در «هلند» که حزب «برای آزادی (PVV)» به‌رهبری «خیرت ویلدرسِ» ضداسلام، در ماه ژوئیه (خرداد/تیر) وارد یک دولت ائتلافی شد، اکنون پژوهشگران در‌حال‌آماده‌شدن برای مواجهه با کاهش یک‌میلیارد‌یورویی بودجه پژوهشی‌اند که بیشترین کاهش بودجه در چندین‌دهه‌اخیر است. «کاسپار وَن دِن بِرگ»؛ رئیس اتحادیه دانشگاه‌های هلند، گفت: بحث درباره کاهش بودجه‌ای‌ست که در تاریخ بی‌نظیر است. واقعاً شگفت‌انگیز است که چگونه بیشترین ضربه به بخش پژوهش و آموزش و نوآوری وارد شده است. مردم ایتالیا، مجارستان، اسلواکی و کرواسی نیز دولت‌هایی شامل احزاب راست‌گرای افراطی را برگزیده‌اند. احزاب پوپولیست در ماه ژوئن (خرداد/تیر)، انتخابات پارلمان اروپا به موفقیت‌هایی دست یافتند. حزب راست افراطی «آزادی اتریش» در ماه سپتامبر (شهریور/مهر) نیز در انتخابات پارلمانی در صدر نظرسنجی‌ها قرار گرفت. «لئونی دی جونگ»؛ متخصص احزاب راست‌گرای افراطی در دانشگاه «خرونینگن (هلند)» می‌گوید: استثناهایی هست؛ اما این احزاب معمولاً علاقه‌ای به پژوهش و نوآوری ندارند و با کاهش بودجه پژوهشی باعث آسیب‌پذیرشدن دانشمندان می‌شوند. هلند از کشورهایی‌ست که شاهد تغییراتی شدید در ساختار پژوهشی خود است. دولت این‌کشور ماه گذشته از کاهش حدود یک‌میلیارد‌یورویی بودجه دانشگاه‌ها و پژوهش رونمایی کرد و کمک‌های مالی به پژوهش اولیه، علم باز (دانشِ در‌دسترس و شفافی که از‌طریق شبکه‌های تعاملی به‌اشتراک گذاشته می‌شود و توسعه می‌یابد) و دانشجویان بین‌المللی را کاهش داد. «وَن دِن بِرگ» گفت: این کاهش بودجه معادل حذف یک دانشگاه بزرگ در هلند است که فقط ۱۴ دانشگاه دارد. چند دانشگاه در تابستان استخدام دانشجویان را متوقف کرده‌اند. دانشگاه آمستردام این کاهش را بزرگ‌ترین کاهش از دهه ۸۰ تاکنون، توصیف کرده. یکی از بزرگ‌ترین قربانیان کاهش بودجه، کمک‌هزینه ۳۰۰هزار‌یورویی به دانشگاه‌ها برای استخدام دانشجویان دوره دکترا و دستیاران آزمایشگاهی‌ست که در سال ۲۰۲۲ اعلام شده بود که به هر دانشگاه، یک‌بار اِعطا می‌شود. «اِدی برومِلمَن»؛ رئیس آکادمی جوانان (یک مجموعه سیاست علمی در آمستردام) گفت: هدف این کمک‌ها ایجاد فضایی برای پژوهش مستقل و کنجکاومحور و کاهش فشار کاری بود. دانشگاهیان هلندی در چند‌سال‌گذشته بارها به‌دلیل مشغله کاری فراوان دست به اعتصاب زده‌اند. وی تأکید کرد: با کاهش بودجه، دانشگاهیان جوان بیش‌از‌پیش به کمک‌های مالی رقابتی از‌سوی صنعت و سازمان پژوهش‌های علمی هلند (NWO) که هم‌اکنون نیز بیش‌از‌حد مجاز است، وابسته خواهند شد. دولت جدید هلند همچنین مبلغ باقی‌مانده صندوق رشد ملی این‌کشور را که از طرح‌های هیدروژن سبز و پژوهش‌های پزشکی حمایت می‌کرد، قطع و متعاقباً ۶.۸میلیارد‌یورو صرفه‌جویی کرد. دانشجویان بین‌المللی نیز در تیررس دولت جدید هلند قرار دارند؛ زیرا قصد دارد تعداد ثبت‌نام آنان را کاهش دهد و برای دستیابی به‌این‌هدف حدود ۳۰۰میلیون‌یورو از بودجه آموزش دانشگاه‌ها را کاهش می‌دهد تا از وقوع آن اطمینان یابد! سخنگوی وزارت آموزش، فرهنگ و علوم هلند بیان کرد: دولت ترجیح می‌دهد برقراری امنیت و مراقبت‌های بهداشتی و کسب اطمینان از اینکه مردم پول بیشتری در کیفشان دارند (دولت مالیات‌بر‌درآمد را کاهش می‌دهد) را در اولویت قرار دهد. متأسفانه به‌منظور تحقق این‌امر، کاهش بودجه در بسیاری از زمینه‌ها از‌جمله علم و آموزش لازم است. پارلمان هلند در‌حال‌بررسی قانون «بین‌المللی‌سازی متوازن» است که برای مقابله با رشد آموزش و پژوهش به‌زبان انگلیسی طراحی شده که به جذب استعدادهای جهانی کمک کرده است. در ایتالیا نیز که حزب راست‌گرای برادران ایتالیا به‌رهبری جورجیا ملونی در سال ۲۰۲۲ به‌قدرت رسید، بودجه دانشگاه‌ها در سال‌جاری تقریباً ۵۰۰میلیون‌یورو کاهش یافته است؛ اما غفلت از علم همیشه به راست‌گرایان افراطی مربوط نمی‌شود؛ مثلاً دولت راست میانه جدید فرانسه نیز با حذف افزایش بودجه بلندمدت به‌منظور کاهش بدهی دولت، دانشمندان را ناامید کرده است. «رابرت‌جان اسمیتز»؛ رئیس «دانشگاه فناوری آیندهووِن» گفت: ظهور احزاب راست‌گرای افراطی که شدیداً بر موضوع مهاجرت متمرکزند، برای پژوهش خبرِ خوشی نیست. به‌نظر می‌رسد آن‌ها واقعاً به علم اهمیتی نمی‌دهند و درباره آن برنامه‌ای ندارند.