سوریه؛ میدان نبرد پنهان اسرائیل و ترکیه
سوریه پس از سقوط بشار اسد به عرصه رقابت ترکیه و رژیم صهیونیستی برای کسب قدرت بیشتر تبدیل شده؛ میدانی که روابط این دو را به‌دلیل تعارض منافع وارد مرحله جدیدی کرده است. به‌گزارش الهام معین قفقازی (فارس)؛ «سوریه به عرصه‌ای برای جنگ نیابتی بین ترکیه و اسرائیل تبدیل شده که به‌وضوح یکدیگر را رقبای منطقه‌ای می‌بینند». این عقیده آسلی آیدینتاش‌باش (کارشناس مسائل ترکیه در مؤسسه بروکینگز واشنگتن) است. ترکیه که مدت‌ها از گروه‌های مخالف اسد حمایت کرده و از پشتیبانان اصلی گروه تحریرالشام؛ به‌سرکردگی ابومحمد الجولانی به‌حساب می‌آید؛ حالا تصمیم دارد خود را به‌عنوان بازیگر کلیدی در سوریه معرفی کند. ازسوی‌دیگر اسرائیل چشم طمع به جنوب سوریه دارد و از همان ایام اول پس از سقوط اسد حملات خود را به سوریه آغاز کرده بود. خبرگزاری آسوشیتدپرس دراین‌زمینه نوشته که اسرائیل نسبت به محمد الجولانی مشکوک بوده و از نفوذ ترکیه در دمشق ناراضی‌ست. این خبرگزاری تأکید کرده که اسرائیل «می‌خواهد سوریه پس از اسد همچنان تجزیه‌شده باقی بماند». پس از سقوط اسد، اسرائیل مناطقی از جنوب سوریه را تصرف کرد. مقامات اسرائیلی مدعی شدند که هدف این‌کار، جلوگیری از نزدیک‌شدن گروه‌های خصمانه به مرزهای اراضی اشغالی‌ست. درمقابل دولت شورشیان سوریه و سازمان ملل این تجاوزات را نقض توافق آتش‌بس 1974 بین اسرائیل و سوریه دانسته و از رژیم صهیونیستی خواستند تا عقب‌نشینی کند. بااین‌وجود، اسرائیل همچنان حملات هوایی به دارایی‌های نظامی باقی‌مانده از نیروهای اسد را ادامه داد و گفت که قصد دارد حضور طولانی‌مدت در منطقه داشته باشد. حالا تل‌آویو و آنکارا هردو به‌دنبال گسترش نفوذ و قدرت خود در سوریه و کسب منافع بیشتر دراین‌منطقه هستند. ازیک‌سو رژیم صهیونیستی نگران حضور نظامی ترک‌ها در سوریه است و از‌دیگرسو ترکیه نگران حمایت اسرائیل از فرقه‌ها و احزاب مختلف در سوریه ازجمله دروزی‌ها و کردهاست. تحلیلگران می‌گویند: اسرائیل نگران احتمال گسترش حضور نظامی ترکیه در سوریه است. از سال 2016، ترکیه عملیات‌هایی را در شمال سوریه برای عقب‌راندن شبه‌نظامیان کرد سوریه که به حزب کارگران کردستان (PKK) مرتبط هستند؛ آغاز کرده و ازآن‌زمان تأثیر زیادی در شمال سوریه ازطریق پایگاه‌های نظامی و همکاری با گروه‌های مخالف اسد داشته. ترکیه هم اسرائیل را متهم کرده که از درخواست‌های خودمختاری ازسوی کردها، دروزی‌ها و علوی‌ها حمایت می‌کند. آیدینتاش‌باش می‌گوید: مقامات ترکیه اکنون به‌طور فزاینده‌ای نگران هستند که اسرائیل از خواسته‌های خودمختاری کردها، دروزی‌ها و علوی‌ها حمایت کند. اردوغان هفته گذشته تهدیدی مبهم علیه اسرائیل صادر کرد و گفت که «کسانی‌که قصد دارند در سوریه برای بهره‌برداری از بی‌ثباتی کشور، تفرقه‌های قومی و دینی ایجاد کنند باید بدانند که نخواهند توانست به اهداف خود برسند». اسرائیل همچنین به‌عنوان بخشی از درگیری‌های فرقه‌ای فزاینده در سوریه، برای جامعه دروزی در جنوب سوریه که در میان فشارهای شدید قرار دارند؛ کمک‌های اقتصادی و حفاظتی ارائه داده. جولانی درابتدا موضعی محافظه‌کارانه نسبت به اسرائیل اتخاذ کرده بود اما اکنون لحن تندتری به‌خود گرفته است. وی در سخنرانی اخیر خود در نشست اضطراری اتحادیه عرب در قاهره گفته است که «توسعه تجاوزکارانه اسرائیل نه‌تنها نقض حاکمیت سوریه؛ بلکه تهدیدی مستقیم برای امنیت و صلح در کل منطقه است». به‌نظر می‌رسد تنش‌های بین حامیان تُرکِ جولانی و اسرائیل، علت اصلی این تغییر موضع بوده. سوریه حالا پس از اسد به عرصه هرج‌ومرج و منفعت‌طلبی گروه‌های مختلفی به‌ویژه ترکیه و اسرائیل تبدیل شده است. تحلیلگران هشدار داده‌اند که این افزایش تنش‌ها بین آنکارا و تل‌آویو می‌تواند پیامدهای جدی‌ای در آینده به‌دنبال داشته باشد. آیدینتاش‌باش؛ کارشناس مؤسسه بروکینگز بااشاره‌به این پیامدها تأکید کرده است؛ ترکیه و اسرائیل پیش‌ازاین‌هم تنش‌هایی داشته‌اند اما قادر بوده‌اند روابط امنیتی خود را از سایر مسائل جدا کنند. این کارشناس تصریح کرده که اکنون اما شرایط تغییر کرده و آنکارا و تل‌آویو «به‌طور فعال درتلاش برای تضعیف یکدیگر هستند».